Blik op BelgiëSint-Niklaas
Leo (93) werkt al 79 jaar in de wijn- en likeurzaak van zijn grootvader: ‘Ik heb nooit gedronken, alleen maar geproefd’
“Om te weten of die nieuwe wijn of likeur mijn goesting was, heb ik ze altijd eerst geproefd. Wat je zelf goed vindt, verkoop je tenslotte beter. Maar ik heb nooit gedronken. Alcoholisme is een erge ziekte”, vertelt Leo De Clercq (93) terwijl hij twee proefglaasjes uit een antieke kast haalt.
“Glazekes van mijn grootmoeder, uit 1900. Wat proeven we eerst? Een rode Bourgogne of een witte Mâcon Village van 2016?”
Op zijn veertiende begon Leo te werken in de likeur- en wijnhandel in Sint-Niklaas, opgestart door zijn grootvader in 1880. Vandaag is hij nog steeds aan de slag. Zes dagen in de week opent hij de deuren van het statige hoekpand met glas-in-loodramen. Telkens er iemand om zijn favoriete drankje komt, sleept de voordeur en weerklinkt een charmant belletje.
“Mijn vader stierf in 1943. Moeder bleef alleen achter met drie kinderen. Mijn oudste broer studeerde al voor ingenieur en mijn jongste zus was nog te klein. Van de ene dag op de andere werd ik de steunpilaar van het gezin”, kijkt Leo terug. “Het was geen makkelijke tijd. Tijdens de oorlog probeerden we de zaak overeind te houden, maar alcohol werd gerantsoeneerd.”
Bewaarder
Na de bevrijding volgde Leo avondschool Frans, Engels en boekhouding. Hij leerde er Huguette kennen. “18 was ze. Ze was een heel mooi meisje. En lief, dat vooral. Niet lang nadat de vonk oversprong, moest ik voor mijn legerdienst twee jaar naar Rheinbach in het Eifelgebied. Ik heb al onze liefdesbrieven nog. Ik ben een bewaarder, maar dat zal je wel al doorhebben”, lacht Leo al wijzend naar de kunst- en reisboeken en ontelbare fotoalbums in zijn woonkamer.
“In 1954 zijn we getrouwd en hebben we de zaak samen verdergezet. Zij stond achter de toonbank en ik deed de groothandel. Als iemand naar me vroeg, zei ze altijd: Leo is nooit thuis. Er was wel iets van. We hebben een mooi leven geleid, prachtige kinderen en kleinkinderen gekregen, maar ook hard gewerkt. Toch zou ik het nooit anders gewild hebben. Ik heb nooit een baas gehad. En die zelfstandige handelsgeest, die kruipt nog altijd tot in mijn tenen.”
Studiereizen
Geëtste glasramen scheiden de winkel van de privévertrekken, waar een patio uitgeeft op een oude opslagplaats. Opeengestapelde wijnvaten en rekken bestofte, lege flessen zijn er stille getuigen van een bedrijvig verleden. Als gekwalificeerd liquorist maakte en bottelde hij sommige producten zelf. Samen met zijn vrouw ondernam hij regelmatig studiereizen. Ze trokken naar de Italiaanse wijngebieden, de hooglanden van Schotland of de wijngaarden van de Napa Valley in Amerika.
Bourgondiëwijnen hebben zijn voorkeur, net als de prosecco die deze maand vlotjes over de toonbank gaat. “Modegrillen of alcoholvrije alternatieven zijn mijn ding niet. Ik zoek liever fijne specialiteiten van vroeger, zoals Elixir d’Anvers of Bénédictine.”
Wat niet betekent dat Wijnen en Likeuren De Clercq niet mee is met de tijd. “Voor de oorlog wou iedereen cognac en jenever. Na de bevrijding was whisky zeer gewild. Nu vraagt iedereen gin. We breidden ons aanbod telkens uit. Daardoor vindt je hier dingen die je nergens anders tegenkomt. Zoals? Dat verklap ik niet (lacht).”
Leo en Huguette stonden 60 jaar samen in de winkel. Tien jaar geleden begon zijn vrouw af te takelen. “Alzheimer. Ze woonde 6,5 jaar in een rusthuis. Elke middag sloot ik de zaak en fietste ik tot bij haar. Een maand voor ze overleed, hoorde ze me binnenkomen en stak ze haar armen uit: ‘Kom eens bij mij’, zei ze. Ik denk dat ze toen weer even wist wie ik was. Misschien nam ze op dat moment afscheid. Ik zal het alleszins nooit vergeten.”
“Alleen zijn, lukt me wel. Ik zie mijn kinderen regelmatig. Met mijn dochter, die in Duitsland woont, skype ik elke donderdag. Ik heb huishoudhulp en ‘s avonds eet ik vaak een kleinigheid op restaurant. Ik ben graag onder de mensen. Maar ‘s nachts alleen zijn, blijft moeilijk. Soms rijd ik naar het meer van Berlare. Daar zit je net in Zwitserland. Volgende maand word ik 94 jaar. Ik bekijk alles dag per dag. Als ik mijn leven zou kunnen herbeginnen, zou ik niets veranderen. Dat lijkt me al bijzonder veel.”