Live - Oekraïne. Turks parlement neemt laatste horde weg: Finland gaat bij de NAVO

Het Turkse parlement heeft donderdag ingestemd met het NAVO-lidmaatschap van Finland. Daarmee is de laatste horde voor de Finse toetreding tot het militaire bondgenootschap genomen. Met de toetreding komt een einde aan decennialange formele neutrale status van het land.

Finland, dat 1.300 kilometer grens deelt met Rusland, zal in het geval van een aanval nu hulp krijgen van de andere NAVO-leden. Militair hoeft er voor Finland niet veel te veranderen. Het leger voldoet al aan de NAVO-criteria. Wel ligt het voor de hand dat de Finnen mee zullen doen met bestaande NAVO-missies in Polen en de Baltische staten. Zo zouden Finse vliegtuigen mee kunnen doen met de NAVO-patrouilles.

Rusland liet eerder al weten niet gelukkig te zijn met de ommezwaai in het buurland. "Finland en Zweden worden legitieme doelwitten van vergeldingsacties, inclusief militaire", zo dreigde de Russische ambassadeur in Stockholm deze week.

De Zweden lijken voorlopig geen groen licht te krijgen. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan wil onder meer dat Stockholm Koerdische Turken uitlevert die in Zweden politiek asiel hebben gekregen. Veel analisten denken dat Erdogan Zweden laat bungelen tot na de Turkse verkiezingen in mei. De Hongaren zeggen boos te zijn over kritiek van Zweedse politici op de Hongaarse rechtstaat. "Ze hebben de gewoonte constant kritiek te uiten op de staat van onze democratie en daarmee beledigen ze onze kiezers", schreef een medewerker van de Hongaarse premier Viktor Orbán zondag.

Na de steun van het Turkse parlement resten nog slechts een paar bureaucratische handelingen. NAVO-baas Jens Stoltenberg zal de Finnen nu formeel uitnodigen toe te treden. 

Jeroen Visser

Het grote Oekraïense tegenoffensief gaat volgens Kiev mogelijk al in april of mei van start. Het leger is van plan om de Russen op diverse fronten aan te vallen. De Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov lichtte woensdag al een tipje van de sluier op van het oorlogsplan waar al maanden aan wordt gewerkt.

De Oekraïense regering liet zich tot nu toe niet duidelijk uit over wanneer het tegenoffensief van start moet gaan. Reznikov maakte zijn opmerkingen nu de gevechtskracht van het leger snel toeneemt. Kiev heeft in de afgelopen dagen een deel van de moderne Leopard-tanks ontvangen die westerse landen hadden beloofd. Ook Britse Challenger-tanks en Amerikaanse en Duitse pantserwagens zijn aangekomen. Dit zware pantsermaterieel zal cruciaal zijn voor het welslagen van de grote aanval om de Russen te verslaan.

"Je zult ze tijdens het tegenoffensief zien", zei Reznikov op de Estse tv, in antwoord op de vraag wanneer de achttien door Duitsland geleverde Leopard-tanks zullen worden ingezet. De minister legde uit dat het plan is om op diverse fronten in de tegenaanval te gaan en dat de timing van verschillende factoren afhangt. "Het hangt ook af van het weer. In het voorjaar is het erg nat. Alleen rupsvoertuigen kunnen dan worden gebruikt. Ik denk dat we ze in april of mei aan het werk zullen zien."

Stieven Ramdharie

Lees hier verder. Oekraïne zinspeelt op tegenoffensief in april of mei, aanval op de Krim een van de opties

Een oud-gevangene die in Oekraïne vocht voor het Russische huurlingenleger Wagner is tijdens zijn verlof in Rusland gearresteerd. Ivan Rossomachin keerde op 21 maart tijdelijk terug naar zijn dorp in de provincie Kirov, waar hij gisteren een gepensioneerde dorpsgenote zou hebben vermoord.

Sinds de zomer van 2022 rekruteerde Wagner met toestemming van de Russische autoriteiten tienduizenden gevangenen voor de oorlog in Oekraïne. Hen werd een vorstelijk salaris beloofd en na een half jaar dienst zouden gevangenen gratie krijgen. Rekruten werden vaak zonder noemenswaardige training naar het front gestuurd, wat tot grote verliezen leidde. Op 9 februari kondigde Wagner-baas Jevgeni Prigozjin aan dat zijn huurlingenleger zou stoppen met het rekruteren van gevangenen.

Rossomachin is een van de gevangenen die door Wagner is gerekruteerd. Hij werd in 2020 vanwege moord veroordeeld tot veertien jaar strafkolonie. Na enige tijd in Oekraïne gevochten te hebben keerde hij op 21 maart voor verlof terug naar zijn thuisdorp Novi Boerets. Volgens een lokale televisiezender leefde het dorp sindsdien in angst voor Rossomachin. Beelden van een beveiligingscamera tonen hoe Rossomachin met een bijl twee geparkeerde auto’s te lijf gaat. Een plaatselijke bestuurder zou bezorgde dorpsbewoners verzekerd hebben dat Rossomachin nog onder contract stond bij Wagner en snel terug zou keren naar Oekraïne.

Vandaag werd Rossomachin echter opgepakt. Een dag eerder werd het lichaam van een gepensioneerde dorpeling gevonden. Rossomachin zou zijn schuld aan de moord direct bekend hebben. Wagner-baas Prigozjin heeft op sociale media op de arrestatie gereageerd. "Het is jammer dat hij een misdaad heeft gepleegd. Maar het moet gezegd dat van de duizenden vrijgelaten ex-strijders er maar twintig een misdaad hebben gepleegd."

Daan de Vries

Vier bankiers zijn in Zwitserland veroordeeld voor het helpen van een goede vriend van de Russische president Vladimir Poetin. De concertcellist Sergej Roldoegin maakte miljoenen franken over via de Gazprombank in Zürich, maar aanklagers denken dat dat geld niet van Roldoegin zelf was, die door de Zwitsers "Poetins portemonnee" wordt genoemd.

De rechter verwijt de bankiers onzorgvuldigheid bij het uitzoeken waar het geld vandaan kwam. Het gaat om drie Russen en een Zwitser die Roldoegin tussen 2014 en 2016 hielpen met zijn transacties, ter waarde van zo'n 30 miljoen frank (ongeveer gelijk aan 30 miljoen euro). De vier zijn schuldig bevonden en hebben voorwaardelijke boetes gekregen van in totaal honderdduizenden franken.

Volgens de aanklagers symboliseert de zaak hoe Poetin "stromannen" zoals Roldoegin gebruikt om zijn geld te verbergen. Roldoegin is een goede vriend van Poetin en zelfs de peetvader van zijn oudste dochter Maria. De aanklagers denken dat het onwaarschijnlijk is dat Roldoegin zelf zoveel geld kon hebben.

In Zwitserland zijn banken verplicht de samenwerking te verbreken als er twijfels zijn over de herkomst van geld. Het Kremlin ontkent dat er gefraudeerd is en zegt dat Poetins financiën altijd transparant zijn.

Sinds de Russische invasie in Oekraïne staat Roldoegin op de Zwitserse sanctielijst.

Rusland neemt vanaf komende zaterdag een maand lang het voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad over. Maar Oekraïne is daar niet over te spreken. Dat Rusland uitgerekend op 1 april het voorzitterschap krijgt toebedeeld, is een "slechte grap", klinkt het in Kiev.

Voor het voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad is een beurtrol voorzien. Elk van de vijftien leden krijgt zo de mogelijkheid om een maand lang het VN-orgaan te leiden. Omdat de volgorde van dat roterend voorzitterschap gebaseerd is op het alfabet, zal Rusland komende maand het Afrikaanse land Mozambique aflossen aan het hoofd van de V-Raad.

"Het Russische voorzitterschap van de VN-Veiligheidsraad vanaf 1 april is een slechte grap", zo luidt de reactie van de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba. "Rusland voert een koloniale oorlog en zijn president is een oorlogsmisdadiger die door het Internationaal Strafhof wordt gezocht voor de ontvoering van kinderen", schrijft hij op Twitter.

De VN-Veiligheidsraad moet een oplossing bieden voor geschillen die internationaal een bedreiging voor de vrede vormen. De Veiligheidsraad bestaat uit vijftien leden. Vijf landen, waaronder Rusland, maken permanent deel uit van het VN-orgaan en beschikken ook over een veto.

Het Russische leger heeft gisteren "met gedeeltelijk succes" Oekraïense posities in de stad Bachmoet bestormd. Dat heeft het Oekraïense leger gisteren gemeld in een update over de stand van zaken op het slagveld. "Onze verdedigers houden echter dapper de stad in handen en slaan talrijke aanvallen van de vijand af", aldus de Oekraïners.

De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War bevestigt op basis van gelokaliseerd beeldmateriaal dat de Russen in het zuiden en zuidwesten van de stad gisteren en eergisteren enige terreinwinst hebben geboekt. Huurlingenleger Wagner gaat aan Russische zijde voorop in de strijd, maar volgens de denktank is de steun van het reguliere Russische leger steeds substantiëler.

Mark Milley, chef-staf van het Amerikaanse leger, meldde gisteren aan het Amerikaanse parlement dat Wagner momenteel actief is in Bachmoet met zo’n zesduizend "echte huurlingen" en twintig- tot dertigduizend rekruten, voornamelijk uit Russische gevangenissen. De aanval van de Russen op de stad is uitgelopen op een "slachtpartij", aldus Milley. "De Oekraïners richten veel dood en verderf aan onder die jongens."

De hoge verliezen van de Russen in Bachmoet zijn voor het Oekraïense leger reden om vast te houden aan de stad. De Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maljar beweert dat er dagen zijn waarop de verhouding tussen Russische en Oekraïense verliezen aan het oostfront "zo hoog als tien tegen één" is. Die bewering is niet onafhankelijk te verifiëren.

Maarten Albers

De Verenigde Staten zeggen aanwijzingen te hebben dat Rusland wapens wil kopen van Noord-Korea. In ruil voor de wapens zou Noord-Korea onder meer voedsel ontvangen. Volgens een woordvoerder van het Witte Huis zou Rusland enkele tientallen soorten wapens en munitie van Noord-Korea willen kopen.

Sinds het begin van de invasie van Oekraïne is Rusland op zoek naar landen waar het wapens kan kopen. Zo zou Rusland volgens de VS honderden drones hebben gekocht in Iran. Ook zou Rusland al maanden proberen om China ertoe te verleiden wapensteun te leveren. Tot nu toe heeft China daar geen gehoor aan gegeven. Het is niet verrassend dat Rusland bij Noord-Korea aanklopt, aangezien het land een bondgenoot is en over een grote wapenindustrie beschikt.

In december vorig jaar beweerden de Amerikanen dat Noord-Korea wapens zou hebben verkocht aan het Russische huurlingenleger Wagner. Noord-Korea ontkende dit. De Amerikanen vermoeden dat Rusland voedsel inzet bij de onderhandelingen met Noord-Korea. Het land heeft regelmatig te maken met voedseltekorten en volgens Amerikaanse inlichtingen is de situatie momenteel nijpend.

Daan de Vries

Evan Gershkovich, een verslaggever die werkt voor de Amerikaanse krant The Wall Street Journal, is gearresteerd in de Russische stad Yekaterinburg. Volgens FSB, de federale beveiligingsdienst van Rusland, wordt hij verdacht van spionage voor de Verenigde Staten.

In een statement bij het Russsische persagentschap Interfax zei FSB dat het "de illegale activiteiten van Evan Gershkovich heeft gestopt, een Amerikaanse burger geboren in 1991 en een correspondent voor de Amerikaanse krant The Wall Street Journal, die verdacht wordt van spionage voor de Amerikaanse regering".

Vanuit Rusland komt almaar dreigendere taal richting de toekomstige NAVO-lidstaten Zweden en Finland. Tegelijkertijd voert het land nieuwe nucleaire testen uit en wil het kernwapens westwaarts richting Wit-Rusland verplaatsen. Professor internationale politiek David Criekemans (UAntwerpen/KU Leuven) waarschuwt voor een kettingreactie. "Poetin weet heel goed wat de vernietigende consequenties zouden zijn van een aanval op bijvoorbeeld Finland."

Lees hier het interview.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken keurt de arrestatie door Rusland van een Amerikaanse journalist ‘in de strengst mogelijke bewoordingen’ af. Hoewel hij hem niet bij naam noemt, heeft Blinken het vrijwel zeker over Evan Gershkovich. Gershkovich werd gisteren in Rusland gearresteerd. Hij wordt beschuldigd van spionage.

Naar aanleiding van de arrestatie roept Blinken Amerikaanse staatsburgers die in Rusland verblijven nogmaals op om het land te verlaten. Dat deed hij sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne al vaker. Blinken sprak zijn ‘diepe bezorgdheid’ uit over de arrestatie van de journalist. De Amerikaanse regering heeft contact opgenomen met Gershkovich’ familie en met zijn krant The Wall Street Journal.

