Lukt het wel om inwoners van Marioepol te evacueren over zee, naar Turkije?

Burgemeester Vadym Bojtsjenko deed donderdag een dringende oproep om de bewoners van de stad, die al weken wordt beschoten door het Russische leger, snel te evacueren. “De meer dan 100.000 bewoners die er nog zijn, bidden om gered te worden”, zei hij. “Een grootschalige evacuatie is noodzakelijk.”

De Oekraïense regering bevestigt dat als ernstige optie wordt gekeken naar evacuatie via de Zee van Azov. Turkije, dat al eerder heeft aangeboden om te helpen bij een evacuatie over zee, besprak de kwestie donderdag met Rusland. De Turkse minister van Defensie Hulusi Akar benadrukte in een telefoongesprek de “urgentie van de veilige evacuatie van burgers, vooral in Marioepol, over land of zee”. Ankara probeert al weken te bemiddelen tussen Oekraïne en Rusland om de oorlog te beëindigen.

Akar belde vrijdag met de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov om de evacuatie met schepen te bespreken. De Turkse bewindsman benadrukte vorige week dat Ankara klaarstaat om burgers en gewonden op te halen met schepen. Sindsdien wordt koortsachtig overleg gevoerd met de strijdende partijen om zo’n zee-evacuatie van de grond te krijgen, maar tot resultaat heeft het nog niet geleid.

Doden en gewonden

Als er schepen kunnen aanmeren in de haven, kan de evacuatie van burgers in Marioepol op grotere schaal worden aangepakt. De afgelopen weken hebben inwoners de havenstad wel kunnen ontvluchten over de weg via ‘humanitaire corridors’, maar dit verliep steeds moeizaam vanwege de gevechten. Ook toonde het Russische leger zich niet bereid om een wapenstilstand af te kondigen voor lange tijd, teneinde een grootschalige evacuatie mogelijk te maken. Sinds de invasie zouden volgens het stadsbestuur zo’n vijfduizend doden zijn gevallen in de stad.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei eerder deze week dat hij een akkoord had bereikt met Turkije om gewonden en doden in Marioepol met schepen de stad uit te krijgen. Ze zouden naar de Oekraïense havenstad Berdjansk gebracht moeten worden, zo’n 70 kilometer verderop. Volgens Zelensky is het wachten op instemming van de Russische president Vladimir Poetin: “Wij wachten op de goedkeuring van Poetin. Alles hangt van hem af.”

De Turkse regering probeert ook een wapenstilstand tot stand te brengen zodat voedsel, water en andere humanitaire goederen de stad in kunnen worden gebracht. Ankara is uitgegroeid tot de belangrijkste bemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland sinds het begin van de oorlog. Turkije heeft goede betrekkingen met beide landen. Poetin verklaarde zich vorige maand in een gesprek met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in principe bereid de mogelijkheid van een vredesakkoord met Zelensky te bespreken.