Marc Van Ranst: ‘Ten vroegste over twee maanden versoepelen’

De federale overheid wil de coronaregels pas bijsturen, als we drie weken lang maximaal 800 besmettingen per dag optekenen en er hooguit 75 ziekenhuisopnames per dag zijn. Daar zitten we met 2.020 besmettingen en 127 hospitalisaties nog ver vandaan. De vaccinatieronde zal pas over twee maanden vruchten beginnen af te werpen, meent Van Ranst.

Volgens hem zal het nog vijf tot zes weken duren eer we de drempel van de hospitalisaties bereiken. Tel daar drie weken bij om te consolideren en dan zitten we aan twee maanden. “Tenzij de politiek toch anders beslist”, benadrukt Van Ranst. Onze politici zullen immers ook kijken naar wat onze buurlanden doen. “Als het buitenland eerder versoepelt dan wij, zal de druk op de beleidsmakers groot worden.”

Voorlopig zitten er in elk geval geen veranderingen in de pijplijn, zo werd gisteravond nog eens bevestigd: in een ministerieel besluit dat in het Staatsblad gepubliceerd werd, worden alle maatregelen verlengd tot 1 maart. Aanvankelijk zouden ze nu vrijdag aflopen. Al kan het Overlegcomité dus nog altijd vroeger versoepelen. “Deze verlenging was nodig om de maatregelen rechtsgeldig te houden”, legt binnenlandminister Annelies Verlinden (CD&V) uit.

Het aantal nieuwe besmettingen moet drie weken onder de 800 per dag liggen en het aantal ziekenhuisopnames moet even lang onder de 75 per dag blijven om te versoepelen. Hoelang duurt dat nog?

Marc Van Ranst: “Lang, en we kunnen pas over versoepelingen nadenken, als de besmettingscijfers dalen. We hebben te maken met een biologisch fenomeen, geen voorspelbaar fysica- of chemieverschijnsel. We moeten leren leven met het feit dat we niet alles kunnen voorspellen.”

“Wat de nieuwe besmettingen betreft: die zijn vertekend door het feit dat we vergelijken met een week waarin minder werd getest. Nu wordt meer getest, omdat terugkerende reizigers daartoe worden aangespoord en een redelijk deel van hen dat ook doet. We vergelijken een doordeweekse week met die tussen 26 december en Nieuwjaar, toen weinig mensen zonder grote symptomen zin hadden om zich te laten testen. Toch hebben we een positiviteitsratio van 5,5 procent, die weliswaar daalt (-1,8 procent, red.).”

Moeten we dan niet ook naar de ziekenhuisopnames kijken, om die vertekening te neutraliseren?

Van Ranst: “Ja, en daar zien we een weekdaling van ongeveer 10 procent. Om van 127 opnames per dag, zoals nu, aan de vereiste 75 te raken, zouden we aan dat tempo vijf of zes weken nodig hebben en dan nog drie weken om dat vol te houden. Dan zit je aan acht tot negen weken vooraleer iets 'gelost' kan worden, tenzij de politiek anders beslist. Dat laatste zal vooral gedreven worden door wat onze buurlanden doen. Als het buitenland eerder versoepelt, zal de druk op onze beleidsmakers groot worden.”

“Wij zitten nu relatief comfortabel wat de cijfers betreft, maar toch durf ik niet al te gelukkig te zijn. Kijk naar Ierland, dat in een maand tijd van de beste naar de slechtste van de Europese klas evolueerde. De impact van de Britse virusvariant speelt maar voor een kwart mee, de rest is te wijten aan hun relaxte regeling rond kerst en Nieuwjaar. Daar mocht elk gezin met een ander gezin feestvieren. Overigens geldt bij ons nog altijd de regel van maximaal één knuffelcontact, die is na de feesten niet opgeheven, zoals sommigen misschien denken.”

In welke mate zal de vaccinatiecampagne het toelaten van versoepelingen beïnvloeden?

“Het zal een paar maanden duren vooraleer je dat effect ziet. Het eerste teken zal zijn dat er geen uitbraken meer voorkomen in de woonzorgcentra, waar de bewoners dan hun tweede vaccin gekregen zullen hebben. Dan zit je toch al vlot aan eind februari. Maar het zal toch vooral ons gedrag zijn dat die termijn bepaalt. Nu daalt het aantal hospitalisaties met ongeveer 10 procent, maar we hebben weken gehad dat ze met 30 procent afnamen. Die 10 procent-daling van vandaag kan in beide richtingen evolueren, afhankelijk van ons gedrag.”

“En ja, daar horen ook de reizigers bij. Vandaag (gisteren, red.) nog bleek uit een studie dat op een vlucht van Dubai naar Auckland een passagier die een negatieve test had voorgelegd minstens vier andere passagiers heeft besmet, hoewel iedereen een mondmasker droeg. We moeten ook eens kijken naar zakenreizigers die uit het Verenigd Koninkrijk komen. Als ze voor minder dan 48 uur naar ons land komen, moeten ze geen negatief testresultaat voorleggen en niet in quarantaine. Maar hen daartoe verplichten, is een politieke beslissing.”

Naast het vaccin zal dus vooral ons gedrag de timing van de exitstrategie bepalen?

“In veel grotere mate dan het vaccin. Of de scholen een rol spelen, aangezien de Britse variant zich sneller zou verspreiden onder tieners? Toen het aantal besmettingen onder de 10- tot 19-jarigen steeg, maakte ik me zorgen. Maar de laatste weken ligt de positiviteitsratio in die groep op het niveau van de rest van de bevolking. Niettemin ligt een verlenging of vervroeging van de krokusvakantie op tafel.”

“Wat we nu proberen te doen, is meer zaken ruim op voorhand op tafel te leggen. Dus ja, we zijn bezig over versoepelingen, die er weliswaar nog niet kunnen komen. Maar zodra de cijfers het toelaten, zal er minder over gepalaverd moeten worden. Versoepelingen zullen niet énkel afhangen van die twee cijfers, ze laten zich ook sturen door wat maatschappelijk aanvaardbaar is. Nee, je kan de kappers niet nog een jaar dicht laten. De maatschappelijke en economische druk spelen ook mee.”