Koerden gaan IS-detentiekamp Al Hol ontmantelen

Het Koerdische besluit zet nieuwe druk op een hoofdpijndossier in tal van Europese landen: wat te doen met vrouwelijke Syrië-gangers en hun kinderen in de kampen?

Binnenkort beslissen de autoriteiten in Noord-Oost Syrië wat er met de buitenlandse vrouwen en kinderen in Al Hol gaat gebeuren. Ze vallen straks niet meer onder de verantwoordelijkheid van het Koerdische bestuur dat hen de afgelopen jaren bewaakte, stelde copresident Ilham Ahmed zondag tijdens een politieke bijeenkomst in Raqqa, de voormalige hoofdstad van het kalifaat.

Volgens Ahmed kan niet van de Koerdische autoriteiten worden verwacht dat die nog langer “enorme bedragen neertellen om deze mensen eten en andere dingen te geven. Daarnaast zijn er de dagelijkse problemen zoals liquidaties, verkrachtingen en zo meer.”

Al Hol is met bijna 65.000 vrouwen en kinderen het grootste detentiekamp voor IS-families in Noord-Oost Syrië. Het kamp heeft een sectie voor Syriërs en Irakezen, maar is daarnaast ook een vergaarbak voor vrouwen die vanwege hun IS-verleden niet meer welkom zijn in Europa.

IS heeft in Al Hol onverminderd invloed. Koerdische bewakers worstelen met het behouden van de controle. De afgelopen weken waren er volgens verscheidene bronnen meerdere moorden, waarbij vrouwen die IS trouw blijven hun minder religieuze zusters doden. Ontsnappingen zijn een groot probleem. Voor bedragen van 10.000 dollar (8.500 euro) en meer laten vrouwen zich per watertruck of te voet naar Idlib smokkelen, de enige provincie in Syrië waar jihadistisch georiënteerde rebellen nog steeds veel macht hebben.

Verantwoordelijkheid

De koerswijziging van de Koerden komt daags nadat de Amerikanen hun laatste Syrië-gangers hebben gerepatrieerd, met het doel om ze in de Verenigde Staten te berechten. De gevangenen zijn de inzet van een diplomatiek conflict tussen Washington en Europa. “Wij vragen andere landen, vooral in West-Europa, om ook verantwoordelijkheid te nemen voor hun burgers”, stelt antiterrorismecoördinator Nathan Sales van het Amerikaanse ministerie van Justitie in een persverklaring.

Onduidelijk is wat het vertrek van de Amerikaanse gevangenen betekent voor de bewaking van de kampen en gevangenissen in Noord-Oost Syrië. De Amerikanen betalen en bewapenen tot nu toe de bewakers. Amerikaanse helikopters en speciale eenheden schoten te hulp als mannelijke gevangenen een opstand of uitbraakpoging waagden.

De 25.000 Syrische IS-vrouwen en hun kinderen die vrijkomen, worden overgedragen aan tribale leiders van hun stam. De stamoudsten moeten garanderen dat de vrouwen zich niet opnieuw met extremisme inlaten. Bijna de helft van de populatie in Al Hol is Iraaks. Onduidelijk is wat er met hen zal gebeuren. In Irak wacht deze vrouwen mogelijk de doodstraf.