Lieve wonderkindertjes, life sucks. Vraag maar aan papa en mama

Het was de voorlichtingsavond van het eerste leerjaar. Ik zat op een lilliputterkruk met mijn knieën tegen mijn kin en verheugde me op een avond keuvelen over spatraamverven, toen de moeder naast mij over schoolresultaten begon. Ze was zo scherp dat ik naast haar wel stoned leek, en had het over 'plusklasjes', 'alert zijn op achterstanden' en 'remedial teaching aansluiting'. "Hoogbegaafd, hè", fluisterde ze me toe met een gezicht alsof ze een uitbarsting van gordelroos had.

"Hoogsensitief ook, zeker?" vroeg ik. Ze knikte zuchtend en racete er vandoor met haar yogamat. Hetzelfde soort kwam ik tegen toen mijn kinderen gingen sporten. Terwijl ik vooral uitkeek naar de broodjes smos in de kantine, gingen de gesprekken om mij heen over de beste hockeyclub, het aantal zwembrevetten, zomerkampen bij oud-internationals en extra bardiensten om de kansen op het selectieteam te vergroten. "Waarom?" vroeg ik, verwonderd. "Je gunt ze toch het beste?" was meestal de retorische wedervraag.

Welkom bij de Vereniging van Ouders voor Optimale Omstandigheden. De beste school voor de best mogelijke vervolgopleiding, de beste sportclub, de juiste hobby's, traktaties, vakanties en vriendjes. De beste voeding, de beste uitrusting - fiets, telefoon of kleding-, de juiste huiswerkbegeleiding en de juiste pillen voor het juiste temperament.

Alles brengen we in stelling opdat ons kroost maar goed scoort in het latere leven. Hoogbegaafd? Misschien. Hoogbezwaard? Dat zeker. Het resultaat is een generatie kwetteraars zonder ruggengraat: als iets ze niet zint zetten ze een muil op als een misthoorn, maar met één brakke zucht blaas je ze omver.

Het is normaal het beste voor je kind te willen - precies om die reden verkaste ik de mijne naar een school waar intrinsieke motivatie van kinderen uitgangspunt is, niet didactische vooruitgang afgestemd op de verwachting van de ouders. Maar die spastische focus op de juiste omstandigheden gaat ten koste van de ontwikkeling van het kind zelf. Sterker nog: het bereidt ze totaal niet voor op een gelukkig bestaan.

Want, lieve wonderkindertjes, life sucks. Vraag maar aan papa en mama. Papa baalt van zijn werk en doet het met een jongere versie van mama. Mama baalt van papa en haar carrière die nooit helemaal van de grond kwam. Opa krijgt kanker, oma sluit zich op in haar kamer met tien poezen, je vrienden zijn verhuisd of ingekakt en na het baren zit je lievelingsjurk ruk. Het mooiste meisje van de klas moet na haar veertigste opeens echt aan het werk, de topsporter krijgt een blessure, je droombaan komt voorbij precies op het moment dat je kind worstelt en jouw aandacht nodig heeft.

Welkom in het echte leven, waarin optimale omstandigheden precies één seconde standhouden en alles draait om weerbaarheid: wortel schieten, wind vangen, bijdraaien en opnieuw proberen. Dát is wat we ze moeten meegeven, in Plopsa-versie. De kans dat je kind homo is, is groter dan dat hij hoogbegaafd is. De kans dat hij wordt geconfronteerd met liefdesverdriet en tegenslag groter dan dat hij als een Prince de Lignac op een purperen troon door het leven wordt gedragen.

Dus stop met jengelen bij de coach of Sophietje naar een hoger team mag en leer haar eens wat teamspirit is. In plaats van naar een glamping met leeftijdgenoten 'omdat ze zich anders vervelen', ga met het gezin op een berg zitten tot ze tegen krekels praten. Zeg nee tegen een mobieltje (of geef ze zo'n gênante Nokia) en houd op met die prestatiedrang alsof het de pot met goud garandeert. Want je kunt wel zoveel investeren in het creëren van een prachtig speelveld voor je pagadder, met de juiste teamgenoten, de beste coach, een tok, bitje, scheenbeschermers en het net op de goede hoogte; de kans is groot dat het leven hem vanuit onverwachte hoek keihard een bal in zijn gezicht smijt. En dan draait het niet meer om dat perfecte eerste schot, maar om de rebound.