Gershkovich kreeg vandaag te horen dat zijn voorarrest in ieder geval tot 29 mei duurt. De Amerikaanse ambassade in Moskou heeft de journalist nog niet kunnen spreken. Volgens de Russische autoriteiten zal Gershkovich ‘te zijner tijd’ toegang krijgen tot consulaire steun.

Als gevolg van de arrestatie van de journalist, heeft de Amerikaanse regering zijn in Rusland gevestigde landgenoten opgeroepen het land te verlaten. "De aanwezigheid van Amerikanen in Rusland is zorgwekkend", verklaarde de communicatieverantwoordelijke van het Witte Huis, John Kirby. Het risico op onterechte arrestaties wordt volgens Kirby groter.

Daan de Vries

Lees ook. Amerikaanse journalist die in Rusland werd opgepakt vanwege spionage, zit tot eind mei vast

 Oekraïne controleert slechts een derde van Bachmoet, de stad in het oosten van het land die al maandenlang het toneel vormt van gewelddadige gevechten. Dat heeft de Oekraïense presidentiële adviseur Sergei Lechtsjenko vandaag gezegd.

"Bachmoet wordt voor een derde gecontroleerd door Oekraïne, zoals internationale waarnemers hebben vastgesteld", zei Lechtsjenko in een briefing op het Telegram-account van het presidentschap. De adviseur ontkende dat de stad is omsingeld door Russische troepen, zoals een pro-Russische functionaris onlangs beweerde.

Bachmoet, voor de oorlog een stad met ongeveer 70.000 inwoners, is door de lange duur van de strijd en de zware verliezen aan beide zijden het symbool geworden van de strijd tussen Russen en Oekraïners om de controle over de industriële regio Donbass.

Ondanks dat Russische strijdkrachten enig succes hebben geboekt, neemt ook het aantal aanvallen van de Russische troepen gestaag af. Dit wijst erop dat het Russische winteroffensief stilaan zijn hoogtepunt heeft bereikt. De 400.000 rekruten zullen het tij moeten keren.

Lees ook. ‘Het is een slachtpartij’: Russen boeken ‘enig succes’ in Bachmoet, maar met enorme kost

De voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), Thomas Bach, is het niet eens met de kritiek op zijn oproep om Russische en Wit-Russische sporters weer toe te laten bij internationale sportevenementen. Verschillende landen hebben woedend op die oproep gereageerd. Volgens Bach is hun kritiek ‘betreurenswaardig’ en ‘schadelijk voor de autonomie van sport’.

Bach spoorde sportbonden gisteren aan om Russen en Wit-Russen weer toe te laten bij internationale sportevenementen. Sinds het begin van de Russische invasie van Oekraïne zijn Russen en Wit-Russen uitgesloten van deelname aan de meeste sportevenementen. Hij vindt dat hun uitsluiting in tegenspraak is met de ‘olympische waarden’, die voorschrijven dat sport politiek neutraal moet zijn. Onder meer Oekraïne, Polen, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk hebben de uitlatingen van het IOC afgekeurd.

De IOC-voorzitter beschuldigt deze landen ervan met twee maten te meten. "We hebben geen enkele opmerking gezien over de deelname van sporters uit landen die deel uitmaken van de zeventig andere oorlogen en gewapende conflicten wereldwijd", zei Bach bij een persconferentie.

Daan de Vries

De Russische rechter heeft bij een eerste zitting het voorarrest van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich vastgesteld op bijna twee maanden, tot 29 mei. Dat meldt het Russische persbureau TASS. De correspondent van de Amerikaanse krant The Wall Street Journal werd gisteren opgepakt in Jekaterinenburg. Gershkovich werd daarna overgebracht naar Moskou, waar hij voor de rechter moest verschijnen. Hij wordt verdacht van spionage in opdracht van de Amerikaanse regering.

Rusland arresteerde nog niet eerder een buitenlandse journalist op verdenking van spionage. De Russische inlichtingendienst FSB beweert dat Gershkovich ‘in opdracht van de Amerikanen’ informatie verzamelde over ‘de activiteiten van een van de bedrijven van het Russische militair-industrieel complex’. Volgens Gershkovich’ voormalige opdrachtgever The Moscow Times was hij in Jekaterinenburg voor een reportage over huurlingenleger Wagner.

Bij de eerste zitting in de zaak tegen Gershkovich was zijn advocaat niet welkom. De journalist werd vertegenwoordigd door een door de rechtbank toegewezen advocaat. Volgens persbureau TASS heeft Gershkovich onschuldig gepleit. Ook The Wall Street Journal ontkent de beschuldigingen tegen zijn correspondent en heeft opgeroepen tot de onmiddellijke vrijlating van Gershkovich. Op spionage staat in Rusland een maximale gevangenisstraf van twintig jaar.

Daan de Vries

Vier bankiers die niet genoeg onderzoek hebben gedaan naar de herkomst van miljoenen francs van een Russische klant, hebben torenhoge voorwaardelijke boetes opgelegd gekregen. Ze deden zaken met Sergej Roldoegin, een Russische cellist die nauwe banden heeft met Poetin.

Lees hier verder. Bankiers die ‘Poetins portemonnee’ hielpen om miljoenen weg te sluizen, veroordeeld in Zwitserland

Joram Bolle

Oekraïense vrijwilligers die helpen bij de evacuatie van burgers uit oorlogsgebied treffen soms schrijnende situaties aan, zoals ouders die hun kinderen uit angst voor gevechten en ontvoeringen maandenlang in schuilkelders houden. Dat vertellen ze aan de Britse krant The Guardian. De meeste vrijwilligers zien dit als een gevolg van armoede en de psychologische toestand van de families, die al maandenlang worden gebombardeerd.

De Oekraïense regering heeft lokale autoriteiten in Bachmoet de bevoegdheid gegeven om kinderen zo nodig onder dwang uit de stad te evacueren. Maar elders langs de frontlinie van zo’n 1000 kilometer is dat niet toegestaan.

Soms vertellen andere burgers de evacuatieteams waar kinderen verborgen zitten. "Dus we gingen daarheen en ze was sinds september niet buiten geweest", vertelt een van de vrijwilligers, Sasja. De handen van de kinderen waren grijs van het gebrek aan zonlicht. De moeder vertelde dat ze bang was om naar buiten te gaan, en dat ze nergens heen kon. De vrijwilligers horen dat vaker, en pleiten voor betere herplaatsingsprogramma’s.

Een andere vrijwilliger, Ignatius Ivlev-Yorke, vertelt over de geestelijke gezondheidsproblemen waar veel burgers in oorlogsgebied mee kampen. Ze zitten vaak maanden bij elkaar, zonder elektriciteit, water, gas of frisse lucht, terwijl boven hun hoofden de bommen langsvliegen. De redenen waarom ze blijven lopen uiteen: bijvoorbeeld omdat ze een familielid of huisdier niet achter willen laten, of omdat ze denken dat ze geen verblijfplaats zouden kunnen vinden.

Maarten Albers

Berichten in Russische media suggereren dat de autoriteiten voorbereidingen treffen voor de mobilisatie van nog eens 400.000 soldaten. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in een dagelijkse inlichtingenupdate. Afgelopen najaar rekruteerde Rusland middels een ‘gedeeltelijke mobilisatie’ ook al 300.000 reservisten.

In tegenstelling tot die mobilisatie presenteert Rusland de nieuwe ronde niet als een gedwongen mobilisatie, maar als een oproep voor vrijwilligers met een militaire opleiding. Maar volgens het Britse ministerie is het een "reële mogelijkheid dat het verschil in de praktijk vaag zal zijn, en dat regionale autoriteiten zullen proberen om hun gestelde rekruteringsdoelen te halen door mannen te dwingen zich aan te melden". 

Russische autoriteiten zouden doen alsof mobilisatie geschiedt op basis van vrijwilligheid, om zo de binnenlandse onvrede beperkt te houden. Het is volgens de Britten "zeer onwaarschijnlijk" dat de wervingscampagne 400.000 echte vrijwilligers zal aantrekken. Tijdens de gedeeltelijke mobilisatie vorig jaar ontvluchtten honderdduizenden Russische mannen het land uit angst om opgeroepen te worden.

Het Britse ministerie wijst er bovendien op dat manschappen alleen niet genoeg zullen zijn om de Russische gevechtskracht in Oekraïne opnieuw op te bouwen. "Rusland heeft meer munitie en militair materieel nodig dan het momenteel beschikbaar heeft."

Maarten Albers

Het hoofd van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA), Rafael Grossi, is op weg naar de kerncentrale in Zaporizja. Grossi zei vooraf dat hij de situatie in de centrale zal controleren om de kans op een grootschalige kernramp te voorkomen.

Het is de tweede keer dat Grossi en zijn team de kerncentrale in Zaporizja bezoeken sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne. Oekraïne en Rusland hebben elkaar er meermaals van beschuldigd de centrale te beschieten, waardoor het IAEA zich genoodzaakt zag op te roepen tot een veiligheidsovereenkomst. Die is vooralsnog niet van de grond gekomen, maar volgens Grossi wordt er nog altijd over onderhandeld.

Ondertussen groeien de zorgen om de kerncentrale. Sinds het begin van de oorlog is zes keer de stroom uitgevallen in de kerncentrale, waardoor de kernreactoren met noodgeneratoren gekoeld moesten worden. Deze reactoren worden gekoeld met behulp van water uit een nabijgelegen waterreservoir, gelegen in door Rusland bezet gebied. Het waterniveau komt daarin mogelijk te laag te staan, wat de koeling van de kernreactoren in gevaar brengt, vreest Grossi.

Maandag sprak Grossi al met president Zelensky. Hij beschreef de situatie rondom de kerncentrale als ‘zeer gevaarlijk’ en ‘onstabiel’. De militaire activiteit in de regio neemt volgens de IAEA-chef nog altijd toe, al specificeerde hij niet waar precies.

Eva Selderbeek

Oekraïense luchtafweertroepen hebben in de nacht van dinsdag op woensdag een Russische bommenwerper uit de lucht geschoten. Het Su-24M vliegtuig vloog boven de Oost-Oekraïense stad Bachmoet en werd rond 1.30 uur ‘s nachts naar beneden gehaald, aldus het Oekraïense ministerie van Defensie.

Bachmoet is al maanden het epicentrum van de strijd in Donetsk. Hoewel de stad volgens westerse analisten niet van groot strategisch belang is, vreest president Zelensky dat het Russische leger vanuit Bachmoet ‘verder zou kunnen doordringen’ in de regio Donetsk. Hij besloot daarom vorige week zijn troepen niet terug te trekken uit de stad, ondanks grote aantallen slachtoffers aan zowel Oekraïense als Russische zijde.

Hanna Maliar, plaatsvervangend minister van Defensie in Oekraïne, herhaalde dit standpunt op Telegram nadat de bommenwerper was neergehaald. Maliar stelde dat Bachmoet ‘net zo lang zal worden verdedigd als strategisch gezien nodig is’.

Eva Selderbeek

Het Oekraïense leger heeft de door Rusland bezette Oekraïense stad Melitopol aangevallen. Volgens het Russische staatspersbureau TASS is daardoor de stroomvoorziening van de stad en enkele omliggende dorpen uitgevallen.

Ivan Fedorov, de verbannen burgemeester van Melitopol, liet op de Telegram-berichtenapp weten dat verschillende explosies waren afgegaan in de stad. Volgend TASS zijn er geen slachtoffers gevallen.

Melitopol ligt zo'n 120 km ten zuidoosten van de kerncentrale Zaporizja. Rafael Grossi, directeur-generaal van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie, zal de centrale naar verwachting later vandaag bezoeken.

Finland en Zweden worden "legitieme doelwitten" voor Russische "vergeldingsacties" zodra ze toetreden tot de NAVO. Daarvoor waarschuwde de Russische ambassadeur in Stockholm dinsdag.

"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van Ruslands grenzen met de NAVO bijna verdubbelen", aldus ambassadeur Viktor Tatarintsev in een verklaring op de website van het Russische ministerie in Zweden.

 "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard", klinkt het verder. 

De aanvragen tot NAVO-toetreding van beide landen zijn een direct gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. Finland wacht enkel nog op de door president Recep Tayyip Erdogan beloofde Turkse ratificatie om toe te treden tot het militaire bondgenootschap. De aanvraag van Zweden is dan weer op een diplomatiek kruispunt beland, na een veto van Ankara en een vertraging van de ratificatie door Hongarije.

