Jeugdwerk boomt: ‘Jongeren willen naast digitale connecties elkaar ook écht ontmoeten’

Hoe verklaart u het succes van jeugdbewegingen?

Lagaert: “De stijging kan vermoedelijk deels verklaard worden door de coronaperiode. Jeugdwerk heeft zeker tijdens de lockdowns een grote rol gespeeld voor jongeren. Die nood van jongeren om tijdens de pandemie met leeftijdsgenoten op te trekken was erg hoog en het jeugdwerk gaf aan dat verlangen een gedeeltelijk antwoord. De stijgende deelname de laatste jaren blijkt ook uit andere onderzoeken, bijvoorbeeld de Participatiesurvey.

“We mogen dus zeker niet vergeten welk effect de maatregelen hadden op de vrijetijdsbeleving van jongeren en op het gebruik van de publieke ruimte. De toegang tot plekken waar kinderen en jongeren spelen en samenkomen werd beperkt. Dit had een grote impact, zeker op jongeren met weinig buitenruimte thuis. Voor sommige jongeren is de publieke ruimte de enige plek om hun vrije tijd te beleven. Dat laat bijvoorbeeld ook een overzichtsstudie rond de impact van de coronamaatregelen op kinderen en jongeren van het Kenniscentrum Kinderrechten en het Jeugdonderzoeksplatform (JOP, Wetenschappelijk steunpunt jeugd, SA) zien.

“Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of de gestegen deelname aan jeugdbewegingen en jeugdwerk zich voortzet. Anderzijds zien we ook dat er gewoon meer jongeren zijn. Zo was er een stijging in de geboortes in Vlaanderen tussen 2005 en 2010. Dus ook demografisch is er een verklaring.”

Toch opvallend dat deze tablet- en smartphone generatie elkaar ook ‘in het echt’ blijft vinden.

“Klopt, ondanks alles blijft de nood om elkaar inderdaad in real life op te zoeken toch ook enorm groot. Het klopt natuurlijk dat een generatie jongeren veel gebruikmaakt van sociale media en ‘online’ leeft. Maar het ene sluit het ander niet uit. Jongeren willen naast digitale connecties elkaar ook echt ontmoeten. Hoewel online jeugdwerk in de lift zat tijdens de pandemie blijven jongeren offline ontmoetingen belangrijk vinden.”

Welke betekenis heeft een jeugdbeweging algemeen voor jongeren?

“Onderzoek van het Jeugdonderzoeksplatform toont aan dat jongeren net dat sociale aspect zoeken in hun deelname aan jeugdverenigingen. Uit een ander onderzoek, ‘De waarde van het jeugdwerk’, dat werd uitgevoerd door de AP Hogeschool, blijkt dat jeugdwerk ook nog andere waarden centraal stelt. Denk maar aan verbondenheid, plezier, zelfontplooiing, erkenning en respect. Jeugdwerk geeft dus veel betekenis aan het leven van jongeren .”

Ondanks de goede ledencijfers, vallen er ongetwijfeld ook jongerengroepen uit de boot?

“Jeugdbewegingen doen veel inspanningen om bijvoorbeeld financiële drempels voor bepaalde jongeren weg te werken. Maar het klopt dat er toch nog verschillende jongerengroepen moeilijker bereikt worden door het jeugdwerk. Jongeren die in de Jeugdzorg terecht zijn gekomen, jongeren met een beperking, of jongeren uit kansarme gezinnen vinden bijvoorbeeld nog altijd minder aansluiting in het vrijetijdsleven.

“Jeugdbewegingen zijn hier niet de slechte leerling van de klas, er wordt echt enorm hard ingezet om iedereen te bereiken. Maar sommige erg kwetsbare groepen zien we in de praktijk nog te vaak minder vrijetijdskansen krijgen. Het klinkt misschien vreemd, maar het gaat veelal en al jaren over dezelfde mensen die maar geen aansluiting vinden. Dat is bijzonder jammer. Vrijetijdsbesteding voor allen is en blijft dan ook terecht een prioriteit in het beleid van de minister van Jeugd Benjamin Dalle (cd&v).”