Klimaattop in Glasgow wordt wellicht verlengd: ‘Zo'n akkoord heeft altijd wat drama nodig’

Marc, er is nu een nieuw, tweede conceptakkoord, is dat goed nieuws?

“Het is in ieder geval niet alleen maar kommer en kwel. Het is iets afgezwakt op met name CO2-uitstoot. Er staat nu dat kolencentrales waar CO2 wordt opgevangen wel nog mogen en alleen inefficiënte subsidies voor de fossiele industrie worden geschrapt. Dat is een duidelijke afzwakking, maar de financiering voor armere landen is juist aangescherpt.”

Dus we naderen een definitief akkoord?

“Nee. Dit zijn kleine aanpassingen, het is een slecht teken dat er zo weinig veranderd is. Daarmee gaan we het slotakkoord van vanmiddag zes uur niet mee halen. Tenzij er een wonder gebeurt, dat de hemel hier opengaat en alle CO2 wegstroomt. Maar het is een grauwe regenachtige dag, dus dat zie ik niet gebeuren.

“Zonder grappen: dit betekent een verlenging, de verschillen zijn te groot. De arme landen duwen op meer geld, die 100 miljard euro per jaar moet volgend jaar klaar liggen. Pas dan zullen zij bewegen richting ambitieuzere CO2-doelstellingen.”

Verlengen? Maar na vrijdag is het toch klaar?

“Als de voorzitter zegt dat ze doorgaan, gaan ze door. Zo’n akkoord heeft voor een deel een soort drama nodig. Als het vanmiddag wel al afgesloten was hadden allerlei klimaatclubs gezegd dat het te makkelijk was gegaan, dat er meer te halen viel. Je moet toch een beetje uitstralen dat het voor de poorten van de hel is weggesleept. Maar als het tot zondag gaat doorlopen dan kan de sfeer omslaan, met heel veel irritatie. Dan kunnen landen zeggen: dan maar niet.

“China speelt daarbij een prachtig dubbelspel. Dat is armere landen aan het opstoken meer geld te eisen, terwijl China daar niet aan meebetaalt. En als het klapt, dan hoeft China aan minder eisen te voldoen. Het Westen, de VS en de EU willen afspreken dat meer landen die 100 miljard per jaar ophoesten. Lees: ook China. En China mag wel wat meer investeren in groene projecten, vindt het westen.”

Komen bij een verlenging dan al die wereldleiders weer terug om het kort te sluiten?

“Nee, dat zou heel verbazingwekkend zijn. De onderhandelaars moeten het doen. Frans Timmermans namens de EU, John Kerry namens de VS, Xie Zhenhua namens China. Maar Kerry gaat wel met Biden bellen. ‘Joe, we got a problem, we zullen met meer geld over de brug moeten komen.’

“Als Timmermans iets wil, moet hij gedekt worden door alle lidstaten. Maar de ministers die daarover gaan, lopen hier ook rond. Zo wordt alles teruggeschakeld naar de hoofdsteden.”

Hoe doet de EU het op de klimaattop?

“De EU krijgt hier altijd veel kritiek, vooral van Greenpeace en andere ngo’s. Dat vindt de EU niet zo leuk. Die zegt: ‘Wij doen het meeste, komen met concrete wetsvoorstellen en zijn de enige die het geld voor armere landen al op tafel heeft gelegd.’

“Maar op de EU is het makkelijk schieten. Die straalt uit dat zij het voorbeeld is voor alles, dat iedereen zoals de EU moet worden. Op bepaalde punten heeft de EU gelijk, ze heeft inderdaad de meest gedetailleerde plannen voor het beperken van CO₂-uitstoot. Maar is het goed genoeg? De EU zou nog meer kunnen doen, met nog meer geld komen voor armere landen bijvoorbeeld. Dan voelen de VS zich misschien ook geroepen met meer geld over de brug te komen.”

Je omschreef in een zeer inzichtelijke reportage de chaos op zo’n klimaattop. Is dat gebruikelijk?

“Voor een deel is dat gewoon, ja. Ik was op de top in Kopenhagen in 2009, daar waren gewoon veel te veel mensen en daar stond je soms anderhalf uur buiten te wachten. Dat is nu niet anders. Het is blijvend chaotisch, we zijn drie dagen verder en het is er niet minder op geworden.

“Het komt nu echt aan op de onderhandelaars in de kleinere zaaltjes, die tot deelcompromissen moeten leiden. Die deelcompromissen moeten bij elkaar worden opgeteld tot een slotakkoord, dat weer getekend wordt door de hoofdonderhandelaars. Maar die deelcompromissen zijn er tot nu toe nog niet.”

In het voetbal betekent verlengen vaak opportunistischer spelen in de hoop dat er toch nog een doelpunt valt. Op een klimaatconferentie ook?

“Na vrijdag gaan we de verlenging in, die kun je nog doortrekken naar zaterdag, maar daarna komt wel de blessuretijd. En penalty’s schieten hebben we hier niet. Maar ik heb niet het idee dat onder druk alles vloeibaar wordt. Het gevoel bekruipt me juist dat onder druk hier alles stolt en iedereen terug zijn loopgraven intrekt. Het komt nu echt aan op het Britse voorzitterschap van minister Alok Sharma. Die heeft het overzicht, die overziet alle deelonderwerpen, ziet waar het geld ligt. Hij kan als enige zien waar hij moet trekken en waar hij moet duwen om tot een slotakkoord te komen.”