De Amerikaanse president Joe Biden heeft het zaterdag aangekondigde plan van de Russische president Vladimir Poetin om kernwapens in buurland Wit-Rusland te plaatsen bestempeld als "gevaarlijke" praat. "Dit is een gevaarlijke manier van praten en het is zorgwekkend", zei Biden.

Volgens Amerikaanse functionarissen zijn er nog geen tekenen dat Rusland de kernwapens daadwerkelijk naar Wit-Rusland heeft verplaatst. "Dat hebben ze nog niet gedaan", beaamde Biden.

Zondag noemde de NAVO de Russische plannen al "gevaarlijk en onverantwoordelijk". Poetin wees erop dat ook de VS kernwapens hebben geplaatst in andere landen, met name bij NAVO-bondgenoten in Europa.

De Russische strategische troepen zijn begonnen met oefeningen met mobiele nucleaire intercontinentale ballistische raketsystemen van het type Yars, meldt het Russische ministerie van Defensie op Telegram. In totaal zijn meer dan 3.000 militairen en zo'n 300 stuks materieel bij de oefeningen betrokken.

Er worden manoeuvres uitgevoerd in drie regio's van Rusland, meldt staatspersbureau RIA, zonder die regio's te noemen. Ook wordt geoefend in het camoufleren van raketsystemen en het bestrijden van moderne luchtverkenningsapparatuur, zoals drones.

Rusland heeft nieuwe nucleaire dreigementen geuit jegens het Westen en deelt ‘geen enkele nucleaire informatie’ meer met de Verenigde Staten. Washington kondigde dinsdag aan gedeeltelijk te stoppen met het delen van nucleaire informatie onder het New Start-verdrag dat vorige maand eenzijdig door Rusland werd opgeschort.

De nieuwe ronde Russische nucleaire retoriek volgde op de aankondiging van president Poetin dit weekend dat hij zogeheten tactische kernwapens in Belarus wil gaan plaatsen. Westerse landen toonden zich tot dusver niet erg onder de indruk van deze zet, omdat die weinig verandert aan de bestaande situatie, waarin Rusland als het wil alle uithoeken van Europa kan treffen met kernwapens.

De vicepremier van Oekraïne, Iryna Veresjtsjoek, heeft Russen op het hart gedrukt geen Oekraïense kinderen te adopteren die ‘gestolen’ en naar Rusland gedeporteerd zijn. Die oproep deed zij vandaag op Telegram.

Naar schatting van het Oekraïense ministerie van Integratie zijn er zo’n twintigduizend Oekraïense kinderen illegaal overgebracht naar Rusland vanuit bezette gebieden in Oekraïne.

Rusland claimt meer dan een half miljoen kinderen naar Russisch grondgebied te hebben overgebracht uit veiligheidsoverwegingen, maar uit onderzoek bleek dat kinderen soms lange tijd in Russische heropvoedingskampen werden geplaatst.

Rechters van het Internationaal Strafhof hebben eerder deze maand een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen president Poetin voor de ontvoering en gedwongen deportatie van Oekraïense kinderen naar Rusland.

Veresjtsjoek voegde op Telegram toe dat Russische gezinnen die een Oekraïens kind ‘adopteren’ daar vroeg of laat ook voor zullen boeten.

Eva Selderbeek

Sporters uit Rusland en Wit-Rusland blijven uitgesloten van deelname aan de derde Europese Spelen in de Poolse stad Krakau deze zomer. Het organisatiecomité volgt daarmee niet de aanbeveling van het Internationaal Olympisch Comité om Russen en Wit-Russen onder neutrale vlag weer te laten meedoen aan internationale wedstrijden.

"Het standpunt van het organisatiecomité blijft ongewijzigd", meldde de organisatoren woensdag aan het Duitse persbureau DPA. Vertegenwoordigers van het Europees Olympisch Comité besloten in oktober al dat atleten uit de genoemde landen niet aan de Europese Spelen kunnen deelnemen vanwege de Russische agressie tegen Oekraïne.

De derde editie van de Europese Spelen vindt plaats van 21 juni tot en met 2 juli in Krakau. Delegaties uit ongeveer vijftig landen doen mee. Er staan meer dan 25 sporten op het programma. Voor sommige sporten geldt het evenement als een kwalificatiemoment voor de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.

Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur in Stockholm, Viktor Tatarintsev, ontboden. Het ministerie wil zich volgens het Zweedse persbureau TT beklagen over het statement dat vanochtend online kwam op de website van het Russische ministerie in Zweden. Daarin worden Zweden en Finland aangemerkt als ‘legitieme doelwitten’ na hun NAVO-toetreding.

"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van Ruslands grenzen met de NAVO bijna verdubbelen", aldus Tatarintsev in de verklaring. "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard."

De aanvraag voor NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland is een gevolg van de groeiende Russische dreiging. De landen zouden eigenlijk tegelijk toetreden, maar Turkije en Hongarije weigeren vooralsnog de aanvraag van Zweden te ratificeren. Ankara vindt dat Zweden strenger moet optreden tegen leden van de Koerdische PKK. Het lijkt er daarom op dat Finland eerder zal toetreden tot de NAVO dan Zweden.

Eva Selderbeek

Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur in Stockholm, Viktor Tatarintsev, ontboden. Het ministerie wil zich volgens het Zweedse persbureau TT beklagen over het statement dat vanochtend online kwam op de website van het Russische ministerie in Zweden. Daarin worden Zweden en Finland aangemerkt als ‘legitieme doelwitten’ na hun NAVO-toetreding.

"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van Ruslands grenzen met de NAVO bijna verdubbelen", aldus Tatarintsev in de verklaring. "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard."

De aanvraag voor NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland is een gevolg van de groeiende Russische dreiging. De landen zouden eigenlijk tegelijk toetreden, maar Turkije en Hongarije weigeren vooralsnog de aanvraag van Zweden te ratificeren. Ankara vindt dat Zweden strenger moet optreden tegen leden van de Koerdische PKK. Het lijkt er daarom op dat Finland eerder zal toetreden tot de NAVO dan Zweden.

Eva Selderbeek

Na onder andere de Britse Challenger- en de Duitse Leopard 2-tanks, beschikt Oekraïne nu ook over meerdere types pantserwagens uit het Westen. Minister van Defensie Oleksii Reznikov publiceerde vanmiddag een video waarop verschillende Duitse infanteriegevechtsvoertuigen van het type Marder te zien zijn. 

Duitsland beloofde in totaal 40 van deze voertuigen aan Oekraïne te schenken. Bedoeling is dat ze de Leopard 2-tanks ondersteunen en infanteriesoldaten naar het front brengen tijdens een offensief. Een Marder-pantserwagen kan behalve zijn crew van 3 soldaten nog 6 infanteristen vervoeren, en beschikt naast een 20 mm-machinegeweer ook over antitankraketten. Ze hebben een maximale snelheid van 75 km/u en een rijbereik van meer dan 500 kilometer. 

"Marder is een uitstekend voorbeeld van Duitse kwaliteit", aldus Reznikov. "Ik heb ze zelf uitgeprobeerd en kijk ernaar uit binnenkort de Leopards te temmen." 

Uit een andere video blijkt dan weer dat ook de eerste Franse AMX-10RC-voertuigen zijn toegekomen, waarvan er 30 tot 40 zouden zijn beloofd. Het verkenningsvoertuig werd door de Franse defensie-industrie ontwikkeld om vooral in Afrika te opereren en rijdt daarom niet op rupsbanden. 

Daardoor is de AMX-10RC wel mobieler, met een snelheid tot 85 km/u en een rijbereik van 1.000 kilometer. Omwille van zijn krachtig 105 mm-kanon wordt het voertuig ook wel een 'lichte tank' genoemd.

Lees hier meer over de nieuwe voertuigen en wapens voor Oekraïne: Daar zijn de westerse tanks... maar wat is Oekraïne er precies mee?

Het Zweedse ministerie van Buitenlandse Zaken gaat de Russische ambassadeur ontbieden. De Zweden willen hun ongenoegen laten blijken over een tekst van de ambassadeur, waarin hij schrijft dat Zweden en Finland na hun toetreding tot de NAVO "legitieme doelwitten" worden voor represailles uit Moskou, "ook militaire".

"Enkel Zweden beslist over zijn nationaal veiligheidsbeleid, en niemand anders", aldus minister Tobias Billström. 

"Na de toetreding van Finland en Zweden zal de totale lengte van Ruslands grenzen met de NAVO bijna verdubbelen", aldus ambassadeur Viktor Tatarintsev in een verklaring op de website van de ambassade. "Als iemand nog steeds denkt dat dit de veiligheid van Europa op een of andere manier zal verbeteren, wees er dan maar zeker van dat de nieuwe leden van het vijandige blok een legitiem doelwit zullen worden voor Russische vergeldingsmaatregelen, ook van militaire aard."

De waarschuwing van de ambassadeur komt er nadat de Russische dreigementen tegen Zweden en Finland, over hun toetreding tot de verdragsorganisatie, de voorbije maanden op een lager pitje stonden. 

De aanvragen tot NAVO-toetreding van beide landen zijn een direct gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. Finland wacht enkel nog op de door president Recep Tayyip Erdogan beloofde Turkse ratificatie om toe te treden tot het militaire bondgenootschap. De aanvraag van Zweden is dan weer op een heikel punt beland, na een veto van Ankara en een vertraging van de ratificatie door Hongarije. Stockholm hoopt nog altijd voor de volgende NAVO-top, in juli in Vilnius, volwaardig lid te zijn. 

De Noorse fabrikant Nammo kan de productie van munitie voor Oekraïne niet verhogen door de bouw van een nieuw datacentrum van TikTok in de buurt. Dat zou alle beschikbare elektriciteit gebruiken, waardoor de fabriek van Nammo niet kan uitbreiden.

Lees hier het volledige artikel. 

De Russische marine heeft in de Japanse Zee tests uitgevoerd met antischeepsraketten. Dat meldt het Russische ministerie van Defensie dinsdag. De oefeningen van de Russische Pacifische vloot komen een week nadat de Japanse premier Fumio Kishida een bezoek bracht aan Oekraïne.

"In de wateren van de Japanse Zee hebben raketschepen van de Pacifische vloot Moskit-kruisraketten afgevuurd op een vijandelijk oefendoelwit op zee", aldus het ministerie op Telegram. Twee schepen namen deel aan de oefening, aldus het ministerie. "Het doel, gelegen op een afstand van ongeveer 100 kilometer, werd met succes geraakt door twee Moskit-kruisraketten", voegde het ministerie eraan toe.

Toen de Japanse premier aan zijn bezoek aan Oekraïne begon, liet Rusland weten dat twee van zijn TU-95 bommenwerpers het luchtruim boven de internationale wateren in de Japanse Zee waren binnengevlogen. Japan heeft zich aangesloten bij de sancties die zijn westerse bondgenoten Rusland hebben opgelegd na zijn offensief in Oekraïne.

De verre oostelijke kust van Rusland wordt van Japan gescheiden door de smalle Japanse Zee.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft maandag een verzoek van Moskou verworpen waarin het opriep om een “onafhankelijke internationale onderzoekscommissie" op te richten om de sabotage van de Nord Stream 1 en 2-pijpleidingen te onderzoeken.

Het verzoek, dat mee werd opgesteld door China en enkele andere landen die niet in de Raad zetelen (Wit-Rusland, Noord-Korea, Eritrea, Nicaragua, Venezuela en Syrië) kreeg drie stemmen voor, namelijk van China, Brazilië en Rusland zelf. De andere twaalf leden onthielden zich.

Om de resolutie aan te nemen, waren negen pro-stemmen nodig, zonder dat een lid een veto zou stemmen. In het voorstel werd verzocht om een commissie op te richten om "een volledig, transparant en onpartijdig internationaal onderzoek uit te voeren naar alle aspecten van de sabotage van de Nord Stream 1 en 2-pijpleidingen, met inbegrip van de identificatie van de daders, de sponsors, de organisatoren en de medeplichtigen".

Verschillende landen van de Raad verwierpen het idee en hekelden een poging van Rusland om de aandacht af te leiden van de oorlog in Oekraïne.

De veertien Britse Challenger 2-tanks die het Verenigd Koninkrijk in januari beloofde te leveren zijn aangekomen in Oekraïne, meldt het ministerie van Defensie in Kiev. De tanks worden naar verwachting al in de lente ingezet.

De Oekraïense minister van Defensie prees de Britse Challengers en noemde ze 'werken van militaire kunst'. Vanuit Londen liet de Britse regering weten dat Oekraïense soldaten speciaal getraind zijn om de tanks te gebruiken in de frontlinie.

Eerder maandag maakte de Duitse bondskanselier Olaf Scholz al bekend dat de Oekraïense strijdkrachten achttien Leopard 2-gevechtstanks ontvangen hebben vanuit Duitsland, evenals veertig Duitse Marder-infanteriegevechtsvoertuigen en twee gepantserde bergingsvoertuigen.

