Koerdische burgemeesters ontslagen en vervangen door ‘vertrouwelingen’ van de Turkse regering

Vijf burgemeesters in het Koerdische deel van Turkije zijn afgezet en vervangen door ‘vertrouwelingen’ van de Turkse regering. Vier van hen zijn gearresteerd en worden beschuldigd van banden met de verboden Koerdische beweging PKK.

De Turkije-rapporteur in het Europese parlement, Nacho Sanchez Amor, roept de Turkse regering op de maatregelen terug te draaien. “De geloofwaardigheid van de democratie staat op het spel”, liet hij zaterdag weten op Twitter. “Op zijn minst moeten de gekozen gemeenteraden in staat worden gesteld zelf een vervanger aan te wijzen.”

De arrestaties zijn onderdeel van het streven van de regering van president Recep Tayyip Erdogan de linkse, Koerdisch gezinde oppositiepartij HDP monddood te maken. De autoriteiten verdenken de partij ervan te zijn gelieerd aan de verboden Koerdische beweging PKK, die ook in Europa en de VS als terroristisch te boek staat.

Zeven parlementariërs van de HDP zitten gevangen, onder wie sinds november 2016 partijleider Selahattin Demirtas. Tegen hem is een celstraf van 142 jaar geëist. Vele honderden activisten zitten vast.

Ook op lager bestuursniveau wordt de partij aangepakt. In totaal zijn nu 45 HDP-burgemeesters vervangen door met de regerende AK-partij verbonden bureaucraten en bestuurders. Van hen zitten er 21 in de gevangenis op aanklachten die te maken hebben met terrorisme.

Ongeldig

Bij de lokale verkiezingen van maart vorig jaar veroverde de HDP in het oosten en zuidoosten van Turkije 65 burgemeesterszetels. Van acht van hen werd de verkiezing door Ankara meteen al ongeldig verklaard, dus er zijn nu nog slechts twaalf gekozen Koerdische burgemeesters in functie.

“Ongelooflijk. Binnen één jaar is de democratie in de regio opgeschort”, zegt Emma Sinclair-Webb, hoofd Turkije van Human Rights Watch. “Dit heeft niets met terreurbestrijding te maken, dit is miljoenen kiezers van hun stem beroven.”

Het doel van de regering is volgens haar “elk onderscheid te laten vervagen” tussen de PKK en de HDP, “een legale partij met democratisch gekozen vertegenwoordigers die het spel speelt volgens de parlementaire regels”.

Corona

Het vervangen van lokale bestuurders komt op een moment dat de Turkse overheid alle zeilen moet bijzetten om de coronaepidemie in te dammen. De HDP verweet de regering vorige maand “het voor de Koerden nog moeilijker te maken het coronavirus te bestrijden, door de repressie van Koerdische instellingen, de gemeenten in het bijzonder”.

Journalist Nurcan Baysal beschreef in maart op de website Ahval de moeilijkheden met de aanpak van corona in Diyarbakir, de belangrijkste stad in het Koerdische zuidoosten. Zij is de enige kritische journalist die nog actief is in Diyarbakir.

Volgens Baysal hebben de meeste bewoners geen vertrouwen in het door Ankara aangewezen gemeentebestuur. Ook de vernietiging van het Koerdische maatschappelijk middenveld de afgelopen jaren zou afbreuk doen aan de coronabestrijding. “Er is geen sterke organisatie of leider meer over die de Koerdische gemeenschap aanspreekt in deze tijden van crisis”, schreef Baysal.

Diyarbakir was de eerste gemeente waar in augustus vorig jaar de burgemeester werd vervangen. Daarna volgden twee andere grote steden, Van en Mardin, en een reeks kleinere plaatsen.

Eind vorige week werden “vertrouwelingen” van Ankara, zoals ze officieel worden genoemd, benoemd in Igdir, Siirt, Baykan, Kurtalan en Altinova. Volgens de nieuwssite Al Monitor betraden de nieuwe bestuurders hun kantoren samen met medewerkers die portretten van president Erdogan droegen. Hun eerste beleidsdaad was het ophangen van de portretten.