Klas met 40 kleuters? Goed idee
Een lokaal met meer dan veertig kleuters, het lijkt een ideaal recept voor blijvende gehoorschade. Net dat hebben ze sinds vorig jaar in een Mechelse basisschool bewust doorgevoerd in alle kleuterklassen. Met succes.
In de lokalen van basisschool De Ham in Mechelen staan niet één, maar maar drie gelijkwaardige leerkrachten voor een groep van meer dan veertig kleuters. Een bonte boel om in goede banen te leiden, maar het 'team teaching'-project krijgt lovende recensies.
"De kleuters waren rustiger en maakten minder lawaai omdat ze nu in een heel grote ruimte zitten die verdeeld is in hoekjes", getuigt een moeder van een van de kleuters. "Ik zie altijd kleine groepjes van drie, vier of vijf leerlingen, die aan iets werken met een leerkracht, nooit een juf met een groep van 32 kinderen."
"Het project is positief geëvalueerd door zowel de ouders als de leerkrachten", zegt Ingeborg De Cooman van de Mechelse scholengemeenschap UMHAG. "Het vergt natuurlijk meer inspanningen en energie van elke leerkracht, maar omdat de resultaten zo zichtbaar waren, was het lerarenteam van de lagere school vragende partij om het project naar hen door te trekken." Ook de nieuwbouw van de school, die tegen 2018 moet klaar zijn, staat helemaal in het teken van team teaching.
Vlinderleerkrachten
Klassen van die omvang zijn best opvallend te noemen, maar samenwerkingsverbanden tussen leerkrachten zijn dat steeds minder. Of het nu gaat om grote klassen met meerdere leerkrachten, vlinderleerkrachten die tussen verschillende klassen fladderen en ondersteuning verlenen, of oud-leerkrachten die hun ervaring komen delen: team teaching is hip in onderwijsland.
En misschien is dat wel hoog tijd, want in Vlaanderen hinken we stevig achterop als het op samenwerken aankomt. Het onderwijsrapport TALIS van de OESO uit 2013 gaf aan dat 10 procent van de leraren werkzaam is in een school waar nieuwe krachten kunnen lesgeven in teams. Het gemiddelde van de OESO-landen lag met 53 procent flink hoger.
"De deur moet dicht en ik geef alleen les, die gedachte kwijnt stilaan weg", ziet Annet De Vroey, onderwijsexperte binnen de lerarenopleiding aan de UCLL-hogeschool. Ze ziet verschillende modellen van team teaching in het hele onderwijsspectrum opduiken. "Zo zetten bepaalde secundaire scholen in op 'vrije ruimte'-uren. Twee leerkrachten met verschillende vakgebieden, taal en exacte wetenschappen bijvoorbeeld, begeleiden dan jongeren bij een zelfgekozen project."
Het blijft natuurlijk een verhaal van meer middelen en uren. Drie leerkrachten voor een groep leerlingen die in het traditionele onderwijs twee klassen vullen, wie de lijn doortrekt over alle scholen krijgt een schaalvergroting die niet te dragen lijkt. Bovendien is niet elke leerkracht bereid om zich in het nieuwe model te schikken.
"Dat is inderdaad afhankelijk van leerkracht tot leerkracht. Bereidwilligheid is essentieel, je kunt niemand dwingen in die rol", zegt Lien De Feyter van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. De keuze blijft bij de scholen zelf, maar de koepel voelt een groeiende interesse. "Exacte cijfers over het aantal team teaching-projecten hebben we niet, maar het idee is zich in heel wat scholen aan het nestelen."
Een verandering die ze ook in het gemeenschapsonderwijs graag zien gebeuren. "Team teaching laat onderwijs op maat toe", vindt Celia Groothedde, woordvoerster van het Gemeenschapsonderwijs (GO!). "Wie honger heeft naar meer uitdagingen of net wat extra uitleg behoeft over een onderwerp, komt aan zijn trekken. Elke leerling kan zich volgens zijn of haar eigen mogelijkheden ontplooien - zonder een definitieve opdeling te maken wanneer leerlingen door de schoolpoort stappen."