Het Duitse leger trainde gedurende enkele weken Oekraïense soldaten die de gevechtsvoertuigen zullen bedienen. Die trainingen gebeurden op oefenterreinen in Münster en Bergen, in Noord-Duitsland.

Terwijl de intensiteit van de Russische aanvallen op Bachmoet afneemt, luidt Oekraïne de noodklok over de situatie in Avdiivka. De autoriteiten waarschuwden maandag dat de zuidelijker gelegen stad door de Russische beschietingen steeds meer lijkt op een ‘plek uit post-apocalyptische films’.

Lees het volledige artikel.

Het Oekraïense leger heeft in de nacht van maandag op dinsdag boven Kiev zeker twaalf Russische drones uit de lucht gehaald. Als gevolg van vallende brokstukken brak er daaropvolgend een brand uit in het stadsdeel Svjatosjynsky.

Volgens het stadsbestuur van Kiev gaat het niet om een woongebouw. Bij de brand zouden geen slachtoffers zijn gevallen en het vuur is inmiddels geblust.

De laatste maanden vinden geregeld drone-aanvallen op zowel Oekraïens als Russisch grondgebied plaats. Gisteren meldde het Russische ministerie van Defensie een Oekraïense drone te hebben neergehaald boven het dorp Kirejevsk, zo’n 400 kilometer van de Oekraïense grens.

Eva Selderbeek

De Verenigde Staten delen niet langer gedetailleerde gegevens over hun kernwapenarsenaal met Rusland. Dat bevestigt de woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad John Kirby dinsdag. De Russische president Vladimir Poetin had eerder het laatste belangrijke ontwapeningsverdrag tussen beide landen opgeschort.

De halfjaarlijkse uitwisseling van informatie, zoals het aantal kernkoppen en bommenwerpers op bepaalde bases, is een onderdeel van de New Start-overeenkomst. Maar omdat Moskou niet langer deelneemt aan de informatie-uitwisseling, heeft de VS die nu ook stopgezet. Volgens Kirby worden pas opnieuw gegevens gedeeld "als Rusland daar eveneens toe bereid is".

Het New Start-verdrag is het enige overgebleven belangrijke wapenbeheersingsverdrag tussen de VS en Rusland. Het verdrag beperkt de nucleaire arsenalen van beide landen tot 800 draagraketten en 1.550 operationele kernkoppen. Volgens Poetin zal Rusland zich wel houden aan de afgesproken bovengrenzen voor kernwapens.

Na Europa zijn ook de Verenigde Staten voorstander van de oprichting van een tribunaal, specifiek gericht op de Russische "agressie" in Oekraïne. Dat bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het is de eerste keer dat de VS, die zich doorgaans eerder weigerachtig opstellen tegenover internationale rechtspraak, openlijk steun geven aan dergelijk initiatief. Eind november was vanuit Europese hoek al een vergelijkbaar voorstel geopperd. 

Hoewel zo'n tribunaal internationaal bemand en gefinancierd moet worden, verwachten de Amerikanen dat het "geworteld" zou zijn in het Oekraïense rechtssysteem. Bij voorkeur opereert het nieuwe rechtsorgaan dan vanuit een ander Europees land. De rechtbank moet misdaden berechten die sinds de Russische inval in Oekraïne zijn gepleegd.

"Wij geloven dat een dergelijk hof, geïnternationaliseerd maar geworteld in het Oekraïense rechtssysteem, de beste kans op gerechtigheid biedt", zei de Amerikaanse gezant voor internationale justitie Beth Van Schaack maandag al. Ze haalde toen ook de Neurenberg-processen aan, want toen "leidden de Verenigde Staten de vervolging van de misdaad van agressie".

De voorzitter van het Russisch olympisch comité vindt de criteria die het Internationaal Olympisch Comité IOC oplegt aan Russische en Wit-Russische sporters om weer deel te kunnen nemen aan internationale competities "discriminerend en onaanvaardbaar".

IOC-voorzitter Thomas Bach liet dinsdag verstaan dat voor zijn organisatie Russen en Wit-Russen mogen deelnemen aan internationale competities als ze aantreden onder neutrale vlag en op voorwaarde dat ze de oorlog in Oekraïne niet actief steunen en geen contract hebben bij het leger of een veiligheidsdienst. Over de Spelen van Parijs is nog niets beslist. 

"De voorwaarden voor een terugkeer in internationale competities zijn onaanvaardbaar. Dit is een discriminatie op basis van nationaliteit. De beslissingen van het IOC zijn een farce. De principes van het IOC en de VN worden geschonden", verklaarde Stanislav Pozdniakov, die "een gelijkwaardige behandeling voor alle atleten" eiste. 

In het andere kamp krijgt het IOC eveneens de volle laag. Zo had een Poolse viceminister van Buitenlandse Zaken het op Twitter over een "dag van schaamte voor het IOC". "Wat heeft Rusland dan wel positief gedaan dat Russische sporters zouden mogen deelnemen aan competities! Sinds Boetsja, Irpin, Gostomel! Sinds de dagelijkse bombardementen op burgers!! Het is een dag van schaamte voor het IOC!", schreef hij.  

Polen heeft er, samen met Oekraïne, Litouwen, Estland en Letland al mee gedreigd de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs te boycotten als Russische en Wit-Russische sporters er, onder bepaalde voorwaarden, startrecht krijgen van het IOC.

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) pleit ervoor atleten uit Rusland en Wit-Rusland opnieuw toe te laten tot internationale competities, onder neutrale vlag en "op individuele basis", zolang ze de oorlog in Oekraïne niet actief hebben gesteund.

Het Uitvoerend Comité heeft evenwel nog geen beslissing genomen omtrent de aanwezigheid van sporters uit beide landen op de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs. Het IOC houdt zich het recht voor om daar "op een gepast moment" knopen over door te hakken. Dat bevestigde voorzitter Thomas Bach dinsdag tijdens een persconferentie.

Onder meer Oekraïne, Polen en de Baltische staten hebben er al mee gedreigd de Spelen te zullen boycotten als het IOC het licht op groen zet voor Russen en Wit-Russen om er in Parijs bij te zijn.

President Zelensky is vandaag op bezoek geweest in de Noord-Oekraïense regio Soemy, als onderdeel van zijn tour langs zwaar getroffen gebieden en frontlinies. De afgelopen week bezocht hij ook al de regio’s Cherson en Charkiv.

Zelensky sprak in Soemy met inwoners van de stad Ochtyrka, waar hevig gevochten werd aan het begin van de oorlog. Ook was hij in Trostjanets, dat in maart 2022 bevrijd werd na een bezetting van een maand. In Ochtyrka beloofde Zelensky dat de stad volledig herbouwd zal worden. "We laten geen enkele wond op het lichaam van onze staat achter."

In Trostjanets eerde hij Oekraïense soldaten in het lokale treinstation, waar het Russische leger vermoedelijk krijgsgevangenen heeft gemarteld. Een inwoner van Trostjanets zei tegen persbureau AP dat het bezoek van de president veel voor hem betekende. "Het staat symbool voor de eenheid en het ijzeren doorzettingsvermogen die ons land bij elkaar hebben gebracht."

Eva Selderbeek

De Europese Unie heeft vandaag de deal over het verminderen van gasverbruik met een jaar verlengd. De lidstaten hebben besloten dat de onderlinge afspraken om gasverbruik met 15 procent te verlagen tot maart 2024 van kracht zal zijn.

De oorspronkelijke deal zou eind deze maand aflopen. Volgens de EU is het nodig het gasverbruik langer laag te houden, zodat lidstaten hun gasvoorraad tot 90 procent van de capaciteit kunnen aanvullen. Die voorraad moeten de landen voor november hebben aangevuld. Zo hoopt de EU zich voor te bereiden op een eventuele volgende winter met schaarse Russische gasleveringen.

De maatregel werkt, zo blijkt uit cijfers van de EU. Het gasverbruik van de lidstaten was van augustus 2022 tot januari 2023 19 procent lager dan het gemiddelde verbruik van voorgaande jaren. Dat komt deels door overheidsmaatregelen en de hoge gasprijs als gevolg van sancties op Russisch gas, maar ook de relatief zachte winter heeft een rol gespeeld.

Eva Selderbeek

De Oekraïense havenstad Cherson is in de nacht van maandag op dinsdag getroffen door een Russische luchtaanval. Dat heeft het regionale bestuur vandaag bekendgemaakt. Het lokale ziekenhuis zou daarbij zijn geraakt met mortiergranaten.

De aanval vond rond 4 uur ‘s nachts plaats. Getuigen verklaarden aan Suspilne, de Oekraïense staatsomroep, zeker vijf explosies te hebben gehoord. Het ziekenhuisgebouw is ernstig beschadigd geraakt, maar volgens het regionale bestuur zijn er geen slachtoffers of gewonden gevallen.

Vorige week vond er ook al een luchtaanval plaats op Cherson. Daarbij kwamen twee mensen om het leven en raakten zes anderen gewond.

Eva Selderbeek

De Russische inval in Oekraïne heeft geleid tot de vernietiging van honderden religieuze gebouwen van verschillende godsdienstige gemeenschappen. Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dinsdag gemeld op zijn sociale mediakanalen.

"Honderden religieuze gebouwen zijn vernietigd, beschadigd of geplunderd als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne", schreef Zelensky op Telegram. "Alle religies en levensbeschouwingen zijn getroffen, inclusief kerken, moskeeën, synagogen, educatieve en administratieve gebouwen van religieuze gemeenschappen in Oekraïne", voegde hij daaraan toe. Op Twitter deelde de 45-jarige president een video met afbeeldingen van de getroffen gebouwen. 

Zelensky roept nu op voor een campagne om donaties voor de reconstructie van de gebouwen te verzekeren. "Voor Rusland is alles een doelwit. Maar de raketten en het geschut van de terreurstaat hebben onze menselijkheid en ons geloof niet gebroken. Oekraïne zal winnen, het leven zal winnen!", klinkt het. 

Het is intussen al meer dan dertien maanden geleden dat Rusland buurland Oekraïne binnenviel.  Moskou rechtvaardigt de oorlog dan ook deels op religieuze gronden. Volgens de Russische propaganda regeren satanisten in Oekraïne, en vecht Rusland voor het herstel van traditionele waarden en rechten van de Oekraïens-orthodoxe kerk, die tot de oorlog verbonden was met Moskou. 

"Agressieve acties" van de NAVO-lidstaten noodzaken Wit-Rusland om Russische nucleaire wapens op zijn grondgebied toe te laten. Dat heeft het Wit-Russische ministerie van Defensie vandaag gemeld aan het Russische staatspersbureau Tass. Om welke agressieve acties het gaat, werd niet duidelijk, maar volgens het ministerie wordt de veiligheid van Wit-Rusland bedreigd door NAVO-acties tegen Rusland.

Zaterdag maakte president Poetin zijn plannen bekend voor het opslaan van nucleaire wapens in Wit-Rusland. De speciale opslagplaats voor de wapens moet begin juli gereed zijn, zei Poetin. Ook zou Rusland Wit-Rusland helpen tien vliegtuigen om te bouwen, zodat deze tactische kernkoppen kunnen vervoeren. De NAVO reageerde geagiteerd en zei dat het "de implicaties van Poetins aankondiging op de voet zou volgen". Tegelijkertijd zei de organisatie nog geen aanwijzingen te zien voor de plaatsing van de wapens.

Minsk zei tegen Tass dat medewerking aan de Russische plannen niet in strijd is met internationale nucleaire wapenverdragen, omdat Wit-Rusland geen controle heeft over de wapens en deze niet zelf zal kunnen gebruiken.

Eva Selderbeek

Het Verenigd Koninkrijk en Polen gaan samen twee tijdelijke dorpen in Oekraïne bouwen. Dat heeft de Britse regering vandaag bekendgemaakt. De dorpen, waarvan een dicht bij Lviv en de ander nabij Poltava komt te liggen, moeten onderkomen bieden aan Oekraïners die als gevolg van de oorlog hun huis zijn kwijtgeraakt.

Het VK hoopt met de dorpen te bewerkstelligen dat meer Oekraïners in het land zelf kunnen worden opgevangen. Britse gezinnen hebben sinds het begin van de Russische invasie zo’n 118 duizend Oekraïners gehuisvest. Maar volgens Downing Street wordt het steeds ingewikkelder een permanente woonplaats voor de gevluchte Oekraïners te vinden.

Het VK zet groots in op het project en heeft beloofd 10 miljoen pond, omgerekend meer dan 11,3 miljoen euro, vrij te maken voor de dorpen. Toch kan slechts een zeer klein deel van de ontheemden er terecht: de dorpen hebben per stuk plaats voor zo’n 700 mensen. Hoeveel Polen zal bijdragen aan het project is vooralsnog niet bekend.

