Kick in juni eens 30 dagen af van de wagen: ‘Wie de auto een maand laat staan, voelt zich meteen een pak vrijer’

Dertig dagen afkicken van de wagen: het Netwerk Duurzame Mobiliteit daagt ons uit om een poging te doen. Maar is het haalbaar? Mobiliteitsprof Cathy Macharis (VUB), ambassadrice van de campagne, denkt van wel.

Wat is de bedoeling van de campagne?

“Met ‘30 dagen minder wagen’ dagen we mensen uit om in juni hun auto een maand aan de kant te laten staan. We kiezen bewust voor het woord ‘minder’ omdat we beseffen dat een totale stop soms onmogelijk is, bijvoorbeeld als er op bepaalde uren of locaties geen openbaar vervoer beschikbaar is. Maar de uitdaging is echt om de auto veel minder te gaan gebruiken.

“De campagne wordt georganiseerd door het Netwerk Duurzame Mobiliteit (met onder meer de Fietsersbond en TreinTramBus, ADB) om mensen te laten proeven van de alternatieven voor de eigen auto. Ze wordt gesteund door De Lijn, de NMBS, Blue-Bike en Cambio, die de deelnemers zoveel mogelijk zullen ondersteunen bij hun switch. Ook een aantal steden, zoals Gent, plannen acties om mensen te overtuigen.

“Wie zin heeft om mee te doen, kan zich vanaf vandaag inschrijven op 30dagenminderwagen.be. Dan krijg je meteen tips over alternatief vervoer, handige apps en leuke wandelingen.”

Waarom zouden mensen deelnemen?

“In de eerste plaats voor het avontuur en de vrijheid. Wie de wagen minder gebruikt, heeft minder stress in de file en hoeft minder vaak een parkeerplaats te zoeken. Je ontdekt plots dat er een heleboel alternatieven bestaan, zoals openbaar vervoer, deelwagens en fietsen. Daarnaast is het ook gezonder. Wie zich multimodaal verplaatst, beweegt gemiddeld meer. Je wandelt bijvoorbeeld naar de bushalte of fietst een eindje.

“Nu de brandstofprijzen zo hoog staan, is het trouwens ook goed voor de portemonnee. Een eigen auto kost vaak 1.000 euro per maand, terwijl hij 95 procent van de tijd stilstaat. Na de campagne zullen sommige mensen zich wellicht afvragen of een deelwagen niet interessanter is.”

Is dat uiteindelijk de bedoeling? Dat we onze eigen auto definitief afzweren?

“We hopen alleszins op een blijvend effect. Vandaar dat de campagne een hele maand duurt. De eerste dagen zijn altijd het moeilijkst, omdat je je gewoonten moet aanpassen. Je moet bijvoorbeeld je treinschema uitvissen. Maar zodra je een systeem hebt gevonden, gaat het vlotter.

“Samen met mijn collega’s aan de VUB ga ik dat effect op lange termijn opvolgen. Deelnemers moeten voor, tijdens en na het experiment een korte vragenlijst invullen. Daarmee willen we ook peilen naar de barrières die ze tegenkomen bij hun overstap. Waarom lukt het niet of moeilijk voor sommige mensen? Op basis van die resultaten doen we in september een aantal aanbevelingen aan minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld).”

U hebt sinds november zelf geen wagen meer. Hoe bevalt u dat?

“Zeer goed. Ik woon slechts op vijf minuten fietsen van de VUB, wat het makkelijk maakt. Naar vergaderingen neem ik soms de trein of een deelwagen als de locatie moeilijk bereikbaar is. In het algemeen voel ik me flexibeler en vrijer: ik probeer nieuwe combinaties uit, ik kom terecht op nieuwe plekken. En als het slecht weer is, pas ik gewoon mijn fietskledij aan.”

We hebben ook al dertig dagen zonder vlees, zonder alcohol en zonder suiker. Wordt het niet te veel, al die slechte gewoontes die we moeten afzweren?

“Ik kan me voorstellen dat mensen zich dat afvragen. Maar dan denk ik dat we ook aan het hogere belang moeten denken. We zitten volop in een klimaatcrisis. Auto’s veroorzaken veel CO2-uitstoot en veroorzaken een slechte luchtkwaliteit. In steden palmen ze veel ruimte in, waardoor er nauwelijks plek is voor natuur of spelende kinderen. Dan moet je je afvragen: is het wel zinvol dat we zo afhankelijk zijn van de wagen?”