Maximumsnelheid van 120 kilometer per uur niet meer heilig

"In onze buurlanden wordt er al jaren tegen verschillende snelheden gereden", zegt mobiliteitsminister Jacqueline Galant (MR). "In Frankrijk en in Luxemburg moet bijvoorbeeld trager gereden worden bij slecht weer. En in Nederland bestaan er verschillende snelheidsregimes naast elkaar, afhankelijk van het stuk snelweg."

In België geldt momenteel overal 120 km per uur op snelwegen, ongeacht de staat van de weg, de verkeerssituatie of het weer. Galant gaf het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) de opdracht de impact te berekenen van een variabele snelheid op de files, de veiligheid en het milieu.

"Zowel een hogere als een lagere snelheidslimiet wordt onderzocht", zegt Karin Genoe van het BIVV. "Een lagere snelheid zou bijvoorbeeld de doorstroming op de autosnelwegen kunnen verbeteren. Anderzijds moeten we ook bekijken wat de impact van een hogere snelheidslimiet op de verkeersveiligheid zou zijn."

In 2009 berekende het studiebureau Transport & Mobility Leuven (TML) al dat het aantal verkeersdoden met 44 procent zou afnemen als de limiet van 120 naar 100 kilometer per uur wordt verlaagd. Ook de uitstoot van fijn stof zou met een derde zakken. Daarentegen zit er een stijging in als de limiet wordt opgetrokken naar 130.

Kritiek

De Vlaamse Stichting Verkeerskunde ziet een verhoging van de snelheid niet zitten. "In Vlaanderen liggen op- en afritten dicht bij elkaar, veel dichter dan in onze buurlanden. Dat maakt het ook gevaarlijker", zegt woordvoerder Werner De Dobbeleer. "Een verhoging van de snelheid veroorzaakt niet alleen een hoger risico op ongevallen. Als het fout gaat, is ook de ernst van die ongevallen groter."

Helemaal nieuw is het voorstel van Galant niet. Met de bestaande dynamische wegborden hebben we eigenlijk al een vorm van flexibele verkeerssturing. Zo wordt het verkeer van de kust naar het binnenland op bepaalde momenten vertraagd om een veiligere doorstroming te krijgen. Ook op verschillende ringwegen wordt het verkeer al bewust vertraagd. Op de drukste snelweg, de Brusselse ring, mag je wel gewoon de maximumsnelheid rijden.

"Als het systeem van de dynamische verkeersborden wordt uitgebreid, is dat een goede zaak", zegt sp.a-fractieleider Joris Vandenbroucke. "Maar ik ben wel absoluut tegen een verhogen van de snelheid. De tijdswinst die je boekt door een snelheid hoger dan 120 kilometer per uur toe te staan, staat immers niet in verhouding tot het grotere risico op ongevallen."

Ook oppositiepartij Groen ziet een variabele snelheid zitten, zolang die niet boven de 120 kilometer per uur gaat. "Het lijkt me een goed idee om het verkeer intelligent te sturen in functie van drukte of weersomstandigheden. Maar snelheid is een van de grootste factoren die aan de basis liggen van verkeersongevallen. Ik zie geen ruimte om de snelheid verder op te trekken boven de huidige 120 kilometer per uur."

Minister Galant verwacht de resultaten van de studie tegen de zomer. Daarna wil ze een debat organiseren waarin zowel mobiliteitsverenigingen als burgers worden betrokken. Aanleiding is de hervorming van de wegcode, waarin alle verkeersregels staan. De huidige dateert al uit 1975 en is dringend aan vernieuwing toe. Pittig detail: de snelwegen zijn dan wel een federale bevoegdheid, maar elke aanpassing van het verkeersreglement moet ook aan de gewesten worden voorgelegd.