Eva Selderbeek

Rusland houdt vast aan zijn plannen om tactische kernwapens te stationeren in Wit-Rusland, ondanks de zware kritiek op die plannen van verschillende westerse mogendheden. "Natuurlijk kan zo een reactie geen impact hebben op de plannen van Rusland", verklaarde de woordvoerder van het Kremlin Dmitri Peskov maandag.

De plannen werden afgelopen zaterdag bekendgemaakt door Russisch president Vladimir Poetin.   Die liet verstaan dat de voorbereidingen volgende maand starten. 

Er kwamen heel wat kritische reacties, onder meer van de NAVO, de Europese Unie -die dreigt met nieuwe sancties- en van andere westerse landen. Oekraïne vroeg zondag een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad over de kwestie. 

Bij Russische beschietingen in de oostelijke Oekraïense stad Slovjansk zijn zeker twee mensen gedood en 29 gewond geraakt. Dat heeft de regionale gouverneur meegedeeld.

"Er zijn twee doden en 29 gewonden in Slovjansk, administratieve gebouwen en kantoren werden beschadigd, net als vijf gebouwen en zeven huizen," zei gouverneur Pavlo Kyrylenko op Facebook.

Volgens de gouverneur hebben de Russische troepen het centrum van de stad rond 10:30 uur getroffen met twee S-300 raketten. 

Ook een andere stad in regio, Droezjkivka, is met Russische raketten beschoten. Het weeshuis in die plaats zou bijna volledig zijn verwoest, maar er zijn geen berichten over slachtoffers. "Weer een dag die begon met terrorisme door de Russische Federatie. De agressorstaat heeft ons Slovjansk beschoten", aldus de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op sociale media.

Het gemeentelijk personeel dat de stad Avdijivka onderhoudt, wordt volgens een Oekraïense functionaris ondertussen teruggetrokken. De situatie in de Oost-Oekraïense frontstad, ten noorden van de stad Donetsk, is te gevaarlijk geworden door aanhoudende Russische beschietingen.

"Het is jammer om toe te geven, maar Avdijivka lijkt steeds meer op een scène uit post-apocalyptische films. Daarom werd een moeilijke beslissing genomen om gemeentewerkers te evacueren, die op de een of andere manier probeerden de netheid en vitaliteit van de stad te behouden", zei het hoofd van het stadsbestuur Vitali Barabasj op sociale media.

In Avdijivka woonden voor het begin van de oorlog ongeveer 30.000 mensen, daarvan zijn er nog zo'n 2.000 over. Barabasj roept de overgebleven bevolking op de stad zo snel mogelijk te verlaten.

Een groep Oekraïense militairen is teruggekeerd na een bijna twee maanden durende opleiding in het gebruik van de moderne Challenger 2-tanks in het Verenigd Koninkrijk. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie. Verwacht wordt dat de 14 tanks binnenkort door de soldaten ingezet zullen worden in het verwachte tegenoffensief tegen het Russische leger.

Of de Challenger 2-tanks zelf al in Oekraïne zijn, is om veiligheidsredenen niet bekend gemaakt, al zullen ze sowieso op tijd zijn voor het offensief dat allicht in april of mei van start zal gaan. De tanks zijn een onderdeeldeel van de internationale coalitie die vooral uit Leopard 2-tanks van Duitse makelij bestaan. Zo beloofde ook Polen 14 Leopard 2’s en Duitsland 28.

Brits minister van Defensie Ben Wallace noemt het “werkelijk inspirerend om getuige te zijn van de vastberadenheid van de Oekraïense soldaten die hun opleiding op Britse Challenger 2-tanks op Britse bodem hebben voltooid”. “Wij zullen hen blijven steunen en alles in het werk stellen om Oekraïne zo lang mogelijk te steunen."

Naast de 14 tanks krijgt Oekraïne ook nog 20 Britse Bulldog-pantserwagens en 30 zware AS-90-artilleriekanonnen.

De Russische president Vladimir Poetin is er nog altijd heilig van overtuigd dat hij Oekraïne volledig kan veroveren. Dat schrijft de vooraanstaande Amerikaanse oorlogsdenktank Institute for the Study of War (ISW) in een update over de oorlog.

Ondanks de tegenslagen op het slagveld en de aanhoudende westerse steun, gelooft Poetin volgens de denktank nog altijd dat hij de oorlog zal winnen, zonder compromissen te hoeven sluiten aan de onderhandelingstafel. De Russische president is er volgens de experts van overtuigd dat Oekraïne zich tijdens een lange, slepende oorlog uiteindelijk gewonnen zal moeten geven of dat het Westen oorlogsmoe raakt en Kiev in de steek laat.

Het ISW komt tot die conclusie op basis van een analyse van de retoriek van Poetin, de verhogingen van de defensie-uitgaven en de Russische oorlogsvoering. De laatste maanden stoomt Poetin de bevolking en de defensie-industrie volgens de denktank steeds nadrukkelijker klaar voor een langdurig conflict. Dat deed Poetin ook dit weekend weer, in een door militaire hardliners bejubelde toespraak.

"Het feit dat deze inspanningen niet gepaard gaan met enige suggestie dat hij een vredescompromis overweegt – zelfs niet nadat de Chinese premier Xi Jinping tijdens een bezoek aan Moskou leek aan te bieden om te helpen onderhandelen over een vredesakkoord – geeft aan dat Poetin zijn doelen met geweld wil blijven bereiken", aldus het ISW.

Volgens het ISW zijn meerdere succesvolle Oekraïense tegenoffensieven de enige manier om Poetin naar de onderhandelingstafel te dwingen. Ook dan is het volgens de experts nog maar de vraag of de Russische president bereid zal zijn om compromissen te doen. "Een diplomatieke oplossing kan onmogelijk zijn omdat Poetin de realiteit niet onder ogen zal willen zien dat hij Oekraïne niet kan veroveren", concludeert het ISW.

Tom Kieft

Het Russische ministerie van Defensie zegt zondag een Oekraïense drone te hebben neergehaald in de stad Kireyevsk, ongeveer 200 kilometer ten zuiden van Moskou. Het zou gaan om een Tu-141, beladen met explosieven.

Bij de aanval zouden drie mensen gewond geraakt zijn, en verschillende appartsgebouwen beschadigd. Op beelden die verspreid zijn door het persagentschap TASS is te zien hoe zich een krater heeft gevormd van 15 meter breed en 5 meter diep. De informatie kon echter niet onafhankelijk geverifieerd worden.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de beschuldigingen. Rusland heeft Kiev al meermaals beschuldigd van vernielingen met drones op Russisch grondgebied, maar Oekraïne heeft dat steevast ontkend.

NAVO-woordvoerster Oana Lungescu heeft zondagavond gereageerd op de aankondiging van Russisch president Poetin om tactische kernwapens te plaatsen in Wit-Rusland. Ze noemde "de nucleaire retoriek van Rusland gevaarlijk en onverantwoordelijk" en een bedreiging voor de Russische non-proliferatiebelofte.

Poetin vergeleek zijn plan afgelopen weekend met het stationeren van wapens in Europa door de VS en benadrukte dat Rusland zijn nucleaire non-proliferatiebeloften niet zou schenden.

De stap is niet geheel onverwacht, maar is wel een van Ruslands meest uitgesproken nucleaire signalen tot nu toe en een waarschuwing aan de NAVO voor haar militaire steun aan Oekraïne.

"De NAVO is waakzaam en volgt de situatie op de voet", zei Lungescu. "We hebben geen veranderingen gezien in de nucleaire houding van Rusland die ons ertoe zouden aanzetten onze eigen houding aan te passen."

Ruslands verwijzing naar het delen van NAVO-kernwapens is misleidend, voegde ze eraan toe. NAVO-bondgenoten handelen volgens hun internationale verplichtingen, terwijl Rusland zijn verplichtingen rond wapenbeheersing consequent heeft geschonden.

Volgens deskundigen is de stap van Rusland veelzeggend. Tot nu toe pakte het land altijd uit met het feit dat het, in tegenstelling tot de VS, geen kernwapens buiten zijn grenzen inzet. Het is misschien de eerste keer sinds het midden van de jaren negentig dat het dat wel doet.

De Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov heeft vandaag persoonlijk moderne westerse tanks en pantservoertuigen getest, zo schrijft hij op Facebook. Het gaat om Britse Challenger 2-tanks, Amerikaanse Stryker en Cougar-pantservoertuigen en Duitse Marder-pantservoertuigen.

De levering van de voertuigen is volgens Reznikov een mijlpaal in de westerse steun voor zijn land. "Een jaar geleden had niemand gedacht dat de steun van onze partners zo sterk zou zijn", schrijft hij. "Dit jaar is alles veranderd. Oekraïne heeft de wereld veranderd."

Reznikov meldde niets over de levering van Duitse Leopard 2-tanks. Het Duitse weekblad Der Spiegel schreef vandaag dat Duitsland alle 18 beloofde exemplaren inmiddels heeft geleverd, net als de eerder beloofde 40 Marders.

Maarten Albers

Terwijl Poetin kernwapens in Wit-Rusland wil plaatsen, werkt Oekraïne tegen de klok aan een eigen dronevloot. Intussen neemt in de VS het gemor toe over uitputtende wapenleveringen aan Zelensky. Het is een slijtageoorlog, constateert Kris Quanten, professor krijgsgeschiedenis aan de Koninklijke Militaire School. "Dit kan voor Zelensky het verschil maken."

Lees het interview met professor krijgsgeschiedenis Kris Quanten

Het Russische plan om kernwapens in Wit-Rusland te plaatsen is tegen de wil van het Wit-Russische volk in en is bedoeld om de invloed van het Kremlin op het buurland te vergroten, zegt de Wit-Russische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja.

"De opslag van tactische kernwapens in Wit-Rusland is een grove schending van de Wit-Russische grondwet en is in tegenspraak met de wil van het volk om een niet-nucleaire staat te blijven, zoals uitgedrukt in de Verklaring van Staatssoevereiniteit van Wit-Rusland van 1990", aldus Tichanovskaja, die na de betwiste presidentsverkiezingen in 2020 het land is ontvlucht. (TK)

Lees ook dit interview met Svetlana Tichanovskaja: ‘Loekasjenko zal Poetin helpen, wat er ook gebeurt, hetzij zonder steun van de bevolking’

De beloofde achttien Duitse Leopard 2-tanks zijn aangekomen in Oekraïne. Dat heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bevestigd op een persconferentie met de Nederlandse premier Mark Rutte. Eerder had het weekblad Der Spiegel het nieuws bericht.

"We hebben geleverd zoals aangekondigd", aldus Scholz. Het gaat om gevechtstanks van het type 2A6. Midden maart hadden de bemanningen van de tanks hun opleiding op de Leopard afgesloten met gevechtsschietoefeningen.

De Duitse regering had op 25 januari het doel uitgesproken om voor Oekraïne twee tankbataljons met Leopard 2-tanks samen te stellen. Aan het initiatief nemen ook Polen, Noorwegen, Canada en Spanje deel. Polen leverde in februari de eerste vier westerse gevechtstanks, van het oudere type Leopard 2A4. Duitsland leverde dus 18 Leopard 2A6's, terwijl Portugal er drie van dat modernere type leverde.

De "laatste tanks hebben eind vorige week Duitsland verlaten en zijn momenteel overgedragen" aan Oekraïne, aldus het weekblad Der Spiegel. Nog volgens het weekblad is ook een veertigtal infanteriegevechtsvoertuigen van het type Marder geleverd. De Duitse regering wou de route geheimhouden uit veiligheidsoverwegingen.

Het Hongaarse parlement heeft zijn toestemming gegeven voor de toetreding van Finland tot de NAVO. 182 van de 199 parlementariërs stemde voor de toetreding van het land, dat een grens van ruim 1.300 kilometer deelt met Rusland. De mogelijke toetreding van Zweden tot het bondgenootschap bespreken de Hongaarse volksvertegenwoordigers pas op een later moment.

Zweden en Finland dienden in mei vorig jaar gezamenlijk een verzoek in om lid te worden van het Atlantische bondgenootschap. Ze voelden zich bedreigd vanwege de Russische invasie van Oekraïne. Turkije heeft echter bezwaar tegen de toetreding van Zweden, omdat dat land een schuilplaats zou bieden aan Koerdische activisten, die de Turkse regering aanmerkt als terroristen. Hongarije zegt de Turkse bezwaren te delen, maar volgens sommige analisten is het de Hongaarse premier Orbán te doen om EU-gelden die momenteel bevroren zijn vanwege de uitholling van de Hongaarse rechtsstaat.

