Laatste nog voortvluchtige grote baas van de Siciliaanse maffia Cosa Nostra na 30 jaar gearresteerd

Dertig jaar lang wist Messina Denaro de politie te ontvluchten, tot hij in de nacht van zondag op maandag gearresteerd werd in een privékliniek in Palermo. Daar zou de 60-jarige crimineel al een jaar onder behandeling zijn voor kanker. Messina Denaro was de laatste nog voortvluchtige grote baas uit de hoogtijdagen van de Siciliaanse maffia Cosa Nostra in de jaren ‘80. Samen met ‘baas der bazen’ Toto Riina, die in 2017 in gevangenschap overleed, was hij onder meer betrokken bij de beruchte aanslagen op onderzoeksrechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino, in mei en juli 1992.

Een half jaar later arresteerden de autoriteiten Riina, op 15 januari 1993. Precies dertig jaar later is het nu de beurt aan Messina Denaro. In zijn afwezigheid werd hij wel al veroordeeld, niet alleen voor de aanslagen op Falcone en Borsellino, maar ook voor een andere gruwelijke moord uit de jaren negentig, op de 15-jarige Giuseppe Di Matteo. Het lichaam van de puber, zoon van een Cosa Nostra-spijtoptant die met justitie sprak, is nooit teruggevonden, omdat zijn moordenaars het oplosten in salpeterzuur.

Messina Denaro is ook veroordeeld voor aanslagen in Milaan, Florence en Rome, allemaal gepleegd in 1993. Volgens het Italiaanse persbureau Ansa schepte hij op dat hij “genoeg mensen had vermoord om een hele begraafplaats te vullen”.

Vader Francesco

Messina Denaro had het niet van een vreemde: zijn vader Francesco, bijnaam ‘Ciccio', was een belangrijke Cosa Nostra-baas. Onderzoeksrechter Paolo Borsellino zat hem de jaren voordat hij vermoord werd flink op de hielen, maar net als zoon Matteo bleef ook vader Francesco jarenlang uit handen van de autoriteiten. Hij stierf in 1998 een natuurlijke dood.

Tegenwoordig is de Calabrese maffia ‘Ndrangheta veel machtiger dan de Cosa Nostra, zowel in Italië als internationaal. De invloed van de Cosa Nostra buiten Sicilië brokkelde de afgelopen decennia langzaam af, onder het spookleiderschap van de voortvluchtige Messina Denaro, en mede door de vele arrestaties van kopstukken.

Cosa Nostra-hoofdstuk afgesloten

Met de arrestatie van Messina Denaro lijkt Italië het gewelddadige Cosa Nostra-hoofdstuk van de vroege jaren negentig nu steeds verder af te sluiten. “Dit is een grote overwinning van de staat, die laat zien zich niet neer te leggen bij de maffia”, reageerde premier Giorgia Meloni maandagochtend opgetogen.

Minister van Binnenlandse zaken Matteo Piantedosi zei vorige week nog dat hij de minister hoopte te zijn die Messina Denaro zou arresteren, dus mogelijk is het niet helemaal toevallig dat de crimineel juist nu – precies op de dertigste verjaardag van de arrestatie van Riina – tegen de lamp liep. Maar, erkent premier Meloni, ook na deze mijlpaal blijft er in de Italiaanse misdaadbestrijding veel werk te verzetten: “De strijd tegen criminaliteit gaat door.”