Kantoormedewerker van de toekomst: gaan we er echt zo beroerd uitzien?

Een Britse futuroloog bouwde een kantoormedewerker van de toekomst. De pop schetst niet bepaald een vrolijk beeld van onze gezondheid en ons uiterlijk.

Een enorme bochel, opgezwollen kuiten met spataderen, een grauwe huid en bloeddoorlopen ogen: volgens de Britse futuroloog Wiliam Higham staat dat kantoorpersoneel over twintig jaar te wachten. Tenminste, als ze hun huidige kantoorgewoontes niet aanpassen. Higham toont met een levensgroot model wat het met je lichaam doet als je uren achter je computer zit en verder niet veel beweegt.

Een bochel dus, maar ook heeft Emma, zoals de kantoorpop heet, vetrollen op haar buik van het vele zitten, rode armen van het contact met hitte van haar laptop, eczeem door stress en een harige neus en oren – veroorzaakt door slechte luchtkwaliteit. Haar aandoeningen zijn gebaseerd op advies van medische experts en stapels medische onderzoeken. Daarnaast vulden meer dan drieduizend kantoorwerknemers in Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk vragenlijsten in over lichamelijke problemen. De meest voorkomende lichamelijke klachten door kantoorwerk zijn rugpijn, stevige hoofdpijn en last van de ogen.

Tijdens het maken van Emma, wat gebeurde in opdracht van Fellowes, een bedrijf dat producten voor innovatieve werkplekken aanbiedt, kwam Higham erachter dat lange tijd zitten veel slechter is voor je gezondheid dan verwacht. “Denk bijvoorbeeld aan ziektes zoals diabetes type 2. Op den duur zou het zelfs kunnen leiden tot bepaalde soorten kanker en hartproblemen.”

Overdreven

Allard van de Beek, hoogleraar epidemiologie van arbeid en gezondheid bij Amsterdam UMC, noemt het uiterlijk van Emma “zwaar overdreven”: “Er zitten heus elementen in die kloppen, zoals het lichaamsgewicht. Dat kan relatief snel ontstaan als je veel stilzit. Maar zo’n grote bochel, dat is iets wat veel langer zou duren, als het überhaupt al het geval is dat zo’n enorme bochel ontstaat.” Ook Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar vitaliteitsmanagement aan de Open Universiteit in Nederland, noemt Emma’s uiterlijk “zwartgallig” en “erg uitvergroot”. “Als dit beeld realistisch zou zijn, zouden we er allang met zo’n bochel bijlopen: we werken immers al langer dan twintig jaar op kantoor.”

Toch wordt het huidige kantoorwerk langzaamaan slechter voor ons lichaam, aldus Higham. “Technologie maakt ons werk efficiënter en gemakkelijker, maar het heeft ook een negatieve kant. Wanneer moest je nog opstaan om een telefoon op te pakken? Als je een document nodig hebt, hoef je niet meer een la te openen. We hoeven steeds minder vaak een ommetje te maken naar het kopieer- of printapparaat. Dit soort kleine veranderingen zijn sluipmoordenaars voor onze gezondheid.”

Zwartste scenario

Daarbij is de futuroloog samen met de medische experts uitgegaan van het zwartste scenario: “We hebben de meest extreme effecten bij elkaar gebracht in één lichaam. Dat betekent niet dat we er allemaal zo uit komen te zien, maar het is wel een mogelijke gewaarwording als we ons gedrag niet veranderen.”

Wat moeten we doen om over twintig jaar geen versie van Emma in de spiegel te zien? Higham: “Minstens elk uur even bewegen en van houding veranderen, door bijvoorbeeld je werkplek dynamisch in te richten. Af en toe een rondje lopen en even naar buiten gaan. Dat is goed voor je fysieke én mentale gezondheid. Werkgevers kunnen er ook van profiteren: het zorgt voor een meer efficiënt en productief personeel.”

“Je gaat door zo’n pop wel meer over je houding nadenken,” zegt hoogleraar van Vuuren. “En het is zeker goed om daarover de discussie aan te wakkeren, want natuurlijk zitten er risico’s aan urenlang met je uitgestoken nek naar een beeldscherm turen.”

Wat valt op aan Emma, ‘de kantoormedewerkster van de toekomst’?

Een bochel – kan ontstaan door uren in dezelfde houding te zitten

Spataderen – door een slechte doorbloeding

Overtollig buikvet – door veel zitten

Droge, rode ogen – van vele uren staren naar een beeldscherm

Bleke huid – van jaren onder kunstmatig licht en niet veel buiten komen

Gezwollen ledematen – veroorzaakt door herhaalde bewegingen

Rode onderarmen en bovenbenen – veroorzaakt door herhaaldelijk contact met hitte van een laptop

Eczeem – veroorzaakt door stress

Harige neus – ontstaan door slechte luchtkwaliteit