Maarten Albers

De Chinese regering is niet blij met het Russische dreigement om kernwapens te plaatsen op het grondgebied van bondgenoot Wit-Rusland. Gevraagd naar een reactie op de uitspraken van de Russische president Vladimir Poetin zei Mao Ning, woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken: "Onder de huidige omstandigheden zouden alle partijen zich moeten richten op diplomatieke inspanningen om de Oekraïense crisis op vreedzame wijze op te lossen en gezamenlijk een ontspanning van de situatie te bevorderen."

Mao herinnerde de aanwezige pers eraan dat de vijf kernwapenstaten (de VS, Rusland, het VK, Frankrijk en China) in januari 2022 een gezamenlijke verklaring ondertekenden "waarin zij erop wezen dat een kernoorlog niet kan worden gewonnen of uitgevochten, en benadrukten dat oorlogen tussen kernwapenstaten moeten worden vermeden en dat de strategische risico's moeten worden beperkt".

Maarten Albers

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft maandag de verplaatsing naar de regio Zaporizja gemaakt, zo zegt hij op zijn Telegram-account. Hij heeft er de topman van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) Rafael Grossi ontmoet.

In zijn bericht zei Zelensky in Zaporizja te zijn, aan de frontlijn. "Ik ben vereerd hier vandaag te zijn, aan de zijde van onze militairen", aldus Zelensky op Telegram, waarbij hij ook een video plaatste waarop te zien is hoe hij medailles aan soldaten geeft.

Grossi, de algemeen directeur van het Internationaal Atoomenergieagentschap, ontmoette Zelensky in de oblast Zaporizja. Volgens Grossi hadden de twee "een rijk gesprek over de bescherming" van de kerncentrale van Zaporizja "en de werknemers". De directeur plaatste een foto van hem en Zelensky op Twitter. Ze gingen ook naar een waterkrachtcentrale aan de Dnjepr, die de kerncentrale moet voeden.

Het stadsbestuur van de stad Avdiïvka kondigde maandag de evacuatie aan van gemeentepersoneel uit deze plaats aan het front in Oost-Oekraïne. De stad wordt regelmatig gebombardeerd door Russische troepen waardoor het stadspersoneel er niet meer in alle veiligheid kan werken.

Russische troepen trachten sinds maanden de stad in te nemen. De stad ligt op de grens van Rusland en Oekraïne sinds 2014 en vormt sinds de inval van Rusland het toneel van de strijd tussen Russische en Oekraïense troepen.

Avdiivka is momenteel een van de twee moeilijkste strijdtonelen aan het front, met die van de stad Bachmoet, 60 km noordelijker gelegen. In juni sneden de Russen een van de twee hoofdtoegangswegen tot de stad af en positioneerden zich naar het oosten en het zuiden. In de afgelopen maanden zijn ze opgeschoven en hebben ze dorpen in het zuidwesten en noorden ingenomen, alsof ze Avdiivka met een tangbeweging willen innemen.

Het Oekraïense mijndorp Voehledar, dat in de zuidoostelijke provincie Donetsk ligt, is zo goed als ‘volledig in de as gelegd’. Dat zei Nazari Kishak, bevelhebber van een gevechtseenheid in dat gebied, zondag op de Oekraïense nationale televisie. Om Voehledar, dat op zo’n 100 kilometer van de eveneens vernietigde stad Marioepol ligt, wordt al lang gevochten. De Russen zetten nog altijd zwaar artilleriegeschut in.

Het koolmijndorp bevindt zich op een van de weinige heuvels in het gebied en is van strategisch belang. Daarnaast heeft het een symbolische waarde: het ligt dicht bij de grens van de provincie Donetsk. Als Voehledar in handen van de Russen valt, komen zij dichter bij bezetting van de hele provincie. Dit is een van de belangrijkste doelen van het Russische leger.

‘Alles is afgebrand, het dorp is zo goed als leeg’, zegt Kishak. ‘De politie heeft de laatste mensen geëvacueerd, onder wie kinderen die bijna een maand in kelders hebben doorgebracht.’ Voor de oorlog leefden er zo’n veertienduizend mensen in het dorp.

De Oekraïeners geven Voehledar niet op. ‘De Russen hebben serieuze verliezen opgelopen maar hebben nog altijd veel reserves’, zegt Kishak. In Voehledar vond het grootste tankgevecht van de oorlog plaats, volgens de Oekraïense autoriteiten. Ten minste 130 Russische tanks werden daarbij al vernietigd.

Oekraïne wil dat de VN-Veiligheidsraad een spoedvergadering belegt na de aankondiging dat Rusland kernwapens in Wit-Rusland zal plaatsen. Kiev wil ook dat het westen en China een einde maakt aan de "nucleaire chantage" van Rusland.

"Oekraïne verwacht efficiënte handelingen van het Verenigd Koninkrijk, China, de Verenigde Staten en Frankrijk om de nucleaire chantage van het Kremlin tegen te gaan", aldus het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken in een persbericht.

De Russische president Vladimir Poetin had zaterdagavond aangekondigd tactische kernwapens te zullen plaatsen in Wit-Rusland. Het buurland is een bondgenoot van Rusland. De Wit-Russische president Aleksander Loekasjenko hangt militair, politiek en economisch af van Moskou. Zijn herverkiezing als president in 2020 is niet erkend door het Westen.

Russische uitlatingen over het stationeren van nucleaire wapens in Wit-Rusland zijn volgens de NAVO "gevaarlijk en onverantwoordelijk". President Vladimir Poetin heeft gezegd dat zijn land tactische nucleaire wapens in het buurland Belarus wil plaatsen en hij maakte daarbij de NAVO verwijten. Poetin wees erop dat de VS ook zijn kernwapens hebben geplaatst in andere landen, met name bij NAVO-bondgenoten.

De NAVO stelt in een verklaring dat er weliswaar geen aanwijzingen zijn dat Rusland het beleid ten aanzien van kernwapens heeft gewijzigd en de NAVO ziet ook geen reden om dat te doen.

Met de nieuwe deal tussen Rusland en Wit-Rusland zouden kernwapens na decennia weer terugkeren in Wit-Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 lagen kernwapens in de onafhankelijke landen Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Kazachstan. In het jaar daarop werd afgesproken dat al deze wapens in Rusland zouden komen te liggen. De verplaatsingen werden in 1996 afgerond.

De Bulgaarse vicepresident Ilijana Jotova heeft Rusland en Oekraïne opgeroepen te gaan onderhandelen omdat "de toestand steeds gevaarlijker en angstaanjagender wordt". Oekraïne heeft om een spoedzitting van de Veiligheidsraad gevraagd naar aanleiding van de "provocerende nucleaire plannen" van Poetin die zou worden gedreven door angst.

Op verschillende plaatsen in Rusland duiken nieuwe rekruteringsbureaus op. En burgers worden platweg gebeld met het verzoek of ze in Oekraïne willen dienen. In aanloop naar een mogelijk lente-offensief is Rusland bezig aan een nieuwe campagne om soldaten te rekruteren. Zónder dat ze een afschrikwekkende mobilisatie hoeven uit te roepen. Die tactiek wordt door het Kremlin gehanteerd, meldt het Institute of the Study of War, een Amerikaanse denktank. Of het ook succesvol is, is niet bekend.

De mobilisatie van 300 duizend reservisten afgelopen september leidde tot grote paniek in Rusland. Vrijwel alle volwassen mannen onder de 65 zijn namelijk formeel reservist. Tienduizenden Russen ontvluchtten het land. In aanloop naar een mogelijk nieuw offensief wil het Kremlin dat voorkomen.

Daarom duiken nu opeens nieuwe advertenties op die bonussen beloven. Worden Russische mannen lukraak thuis opgebeld. En gaan de autoriteiten samenwerkingen aan met universiteiten en werkloosheidsinstellingen om studenten en werklozen te bereiken. Dat meldden Russische bronnen aan persbureau AP. De vrees dat er straks toch een nieuwe mobilisatie komt is groot. Het Kremlin ontkent dat daar sprake van zal zijn.

Abel Bormans

Oekraïne stopt met het drukken van geld om zijn verdediging tegen het Russische leger te financieren. Dat zegt het hoofd van de Oekraïense Nationale Bank, Andri Pysjny, tegen de Financial Times. Pysjny erkent dat ‘enorme risico’s’ heeft genomen door het afgelopen jaar miljarden hryvnia te drukken, omgerekend tientallen miljoenen euro’s. ‘Het was een snelle oplossing, maar erg gevaarlijk’, aldus Pysjny

Op dit Oekraïense monetair beleid kreeg het afgelopen jaar, ook binnen de regering, veel kritiek. Economen vreesden dat het land een hyperinflatie op gang zou brengen. Sommige critici vonden dat Oekraïne zijn uitgaven moest verlagen, de belastingen moest verhogen of geld moest lenen van Oekraïense banken.

De wijziging van het beleid was voor Oekraïne bovendien noodzakelijk om via een andere weg geld binnen te krijgen. Het Internationaal Monetair Fonds maakte vorige week bekend Oekraïne de komende vier jaar met noodkredieten van omgerekend bijna 14,5 miljard euro te willen steunen. Daarvoor moest Oekraïne wel stoppen met het drukken van geld.

Pepijn de Lange

Een topadviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zegt dat Wit-Rusland een nucleaire gevangene is geworden van Rusland nu Rusland kernwapens in Wit-Rusland wil stallen. Rusland maakte deze beslissing zaterdag bekend nadat de presidenten van beide landen tot een overeenkomst waren gekomen.

‘Deze beslissing zal Wit-Rusland enorm destabiliseren’, aldus adviseur Oleksiy Danilov. De VS zeiden zaterdag geen noodzaak te zien om hun eigen nucleaire strategie te wijzigen, omdat Rusland geen voorbereidingen treft voor gebruik van een kernwapen.

Met de afspraak tussen Rusland en Wit-Rusland zouden kernwapens na decennia weer terugkeren in Wit-Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 lagen kernwapens in de nieuwe landen Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Kazachstan. In het jaar daarop werd afgesproken dat al deze wapens in Rusland zouden komen te liggen. De verplaatsingen werden in 1996 afgerond.

De Russische president Vladimir Poetin zegt niet aan een militair bondgenootschap met China te werken. De landen werken volgens hem wel samen op militair vlak, maar dat zou geen bondgenootschap zijn.

‘We hebben niets te verbergen. Alles wat wij samen doen is bekend en iedereen kan dat zien, alles is transparant’, aldus Poetin zondag. De president beschuldigde het Westen ervan wel een nieuwe ‘as’ te willen bouwen. Hij vergeleek het met de samenwerking tussen Duitsland, Italië en Japan in de Tweede Wereldoorlog.

Die uitspraak past bij het beeld dat Rusland probeert te schetsen over Oekraïne. Dat land zou volgens de Russen worden geregeerd door nazi’s. De inval van Rusland in Oekraïne zou ook alleen zijn gericht op het omver werpen van het regime. De oorlog duurt ondertussen meer dan een jaar.

 Vanwege de westerse tankleveringen aan Oekraïne, zal Rusland volgens president Vladimir Poetin de eigen productie van tanks opvoeren. "Het totale aantal tanks van het Russische leger zal die van de Oekraïners met het drievoudige overtreffen, zelfs meer dan het drievoudige", aldus Poetin zaterdagavond op de staatstelevisie. Rusland zal 1.600 nieuwe tanks bouwen of al bestaande tanks moderniseren.

De gewezen president Dmitri Medvedev had deze week al de productie van 1.500 tanks aangekondigd. Poetin zei dat Rusland ook drie keer zoveel munitie kan produceren als het westen aan Oekraïne wil leveren.

Volgens de president ontwikkelt de defensie-industrie zich in een hoog tempo, maar wel wil hij de economie niet te veel militariseren, klonk het ook. 

De Europese Unie overweegt nieuwe sancties op te leggen aan Wit-Rusland als dat land Russische kernwapens plaatst. "Wit-Rusland als gastheer van Russische kernwapens zou een onverantwoordelijke escalatie en bedreiging voor de Europese veiligheid betekenen", schreef EU-buitenlandchef Josep Borrell op Twitter. "Wit-Rusland kan dat nog altijd een halt toeroepen, het is hun keuze. De EU staat klaar om met sancties te reageren."

Zaterdag kwam naar buiten dat Moskou in Wit-Rusland kernwapens gaat plaatsen. Dit waren de Russische president Poetin en zijn Wit-Russische ambtgenoot overeengekomen.

Tijdens de Russische invasie in februari vorig jaar trok een deel van de Russische krijgsmacht via Wit-Rusland Oekraïne binnen. De EU legde het land toen sancties op. Vrijwel alle vrachtwagens uit Wit-Rusland moesten het EU-gebied verlaten en werden verbannen. Welke sancties de EU nu zou overwegen, zei Borrell niet.

