Leverspecialist: “Niét drinken, dat levert levenslang gezondheidswinst op”

Opnieuw willen de Belgen het in februari houden op alcoholvrije aperitiefjes, koffie, frisdranken en water. Een detox na de vette maanden. Al kun je je afvragen of dat daadwerkelijk zo'n verschil maakt, een luttele 30 dagen nuchter zijn.

Ja dus, leert allerlei onderzoek. "Een dag niet drinken zal geen verschil maken", zegt leverspecialist Hans Van Vlierberghe (UZ Gent). "Tenzij je een alcoholicus bent, want dan krijg je ontwenningsverschijnselen. Maar matige drinkers die een maand de fles laten staan, hebben gezondheidswinst."

Alcohol is toxisch en het lichaam gebruikt enzymen om die alcohol af te breken. De lever doet daarbij het merendeel van het werk. Wie te veel drinkt, krijgt een te vette lever, wat op termijn tot levercirrose kan lijden. Maar alcohol drinken belast ook de rest van het lichaam: het zorgt voor een toename in gewicht, is nefast voor de huid doordat het vochtafdrijvend werkt, verstoort het de slaap en kan het mensen angstig en beverig maken. Daarnaast zorgt alcohol voor geheugenproblemen en black-outs en worden allerlei kankers gelinkt aan alcoholconsumptie.

Een maand geheelonthouding heeft meteen een impact op al die elementen. Tenminste, dat ontdekte professor Kevin Moore, hepatoloog in het Britse Royal Free Hospital. Hij onderzocht het effect van 'dry January' bij 102 matige drinkers in 2015.

De deelnemers waren na een maand 1 à 2 kg lichter, zonder verder op hun eten te letten of extra te bewegen. Hun cholesterol en bloeddruk gingen merkbaar naar beneden en ook de insulineresistentie - een indicatie van diabetes type 2 - ging met een kwart omlaag. Scans toonden hoe de levers minder 'stijf' waren, wat wijst op een gezonder orgaan.

Een gelijkaardige, maar kleinschaligere studie twee jaar eerder gaf dezelfde conclusies. Leververvetting daalde met 15 tot 20 procent, de hoeveelheid glucose in het bloed nam af en de cholesterol slonk met 5 procent. De slaapkwaliteit nam toe en de deelnemers gaven aan dat ze zich beter konden concentreren. "Mocht er een pil bestaan die al deze effecten bundelde, we zouden meteen een miljardenindustrie hebben", zei de Britse Moore daar toen over.

Of de deelnemers aan Tournée Minérale daadwerkelijk gezonder waren na afloop, is niet onderzocht. Maar dat ze zich gezonder voélden, bleek wel uit een rondvraag. De drie meest gemelde voordelen waren: zich beter in hun vel voelen, beter slapen en meer energie in de vrije tijd.

Al doe je die effecten natuurlijk teniet als je na die maand meteen weer aan het zuipen slaat. Tournée Minérale blijkt evenwel op langere termijn inspireren. De Universiteit Gent ondervroeg vorig jaar ruim 15.000 deelnemers een half jaar na de alcoholvrije maand. Voor de actie dronk die groep gemiddeld tien glazen alcohol per week. Zes maanden later waren dat er nog acht. Bij de controlegroep, diegenen die niet meededen aan Tournée Minérale in de maand februari, was die evolutie niet merkbaar. Het had dus niks te maken met de overdaad aan nieuwjaarsrecepties in januari.

Pintje na het werk

Als reden gaven de deelnemers aan dat ze nu bewuster omspringen met alcohol. Een glaasje wijn tijdens het koken, een pintje na het werk... Gewoontes die er bij sommigen de voorbije jaren ingeslopen waren, werden nu in vraag gesteld.

"Of je nu acht glazen drinkt per week, of tien: ik denk niet dat het voor je lichaam zo'n groot verschil maakt", zegt professor Van Vlierberghe. "Wat uiteraard niet betekent dat die actie niet zinvol is. Dat mensen op lange termijn wat bewuster met alcohol omspringen, kan alleen maar waardevol zijn. Want geloof me, het zijn zeker niet alleen problematische drinkers die met leverproblemen bij mij komen. Integendeel."

Of een actie zoals Tournée Minérale ook jaren later nog mensen doet matigen, is niet onderzocht. Maar niet voor niets proberen de organisatoren de deelnemers van vorig jaar van een tweede alcoholpauze te overtuigen. "Oude gewoonten zijn taai en kunnen na verloop van tijd terug de bovenhand krijgen", klinkt het. "Door (opnieuw) mee te doen met Tournée Minérale versterk je de gezonde gewoontes die je na de vorige editie geïnstalleerd hebt."

Toch zullen mensen die echt gezondheidswinst willen op lange termijn, meer moeten doen dan hun wekelijks alcoholverbruik met twee glazen minderen. Van Vlierberghe: "Niét drinken, dat levert levenslang gezondheidswinst op."

Na een maand nuchter zijn

►1 à 2 kg lichter

►Verlaagde cholesterol en bloeddruk

►Gezondere lever

►Daling glucose in het bloed

►Betere slaapkwaliteit

►Betere concentratie