Maffia lonkt naar ‘vaccinvrachtwagens’: ‘We zullen overvallen op transporten zien’

De eerste trailers van het Genkse transportbedrijf H.Essers geladen met Pfizer-vaccin zijn vertrokken naar alle uithoeken van de Europese Unie. Een operatie waar geheimzinnig over gedaan wordt. Logisch, in de vrachtwagens zit het meest waardevolle spul dat het komende jaar de baan op gaat. En dat ‘vloeibaar goud’ wekt ongezonde interesse van de maffia.

“We zijn enkele dagen vroeger begonnen”, zegt Marketing en Corporate Affairs Manager Bob Van Steenweghen van H.Essers, “omdat de vaccins in al die landen op 27 december voorradig moeten zijn. Pfizer hecht heel veel belang aan het feit dat alle lidstaten de leveringen tegelijkertijd krijgen.” En als Pfizer iets vraagt, dan doen ze dat bij H.Essers. Het Genkse transportbedrijf is sinds 2006 de uitverkoren baantransporteur van de farmareus. Het contract betekende destijds voor de Limburgse transportfirma de eerste stap in de farmalogistiek. Vandaag is dit segment uitgegroeid tot één van de belangrijkste van het bedrijf.

Die ervaring maakt dat H.Essers de komende maanden zonder problemen honderden beveiligde en temperatuurgecontroleerde trailers het oude continent kan rondsturen. Het bedrijf telt er in totaal 600. H.Essers zal zo mee instaan voor het transport over de weg naar distributieplatformen en luchthavens in heel Europa.

Cruciaal in die hele operatie zijn drie dingen. Vanzelfsprekend de transporttijden, de constante monitoring en de track en tracing van het transport. Daarnaast moet de temperatuur continu worden opgevolgd. De strikte naleving van de temperatuureisen wordt gegarandeerd door de combinatie van een passieve verpakking met droogijs — ontworpen door Pfizer zelf — en de hightechvloot van H.Essers. “Vanuit een soort controletoren monitoren we 24 uur op 24 waar elke vrachtwagen zich juist bevindt en hoe koud het in die trailer is”, zegt Bob Van Steenweghen.

Tenslotte is de veiligheid bij deze transporten belangrijker dan ooit. De reden waarom ligt voor de hand. Interpol-baas Jürgen Stock schetste begin deze week in het Duitse zakentijdschrift Wirtschaftswoche zelfs een beeld dat wat aan het Wilde Westen van weleer doet denken. “Het vaccin is het vloeibare goud van deze tijd. Het is het meest waardevolle dat het komend jaar wordt verdeeld. De maffia en andere criminele organisaties hebben zich daar al op voorbereid. Naarmate de vaccins uitrollen, zal de vaccin-criminaliteit dramatisch toenemen. We zullen diefstallen en inbraken zien in opslagplaatsen en overvallen op vaccin-transporten.”

Roel Gevaers, professor transporteconomie & eCommerce aan de UAntwerpen, verwijst naar een reeks cyberaanvallen eind november in de VS om het volledige distributieplan in handen te krijgen. “De cyberaanvallers waren bezig om toegang te krijgen tot info over hoe het vaccin wordt verzonden, opgeslagen, gekoeld en afgeleverd”, stelde Nick Rossmann van IBM toen vast. “Dit wijst er op dat er criminele milieus interesse hebben in deze vaccins”, volgens Gevaers.

3,8 miljoen euro

Over de exacte waarde van de transporten en over de beveiliging wordt niks bekend gemaakt. Pfizer zelf rekende eind oktober wel voor dat er in 2021 elke dag 24 vrachtwagens met 7,6 miljoen dosissen zullen vertrekken uit de twee fabrieken in Puurs en Kalamazoo (Michigan). Een eenvoudige rekensom leert dan — met dank aan Eva De Bleeker — dat wat er in één zo’n vrachtwagen zit 3,8 miljoen euro waard is. “Bovendien kan zo een dosis vaccin op de zwarte markt nog veel meer opleveren. Zo kom je aan de straatwaarde van bepaalde drugs”, zegt Roel Gevaers, professor transporteconomie & eCommerce aan de UAntwerpen. Al is het natuurlijk lang niet zeker dat elke H.Essers-vrachtwagen evenveel vaccin zal vervoeren.

“Over de beveiliging kunnen we niets vertellen. Anders is het natuurlijk geen beveiliging meer”, zegt Marketing en Corporate Affairs Manager Bob Van Steenweghen. Tenzij dat de transporten begeleid worden door een beveiligingsescorte en — zoals gezegd — gemonitord door de controletoren. Eerder zei Van Steenweghen al dat hun trailers uitgerust zijn met vaak onzichtbare extra sloten en sensoren. In ons land worden de transporten op de weg geëscorteerd door de federale politie. “Beveiligd transport is vrij zeldzaam in België”, zegt Roel Gevaers. “Het gebeurt weleens met de nieuwste iPhone. De laatste keer dat een medicijn of een vaccin onder beveiliging getransporteerd werd, is al decennia geleden. Dat was het ebolavaccin en het gebeurde vooral in Afrika.”