Ja, ook mannen krijgen te maken met seksuele intimidatie

Bijna 800 mannen en 1.700 vrouwen vulden de vragen van weekblad KnackWeekend in over seksisme. Ook journaliste Nathalie Le Blanc stond te kijken van het enthousiasme onder mannen over een onderwerp dat gezien wordt als een vrouwenprobleem.

De cijfers in KnackWeekend bewijzen het tegendeel: van de bevraagde mannen geeft liefst een op de vijf aan dat hij al te maken had met ongewenst seksueel gedrag. Een op de drie is tegen zijn zin aangeraakt, 40 procent is nagestaard. Ook zeggen mannen dat ze bepoteld zijn (7,8 procent) en gevolgd op straat (8 procent). Tijd om de discussie open te trekken, meent Le Blanc.

"Het debat over seksuele intimidatie is relatief nieuw bij vrouwen. Ook ik heb pas veel later beseft dat bepaalde ervaringen niet oké waren, dat het niet normaal is om op de tram de borsten van een wildvreemde te betasten. Nu zien we dat ook mannen te maken krijgen met ongewenst gedrag."

Mogelijk, zegt seksuoloog Wim Slabbinck, hebben we hier te maken met de logische gevolgen van vrouwenemancipatie. "Vrouwen die initiatief nemen, dat zijn mannen gewoon niet gewend. Een klap op de poep, een aanraking of oogcontact zoeken: de grenzen tussen intimidatie en het uiten van verlangen zijn soms onduidelijk. Ik wil wel waarschuwen voor een al te Victoriaanse visie, waarbij we elke uiting van seksueel verlangen als intimideren gaan beschouwen."

Verschillen ziet Slabbinck wel in de mate waarin mannen kunnnen of durven aangeven dat ze iets ongepast vinden. "Jongens moeten stoer en sterk zijn, en mannen hebben altijd goesting: die stereotiepen zitten er diep in. Er heerst absoluut een taboe onder mannen om er over te praten. Terwijl toch 6 procent van de jongens en 2 procent van de volwassen mannen te maken krijgen met seksueel misbruik. Dat is minder dan bij vrouwen, maar elk geval is er een te veel."

'Hier se, den homo'

Toen een jaar geleden werd opgeroepen om via sociale media te getuigen over seksuele intimidatie, deelden honderden vrouwen hun vernederende ervaringen. Mannelijke verhalen zijn veel schaarser. Enkel onder een valse naam wil Bart vertellen over hoe hij in zijn voetbalkantine werd lastig gevallen: elke vrijdagavond grepen een paar macho's hem in het kruis. 'Hier se, den homo', klonk het dan. "De eerste keer was ik compleet verrast. Ik dacht dat ze het deden om te tonen dat ze mijn geaardheid oké vonden." Bart zelf vond de tastende handen allesbehalve oké. Toch zei hij er niets over. "Na een tijdje begon ik die begroetingen normaal te vinden. Het besef dat het dat niet was, is pas later binnengesijpeld."

Met zijn ervaring staat Bart niet alleen. Een groot onderzoek naar seksualiteit aan de universiteiten van Leuven en Gent in 2014 toonde aan dat ook onder mannen seksueel grensoverschrijdend gedrag voorkomt. Holebi's zijn een extra kwetsbare groep, zij rapporteren dubbel zo vaak dat ze zijn lastiggevallen of misbruikt dan hetero's. Bijna een op de drie van die holebi's had hier mee te maken voor de leeftijd van 18. Het ging toen om een op de vijf mannen en twee op de vijf vrouwen. "Mensen reduceren holebi's veel sneller tot puur seksuele wezens", klonk een van de verklaringen toen.

De resultaten in Knack Weekend roepen veel onbeantwoorde vragen op: wie zijn de daders? Gaat het om incidenten tussen bekenden of in de publieke ruimte? Is er een verband met de geaardheid van de slachtoffers? Seksuoloog Wim Slabbinck geeft aan dat het niet om een representatieve studie gaat, maar een bevraging onder vrijwilligers die mogelijk meer gemotiveerd zijn om deel te nemen, net omdat ze er ervaring mee hebben. Bovendien is het opleidingsniveau van de deelnemers bovengemiddeld hoog.

Buitenlands onderzoek bevestigt dat seksuele intimidatie geen exclusief vrouwelijk probleem is: analyse van de klachten over seksuele intimidatie op de werkvloer in de VS en in Australië toont aan dat 16 procent van de klachten door mannen wordt ingediend.

In de Australische studie, uitgevoerd aan de Queensland University of Technology, ging het in 5 procent van de klachten om mannen die het slachtoffer zijn van intimidatie door vrouwen, in 11 procent van de dossiers waren zowel dader als slachtoffer man. De ingediende klachten gaan over ongepaste aanrakingen en opmerkingen over uiterlijk of geaardheid, over homomannen die als 'prinses' worden aangesproken en een man die door zijn vrouwelijke manager werd gevraagd om zijn shirt uit te trekken zodat de collega's zijn spieren konden zien.