Mentaal leed groter dan ooit, maar geen plaats bij de psycholoog

De telefoon van psychologenpraktijken staat roodgloeiend, in die mate dat heel wat zelfstandige psychologen een patiëntenstop inroepen en hun wachtlijsten afsluiten. “Dat wil zeggen dat zij cliënten binnen dit en een jaar geen perspectief op hulp kunnen bieden”, zegt Koen Lowet van de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen. “Voor een psycholoog is dat ethisch heel zwaar. En intussen blijven cliënten met hun klachten zitten.”

Voor veel mensen zijn de coronamaatregelen de druppel die de emmer doet overlopen of stelde de crisis onderliggende problematieken op scherp. Het gaat om depressieve en angstklachten, een gebrek aan perspectief en het gevoel afgezonderd te zijn van de buitenwereld, voornamelijk door telewerk.

“Het is continu dansen op de rand”, bevestigt psycholoog en psychotherapeut Isabelle Desegher (42), die in Gent zowel in haar privépraktijk als in een groepspraktijk met kinderen, jongeren, studenten en volwassenen werkt. Ook zij neemt intussen geen nieuwe patiënten meer aan.

“Soms denk ik dat het even normaliseert. Maar dan zijn er toch dagen waarop ik zes à zeven nieuwe aanmeldingen krijg, en ik dus helaas moet weigeren. Dat er een tsunami aan mentale problemen komt? Die tsunami overspoelt ons nu al. Bij elke nieuwe aanmelding maak ik dezelfde afweging: neem ik deze cliënt er meteen bij of bewaak ik mijn grenzen? Voor een gekende cliënt zou ik me schuldig voelen als ik hem of haar zou moeten doorverwijzen. Intussen is er ook meer telefonisch overleg met dokters, psychiaters, CLB’s, en mobiele crisisteams.”

Taboe

Veel psychologen werken slechts deeltijds in een privépraktijk, wat maakt dat er niet genoeg capaciteit is om het stijgend aantal aanmeldingen op te vangen. Ook vacatures voor extra uren in een praktijk geraken amper ingevuld. “Structurele financiering, vergelijkbaar met wat de overheid vandaag voorziet voor tandartsen en kinesisten, zou meer psychologen in staat stellen een voltijdse praktijk uit te bouwen.”

Behalve met de toegenomen werkdruk worstelen psychologen vaak met dezelfde angsten als hun cliënten, bijvoorbeeld door de combinatie van werk en gezin of het gebrek aan perspectief. “Ik ga nu veel vaker te rade bij een collega”, zegt een van hen.

“De kwetsbaarheid bij psychologen lijkt nog taboe”, zegt Desegher. “Terwijl de uitzichtloosheid bij de cliënt ook bij ons binnenkomt. Je wilt stappen vooruitzetten, maar dat proces lijkt langer te duren in een context die soms weinig perspectief biedt, en dat is frustrerend. Al blijf ik me verbazen over de creativiteit van mensen om naar oplossingen te zoeken.”