Abel Bormans

De Verenigde Staten zien geen aanwijzing dat Rusland voorbereidingen treft voor het gebruik van kernwapens. Dat meldt het Amerikaanse ministerie van Defensie nadat de Russische president Vladimir Poetin bekendmaakte nucleaire wapens in Wit-Rusland te stationeren.

Het ministerie zegt de situatie in de gaten te houden en geen reden te zien om de nucleaire strategie van de VS aan te passen. "We blijven ons inzetten voor de collectieve verdediging van het NAVO-bondgenootschap", aldus Defensie. Wit-Rusland, waar Rusland de belangrijkste bondgenoot van is, grenst aan de NAVO-lidstaten Polen, Litouwen en Letland.

Met de nieuwe afspraak tussen Rusland en Belarus zouden kernwapens na decennia weer terugkeren in Wit-Rusland. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 lagen kernwapens in de nieuwe landen Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland en Kazachstan. In het jaar daarop werd afgesproken dat al deze wapens in Rusland zouden komen te liggen. De verplaatsingen werden in 1996 afgerond.

Rusland gaat tactische kernwapens plaatsen in Wit-Rusland. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin vandaag aangekondigd op de staatstelevisie. Volgens Poetin zou Rusland daarmee geen internationale verdragen schenden.

"Er is niets ongewoons aan: de Verenigde Staten doen dit al decennia. Ze ontplooien al lang hun tactische kernwapens op het grondgebied van hun bondgenoten", aldus Poetin. "We (Rusland en Wit-Rusland) zijn het eens om hetzelfde te doen."

Volgens Poetin zijn alle vliegtuigen van Wit-Russen uitgerust. "Tien vliegtuigen zijn klaar om dit type wapen te gebruiken", aldus de Russische president. "Vanaf 3 april beginnen we met de opleiding van de bemanningen. En op 1 juli werken we de bouw van een speciale opslagplaats voor tactische kernwapens op Wit-Russisch grondgebied af."

De president dreigde er ook mee obussen met verarmd uranium te gebruiken, als Oekraïne zulke projectielen zou krijgen van het Westen. "Zonder te overdrijven hebben we honderdduizenden obussen van dat type. Maar we gebruiken ze momenteel niet." 

Wit-Rusland is een bondgenoot van Rusland. De Wit-Russische president Aleksander Loekasjenko hangt op militair, politiek en economisch vlak aan Moskou. Zijn herverkiezing als president in 2020 is niet erkend door het Westen.

De baas van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) reist volgende week naar de kerncentrale in de Oekraïense regio Zaporizja. Het wordt het tweede bezoek van directeur-generaal Rafael Mariano Grossi aan het nucleaire complex in het door Rusland bezette gebied.

Grossi gaat naar de centrale om te beoordelen hoe het zit met de veiligheid en wat veranderd is sinds het vorige bezoek in september, aldus het IAEA. Sinds dat vorige bezoek zitten experts van de VN-atoomwaakhond op permanente basis op het terrein van de grootste kerncentrale van Europa. Die worden om de zoveel tijd afgewisseld. Grossi neemt een nieuw team deskundigen met zich mee.

De kerncentrale werd aan het begin van de oorlog ingenomen door Russische troepen. In de omgeving vinden zo nu en dan beschietingen plaats die problemen veroorzaken voor de centrale. Begin maart viel alle externe stroomtoevoer voor de zesde keer uit, terwijl die nodig is voor de koeling van de reactoren. De IAEA pleit alle langere tijd voor een veiligheidszone rond het nucleaire complex. 

De voorzitter van het Russische parlement vindt dat Rusland een wet moet hebben tegen de activiteiten van het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC). Het ICC heeft onlangs een arrestatiebevel tegen de Russische president Vladimir Poetin uitgevaardigd.

Volgens Vyacheslav Volodin, een medestander van Poetin, hoort er een wet te komen die niet alleen alle activiteiten van het ICC in Rusland verbiedt, maar ook iedereen die ‘assistentie en steun’ aan het ICC heeft verleend bestraft.

Rusland heeft het strafhof nooit erkend, net zomin als de Verenigde Staten en China. De VS hebben volgens Volodin zelfs in de wet vastgelegd dat ze niet zullen toestaan dat Amerikaanse staatsburgers door het ICC worden berecht.

Een dergelijke wet zou Rusland een handvat moeten geven om de berechting van zijn president tegen te gaan. Poetin hoeft weliswaar in Rusland niet bang te zijn voor arrestatie, maar mogelijk wel in de 123 landen die het Statuut van Rome hebben ondertekend. Zij erkennen het ICC, en hebben zich met hun handtekening verplicht uitspraken van het hof te zullen respecteren.

Volodin deed zijn uitlatingen op Telegram. In het parlement is het onderwerp voor zover bekend nog niet besproken.

Michel Maas

De gevechten rondom Bachmoet in Oost-Oekraïne nemen af in intensiteit. Dat concludeert de hoogste generaal van het Oekraïense leger Valerij Zaloezjnyj. De ‘gigantische inspanningen’ van Oekraïne houden Russische troepen tegen, zegt hij.

Zaloezjnyjs lezing wordt onderschreven door het Britse ministerie van Defensie, dat op basis van inlichtingen regelmatig publieke updates verstrekt over het verloop van de oorlog. De Britten zeggen dat de Russische strijdkrachten steeds meer uitgeput raken door het hoge aantal slachtoffers.

Bovendien zien ze dat er sprake is van een concurrentiestrijd tussen troepen van huurlingenleger Wagner en militairen van het conventionele Russische leger. In eerste instantie waren het vooral Wagner-huurlingen die Bachmoet probeerden in te nemen, maar daar slaagden ze niet in, ondanks beloften van hun baas Jevgeni Prigozjin aan president Vladimir Poetin.

Volgens Prigozjin kwam dat dan weer door tegenwerking van het Russische ministerie van Defensie, dat zijn manschappen niet van voldoende munitie zou voorzien. Op de achtergrond speelt een machtsstrijd tussen Prigozjin en het leger om de gunsten van het Kremlin.

Rusland lijkt daarnaast zijn focus verlegd te hebben naar andere plaatsen aan de frontlinie, zoals het zuidelijker gelegen Avdiivka en het gebied tussen Kremina en Svatove in het noorden. Dat duidt er volgens de Britten op dat de Russen proberen het front te stabiliseren en meer verdedigend te werk gaan. Oekraïne kondigde vrijdag aan binnenkort met een offensief te komen.

Joram Bolle 

Zeker 5.000 Russische gedetineerden die in Oekraïne voor huurlingenleger Wagner hebben gevochten, hebben inmiddels gratie gekregen. Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zegt dat in een interview op Telegram. Na een half jaar in dienst van Wagner komen de criminelen vrij.

Onduidelijk is hoeveel gedetineerden precies voor Wagner gerekruteerd zijn. Naar schatting gaat het om tussen de 23 duizend en 40 duizend mensen. Een groot deel van hen overleeft de oorlog niet. Ze worden bijvoorbeeld in groten getale naar Bachmoet gestuurd, waar een hevige strijd met veel dodelijke slachtoffers woedt. Hun training en bewapening is vaak ondermaats.

Inmiddels zou Wagner gestopt zijn met rekruteren in strafkampen. Dat heeft meerdere redenen. Door de verhalen over de vele doden zouden potentiële rekruten worden afgeschrikt. Dat geldt ook voor de berichten over de wrede behandeling door Wagner van troepen die niet aan de verwachtingen voldoen. Deserteurs worden geëxecuteerd. Een van hen werd zelfs voor het oog van een camera met een sloophamer doodgeslagen.

In de Russische samenleving is ook niet iedereen er gerust op dat gewelddadige criminelen, van overvallers tot moordenaars, hun vrijheid terugkrijgen in ruil voor hun diensten in de oorlog. Prigozjin ontkent dat ze na hun vrijlating weer de fout in gaan. Volgens hem is dat maar bij zo'n vijftien van de 5.000 duizend rekruten het geval: een veel lager recidivepercentage dan normaal.

Joram Bolle

Een groep van zes Amerikaanse senatoren wil dat de VS inlichtingen verstrekken aan het Internationaal Strafhof (ICC) die kunnen helpen bij de vervolging van de Russische president Vladimir Poetin. Het gaat om vier Democraten en twee Republikeinen. Vorige week vaardigde het ICC een arrestatiebevel uit tegen Poetin vanwege zijn mogelijke betrokkenheid bij de deportatie van Oekraïense kinderen: een oorlogsmisdaad.

De VS zijn echter nog niet bereid om bewijs daarvoor te delen met het ICC. Tegelijkertijd heeft de Amerikaanse president Joe Biden wel gezegd dat Poetin oorlogsmisdaden pleegt en dat het arrestatiebevel gerechtvaardigd is. Bovendien vindt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken dat de 123 landen die lid zijn van het ICC Poetin zoals voorgeschreven moeten arresteren als hij voet zet op hun bodem.

Die opmerkingen zijn opvallend en belichten de dubbelzinnige houding van de VS richting het ICC. Net als Rusland erkennen de VS het hof officieel niet, uit angst dat er ook ooit Amerikanen voor het ICC gesleept worden. Er is zelfs in de wet vastgelegd dat alle middelen geoorloofd zijn om Amerikanen of bondgenoten te bevrijden die op bevel van het ICC zijn vastgezet. Die wet heeft als bijnaam de The Hague Invasion Act, omdat de VS in theorie een invasie van Den Haag, waar het ICC gevestigd is, gelegitimeerd vinden om een land- of bondgenoot te bevrijden.

De senatoren willen dat Biden zijn woorden nu omzet in daden: eWe willen u aansporen snel het werk van het ICC te ondersteunen zodat Poetin en anderen weten dat verantwoordelijkheid en gerechtigheid voor hun misdaden aanstaande zijn." Afgelopen december werden er wetten aangenomen die de VS meer vrijheid geven om aan informatieverzoeken van het ICC te voldoen, zonder het hof te erkennen. In hun brief wijzen de senatoren erop dat dat nog niet geleid heeft tot een ander houding van de regering van Biden.

Joram Bolle

Een Rus die afgelopen zomer probeerde het Internationaal Strafhof in Den Haag te infiltreren is vrijdag in de Verenigde Staten aangeklaagd voor spionage en diverse vormen van fraude. Hij wordt ervan beschuldigd twee jaar in de States verbleven te hebben onder een valse Braziliaanse identiteit.

De 37-jarige Sergej Tsjerkassov "werkte als een illegale agent van de Russische inlichtingendiensten onder de Braziliaanse alias Victor Muller Ferreira", aldus een persbericht van de federaal procureur in Washington. Die alias nam hij al in 2010 aan in Brazilië, en sindsdien bouwde hij daarrond een verhaal met een fictieve tante, een overleden moeder en enkele zeldzame vrienden. 

In 2018 kwam hij de Verenigde Staten binnen met een studentenvisum. Tot 2020 studeerde hij onder de Braziliaanse alias internationale betrekkingen en bezorgde hij tegelijk informatie over Amerikanen aan de Russen. Na zijn vertrek uit de Verenigde Staten in mei 2020 bleef hij zijn universiteitscontacten gebruiken om informatie te krijgen over het Amerikaanse buitenlandse beleid.

In april vorig jaar probeerde hij bij het Internationaal Strafhof binnen te raken als stagiair. Het Strafhof voert onderzoek naar Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. 

De Nederlandse geheime diensten konden hem ontmaskeren en ontzegden hem de toegang tot het land. Op dat moment was hij al aangenomen bij het ICC, maar bij zijn aankomst op Schiphol gingen "alle alarmbellen" af bij de Nederlandse Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Hij werd teruggestuurd naar Brazilië, waar hij in juli tot 15 jaar cel veroordeeld werd. 

Uit juridische documenten blijkt dat Moskou zijn uitlevering vraagt. Hij zou er beschuldigd worden voor drugshandel in de periode 2011-2013. Met de Amerikaanse aanklacht probeert Washington die uitlevering naar Moskou mogelijk tegen te houden. 

 In dit stadium heeft China nog geen wapens aan Rusland geleverd, ondanks de bezorgdheid daarover in de westerse landen. Dat heeft de Amerikaanse president Joe Biden vrijdag gezegd tijdens zijn bezoek aan Canada.

"Ik hoor nu al drie maanden zeggen dat China wapens aan Rusland gaat leveren", aldus Biden vanuit Ottawa. "Dat wil niet zeggen dat ze het niet zullen doen, maar dat ze het nog niet gedaan hebben. Ik neem China niet licht op, en ik neem Rusland niet licht op."

Nog volgens Biden zijn de berichten over de Chinees-Russische toenadering waarschijnlijk "overdreven". De Amerikaan benadrukte daarentegen de versterkte banden tussen de westerse landen. "Als er iets gebeurd is, dan wel dat het Westen veel hechter geworden is."

