Megafusie in de naam van het zaad
Wie de wereldwijde nummer één in zijn sector wil worden, moet daar veel voor overhebben. 62 miljard dollar bijvoorbeeld. Dat is het gigantische bedrag dat Bayer bereid is op tafel te leggen om sectorgenoot Monsanto in te lijven. 'Als de muziek speelt, moet je dansen.'
"Dear Hugh. On behalf of Bayer, I am pleased to provide this letter to you to confirm our strong interest in a business combination with Monsanto."
De brief van Werner Baumann aan zijn Amerikaanse collega Hugh Grant klinkt amicaal. Maar de grote belangen achter de schermen zijn intussen wél immens.
Het Duitse farmacie- en chemiebedrijf Bayer heeft 62 miljard dollar (omgerekend 55 miljard euro) geboden op het Amerikaanse bedrijf Monsanto. Als het bod slaagt, ontstaat een van de grootste producenten van zaden- en landbouwchemicaliën ter wereld.
Als, want ondanks het hoge bod, zestien keer de jaarwinst - alstublieft - is het allicht niet voldoende om de aandeelhouders van Monsanto tevreden te stellen.
Diverse analisten hadden al hun rekening gemaakt, en stelden een prijsvork voorop tussen de 120 en de 150 euro per aandeel. Het huidige bod zit met 122 euro aan de onderkant van die vork. "Anderzijds, dit is wel een bod in cash", stelt Tino Simonts, marktenspecialist bij beurshuis Bolero. "Dat maakt dan weer wel een verschil." Al durft ook Simonts niet te zeggen of dit het ultieme bod zal zijn.
Het is en blijft hoe dan ook een immens bedrag. Naar de reden van het bod is het niet lang gissen. Simonts: "In de sector van de chemie en farma is een heuse consolidatiestrijd aan de gang. Je wil die trein niet missen. Dus vanuit strategisch oogmerk is het bod van Bayer op Monsanto logisch te noemen." Logisch, omdat het van Bayer de grootste speler in de sector van de gewassenbescherming en zadenveredeling zou maken. Logisch ook omdat Monsanto op deze manier minder afhankelijk wordt van de pure landbouwmiddelen. Bayer verwacht na drie jaar een synergievoordeel te creëren van 1,5 miljard dollar.
Met dit bod wordt de sector in zijn finale plooi gelegd. In enkele maanden tijd zijn immers de twee grootste chemische producenten - de Amerikaanse reuzen Dow en Dupont - gefuseerd en is de Zwitserse pesticidenmaker Syngenta opgeslorpt door ChemChina. "Dan kun je aan de zijlijn blijven toekijken, met het risico dat je zelf de volgende overnameprooi wordt; of je gaat actief meedoen, en zorgt dat je jager bent in plaats van prooi", analyseert Tom Simonts.
De fusie- en overnamemarkt in deze sector lijkt helemaal op hol geslagen. "Er was altijd sprake van de grote zes die de markt beheersen. Dat wordt nu de grote drie", zegt Frank Rijkers, sectoreconoom voor de agrarische sector bij ABN Amro.
Heroïne en Agent Orange
Of dat alles echter enige meerwaarde creëert, dat is nog maar de vraag. Ook de manier waarop Bayer de overname wil financieren, is alvast een groot vraagteken. Zo groot dat de aandeelhouders van Bayer het aandeel met een rush omlaag stuurden. Met andere woorden: ze geloven niet meteen in een waardecreatie. "Maar als de muziek speelt moet je meedansen. Zonder je evenwel dronken te laten voeren", zegt Simonts. Een mooie metafoor om het moeizame evenwicht tussen de korte termijn (hoog bod) en de lange termijn (strategische winst) te duiden.
Maar er zijn nog enkele horden te nemen. Zoals bijvoorbeeld het laakbare imago van Monsanto. Monsanto werd groot met de productie van de omstreden herbicide Roundup. De Europese Unie slaagt er maar niet in een standpunt te formuleren over het gebruik van de onkruidverdelger die geliefd is bij veel tuiniers en gehaat door groene activisten. Het is het metier van Monsanto, dat zo'n twintig jaar geleden genetisch gemodificeerde zaden op de markt bracht die beter bestand waren tegen insecten en bestrijdingsmiddelen. Critici achten de producten van het bedrijf een bedreiging voor het milieu en de volksgezondheid. Wat regelmatig leidt tot protesten wereldwijd.
Ook het feit dat Monsanto patenten tracht te verwerven van landbouwgewassen vindt in de ogen van de critici geen genade. Monsanto is in hun ogen de baarlijke duivel, een producent van Agent Orange en Frankenstein-voedsel. "De agrochemische bedrijven sleutelen zo aan hun zaden dat er steeds meer bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Gif dat diezelfde bedrijven verkopen", zegt Greenpeace.
Bayer is op zich ook best wel omstreden, als 'uitvinder' van de heroïne en het mosterdgas. Maar dat imago hebben ze van zich af weten te schudden. Dat Bayer eraan denkt om na de overname de naam Monsanto te schrappen, moet dan ook in dat teken gezien worden.
