Mediaprofessor Michaël Opgenhaffen: ‘Wat in Australië gebeurt, is een gevaarlijk precedent’

Uitgevers willen al jaren dat Google en Facebook betalen voor de links naar nieuwsberichten die zij delen op hun platformen. Vindt u dat gerechtvaardigd?

“Het is perfect te begrijpen dat uitgevers verloond willen worden voor het werk dat hun journalisten in nieuwsverhalen stoppen. En dat verdienmodel in een digitale context is nog heel broos. Uitgevers verdienen aan digitale abonnees, die een stuk minder betalen dan mensen die geabonneerd zijn op een krant. En ze verdienen aan de advertenties die op hun website staan. Dus je zou hun vraag terecht kunnen noemen.”

Maar...

“Uitgevers doen uitschijnen dat zij bestolen worden door platformen zoals Facebook en Google. Dat wil ik toch graag nuanceren. Het internet is gebouwd op hyperlinks. Gebruikers kunnen al sinds het ontstaan van het internet links naar artikels of teksten leggen. Met hyperlinks signaleer je wat de moeite waard is. Wat je moet lezen, wat je moet beluisteren of bekijken. Met andere woorden: je trekt er een publiek naartoe. Dat hebben Facebook en Google jaren gedaan. Het is niet dat die platformen nieuwsartikels kopiëren en gratis aanbieden op hun platformen. Wie via Facebook op een betalend artikel van De Morgen komt, zal dat kunnen lezen als hij of zij een abonnement neemt.”

Uitgevers vinden dat zij investeren in betrouwbare verhalen en dat die platformen met dank aan gebuikersdata die ze verzamelen met de winst gaan lopen.

“Dat klopt. Er is daar een heel vervelende verhouding ontstaan. Alleen mag je niet vergeten dat zulke platformen niet enkel afhankelijk zijn van nieuws- en achtergrondverhalen. Als we kijken naar Australië, dan maakt nieuws maar 4 procent uit van wat Australiërs zien op Facebook. Zij zijn dus een stuk minder afhankelijk van nieuwsmedia, dan nieuwsmedia van hen. Op veel redacties komt 20 tot 30 procent van de trafiek via Facebook.”

Hoe moet het nu verder?

“Google toont zich bereid om toch te betalen voor de links. Dat zag je al in Frankrijk, waar het een deal maakte met 121 Franse uitgevers. En dat zie je nu opnieuw met de afspraak die Google maakte met News Corp. van mediamagnaat Rupert Murdoch.

“Facebook daarentegen heeft een duidelijk statement gemaakt: hier doen we niet aan mee. En dat is – zeker in tijden waar desinformatie welig tiert – toch problematisch. Hoe je het nu draait of keert: heel wat mensen halen hun informatie nog altijd van Facebook. Wat in Australië gebeurt is een gevaarlijk precedent. Hopelijk zorgt de climax in het conflict ook voor oplossingen.”