De Chinese president Xi Jinping bracht eerder deze week een bezoek aan Moskou, waarmee volgens Russen en Chinezen "een nieuw tijdperk van hun speciale relatie" is aangebroken. Xi sprak zich echter niet uit over Chinese wapenleveringen.

Een groep van zes Amerikaanse senatoren wil dat de VS inlichtingen verstrekken aan het Internationaal Strafhof (ICC) die kunnen helpen bij de vervolging van de Russische president Vladimir Poetin. Het gaat om vier Democraten en twee Republikeinen. Vorige week vaardigde het ICC een arrestatiebevel uit tegen Poetin vanwege zijn mogelijke betrokkenheid bij de deportatie van Oekraïense kinderen: een oorlogsmisdaad.

De VS zijn echter nog niet bereid om bewijs daarvoor te delen met het ICC. Tegelijkertijd heeft de Amerikaanse president Joe Biden wel gezegd dat Poetin oorlogsmisdaden pleegt en dat het arrestatiebevel gerechtvaardigd is. Bovendien vindt de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken dat de 123 landen die lid zijn van het ICC Poetin zoals voorgeschreven moeten arresteren als hij voet zet op hun bodem.

Die opmerkingen zijn opvallend en belichten de dubbelzinnige houding van de VS richting het ICC. Net als Rusland erkennen de VS het hof officieel niet, uit angst dat er ook ooit Amerikanen voor het ICC gesleept worden. Er is zelfs in de wet vastgelegd dat alle middelen geoorloofd zijn om Amerikanen of bondgenoten te bevrijden die op bevel van het ICC zijn vastgezet. Die wet heeft als bijnaam de The Hague Invasion Act, omdat de VS in theorie een invasie van Den Haag, waar het ICC gevestigd is, gelegitimeerd vinden om een land- of bondgenoot te bevrijden.

De senatoren willen dat Biden zijn woorden nu omzet in daden: ‘We willen u aansporen snel het werk van het ICC te ondersteunen zodat Poetin en anderen weten dat verantwoordelijkheid en gerechtigheid voor hun misdaden aanstaande zijn.’ Afgelopen december werden er wetten aangenomen die de VS meer vrijheid geven om aan informatieverzoeken van het ICC te voldoen, zonder het hof te erkennen. In hun brief wijzen de senatoren erop dat dat nog niet geleid heeft tot een ander houding van de regering van Biden.

Joram Bolle

Zowel Oekraïne als Rusland heeft zich sinds het begin van de oorlog vorig jaar schuldig gemaakt aan standrechtelijke executies van krijgsgevangenen. Dat concludeert de mensenrechtencommissaris van de Verenigde Naties in een nieuw rapport over de oorlog.

Volgens het rapport is het wel veel lastiger om informatie te krijgen van wat er aan Russische kant plaatsvindt. Bovendien zijn de Oekraïense autoriteiten in vijf gevallen een onderzoek begonnen, in tegenstelling tot de Russische. Bij die vijf zaken vielen 22 slachtoffers. Tot vervolgingen van Oekraïense militairen hebben de onderzoeken nog niet geleid.

Het rapport baseert zich onder meer op interviews met vrijgelaten Oekraïense krijgsgevangenen. Daaruit blijkt dat Russische troepen zeker veertien Oekraïense militairen hebben geëxecuteerd zonder enige vorm van proces. Bovendien zijn er zes omgekomen door gebrekkige medische hulp. 86 procent van de ondervraagde militairen beschrijft martelingen en mishandelingen terwijl ze vastzaten.

Ook burgers werden slachtoffer van standrechtelijke executies of moordpartijen, aldus het rapport. Dat is in zeker zeventien gevallen gebeurd.

Oekraïners zijn volgens de Verenigde Naties in zeker zeven gevallen schuldig aan standrechtelijke executies. Daarbij vielen 25 doden. Die informatie is opgesteld op basis van ooggetuigenverslagen en openbare bronnen.

Joram Bolle

De zoon van een Russische gouverneur heeft waarschijnlijk z'n enkelband afgeknipt en is zijn huisarrest ontvlucht, vlak nadat een Italiaanse rechter had beslist dat hij aan de VS kan worden uitgeleverd. Artyom Uss werd in oktober gearresteerd in Milaan op verdenking van het schending van de sancties die gelden tegen Rusland.

Samen met anderen had Uss een Duits bedrijf dat Amerikaanse technologie aankocht. Het gaat om zowel militaire technologie als zogeheten dual use-technologie. Dat is technologie die een civiele of een militaire toepassing kan hebben. Het bedrijf van Uss verkocht de technologie aan Russische bedrijven. Vervolgens werd de technologie op het slagveld in Oekraïne ingezet.

De vader van Uss is de gouverneur van de Siberische regio Krasnojarsk. Op een persconferentie zei Alexander Uss dat hij zich zorgen maakt om zijn zoon en geen idee heeft waar hij zich bevindt: "Alles wat ik weet is dat zijn appartement streng bewaakt werd door de politie."

Het Kremlin wil dat Artyom Uss naar Rusland komt. Volgens de Russen is de aanklacht tegen de gouverneurszoon politiek gemotiveerd. Nadat Uss in Milaan was opgepakt, vaardigden de Russen zelf een arrestatiebevel tegen hem uit om witwassen. Waarschijnlijk was die aanklacht slechts een voorwendsel om via de Italiaanse rechter zijn uitlevering aan Rusland voor elkaar te krijgen.

Joram Bolle

Rusland wil misschien opnieuw een poging doen om Kiev in te nemen. De Russische voormalig president en premier Medvedev, nu voorzitter van de Russische veiligheidsraad, zegt dat in een gesprek met Russische media. "Niks kan uitgesloten worden. Als het nodig is op te trekken naar Kiev, moet je optrekken naar Kiev. Als het nodig is naar Lviv te gaan, moet je naar Lviv gaan om deze infectie te vernietigen."

De uitspraken van Medvedev zijn vooral grootspraak. De Russische poging om Kiev vorig jaar in te nemen mislukte grandioos. Begin april vorig jaar moest Rusland een offensief in de regio beëindigen. Het West-Oekraïense Lviv is wel met raketten bestookt, maar daar zijn nooit Russische troepen in de buurt geweest. Inmiddels is het Russische leger sinds vorig jaar sterk verzwakt.

Medvedev sloeg ook dreigende taal uit richting het Westen, waarbij hij verviel in de bekende Kremlin-propaganda dat Rusland geen oorlog voert met Oekraïne, maar met de NAVO. Hij hekelde met name de training van Oekraïense militairen en westerse wapenleveranties: "Als er militaire specialisten meereizen met wapentransporten, zijn ze een legitiem doelwit."

Joram Bolle

De Denen doen onderzoek naar een buisvormig voorwerp op de zeebodem bij de laatste Nord Stream-pijpleiding die nog intact is. Het voorwerp werd vorige week ontdekt en steekt zo'n 40 centimeter uit de bodem. De doorsnede is 10 centimeter. Denemarken wil het voorwerp opduiken en bij de operatie hulp krijgen van Gazprom, de Russische uitbater van de pijpleiding. Gazprom heeft nog niet gereageerd.

Vorig jaar september vernielden explosies drie van de vier Nord Stream-gaspijplijnen. De vierde pijplijn is niet operationeel, maar bevat nog wel gas. Wie er achter de explosies zit, is nog onbekend. Zweden, Denemarken en Duitsland doen allemaal onderzoek. Theorieën over de daders variëren van Rusland tot aan een pro-Oekraïense groep.

Volgens Denemarken gaat er geen gevaar uit van het object. Het vermoeden bestaat dat het gaat om het overblijfsel van een boei die rook produceert. Zulke boeien worden gebruikt als iemand te water is geraakt.

Twee weken terug zei Rusland ook een object te hebben ontdekt. Onduidelijk is of het over hetzelfde voorwerp gaat. De Russische president Poetin sprak toen het vermoeden uit dat het om een antenne ging die een signaal kan ontvangen om een explosief af te laten gaan.

Joram Bolle

Bij Russische aanvallen op Oekraïne zijn afgelopen nacht zeker zeven burgers omgekomen, zeggen Oekraïense autoriteiten. De slachtoffers vielen in het noorden en oosten van het land.

De meeste slachtoffers vielen in Kostjantynivka in de regio Donetsk. Daar kwamen vijf burgers om. Volgens het Franse persbureau AFP was onder meer een humanitair hulpcentrum doelwit van Russische aanvallen. 

In het noordelijke Bilopillia vielen twee dodelijke slachtoffers: een politieman en een beveiliger van een school. Volgens de Oekraïense publieke omroep Suspilne voerden Russische vliegtuigen bombardementen uit op de stad. Een politiebureau en een school werden daarbij geraakt.

De schade in Bilopillia:

Joram Bolle

Om het onderzoek naar oorlogsmisdaden te stroomlijnen, komt er een kantoor van het Internationaal Strafhof (ICC) in Oekraïne. Onderzoeksteams van het ICC kunnen door het opzetten van zo'n kantoor bijvoorbeeld langer in Oekraïne verblijven.

Er zijn wereldwijd maar een aantal landen met een veldkantoor van het ICC. Dat zijn bijvoorbeeld Georgië, de Centraal Afrikaanse Republiek en Oeganda. Oekraïne is geen lidstaat van het ICC, maar heeft het hof wel toestemming gegeven om oorlogsmisdaden die gepleegd zijn op Oekraïense bodem te vervolgen.

Vorige week vaardigde het ICC twee arrestatiebevelen uit om Russische oorlogsmisdaden. Dat betreft president Poetin en de Russische kinderombudsvrouw Maria Lvova-Belova. Aanklager Karim Khan van het ICC verdenkt ze ervan bewust Oekraïense kinderen naar Russische gebied te hebben gedeporteerd.

De kans dat het tot een zaak komt is overigens zeer gering. Rusland erkent het hof niet en levert geen onderdanen uit. Het ICC kan alleen verdachten vervolgen die bij hun zaak aanwezig zijn.

Joram Bolle 

De amper 10 procent van de inwoners die in Bachmoet zijn achtergebleven, verkeert in erbarmelijke omstandigheden. Dat meldt het Rode Kruis in een nieuw rapport.

Al maanden probeert Rusland de stad in de provincie Donetsk in te nemen, tot dusver tevergeefs. De stad is veranderd in een slagveld, waardoor meer dan 90 procent van de 73 duizend inwoners de stad ontvluchtte. De mensen die achterbleven, zijn voor een groot deel zwakke, zieke en oude mensen, meldt het Rode Kruis.

Zij komen levensmiddelen en medicijnen tekort en brengen dagen achter elkaar door in schuilkelders. Veel huizen zijn beschadigd en nauwelijks bewoonbaar.

Dylan van Bekkum

De luchtmachten van Zweden, Denemarken, Noorwegen en Finland gaan een samenwerking aan om de landen beter te beschermen tegen Rusland. De commandanten van de vier legereenheden hebben vanmiddag een intentieverklaring ondertekend die het begin moet zijn van een gezamenlijke luchtverdediging. De landen willen onder meer de data van elkaars radars en surveillancesystemen delen.

Samen hebben de landen de luchtvloot van een groot Europees land, zegt de generaal-majoor van de Deense luchtmacht tegen Reuters. Noorwegen heeft volgens het persbureau 57 F16’s, Denemarken heeft er 58. Zweden heeft meer dan negentig Gripens, gevechtsvliegtuigen ontwikkeld door Saab.

Zweden en Finland vroegen in mei vorig jaar toetreding tot de Navo aan, in reactie op de Russische invasie. Noorwegen en Denemarken zijn al sinds de oprichting van de Navo in 1949 lid. De toetreding van Zweden wordt voorlopig geblokkeerd door Turkije. Finland lijkt dichter bij lidmaatschap.

Dylan van Bekkum

Het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen de Russische president Vladimir Poetin is in lijn met de Armeense grondwet. Dat heeft het Armeense constitutionele hof vanmiddag geoordeeld, zo meldt The Kyiv Independent. Daarmee zal Poetin gearresteerd moeten worden zodra hij het voormalige Sovjet-land betreedt.

Vorige week vaardigde het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen Poetin en de Russische Kinderombudsvrouw Maria Lvova-Belova uit. Beiden worden verantwoordelijk gehouden voor de deportaties van duizenden kinderen uit Oekraïne, een oorlogsmisdaad.

Armenië heeft sterke economische en politieke banden met Rusland, wat de uitspraak opmerkelijk maakt. Ook Oostenrijk maakte vandaag bekend het arrestatiebevel op te volgen. Gisteren zei een stafchef van de Hongaarse premier Viktor Orbán nog dat Hongarije het arrestatiebevel zal negeren, omdat die niet in lijn is met de grondwet.

Dylan van Bekkum