Italië versoepelt: ‘Met de opening van de terrassen voel je het optimisme’

Italië gaat na de tweede golf weer een beetje verder open. Wat merk je daarvan?

“Er heerst een gevoel van opluchting. Voor het eerst is het hier in Rome weer boven de 20 graden Celsius. Met de opening van de terrassen in het vooruitzicht voel je het optimisme. We gaan weer naar het licht toe, zomer. Maar je voelt ook wel angst bij mensen, want nog altijd zijn we niet in veilige haven. We nemen een ‘rischio ragionato’, een afgewogen risico, zei president Mario Draghi. Het is een politieke beslissing, een compromis binnen de regering van nationale eenheid.”

Italië had vorig jaar in reactie op de eerste golf een van de heftigste lockdowns van Europa. Waar worden Italianen vandaag van bevrijd?

“Italië voert sinds het najaar een regionaal beleid. De interpretatie is ook overal anders. In Lombardije, waar het virus vorig jaar bij de eerste golf heel heftig toesloeg en bij de tweede weer, zijn ze voorzichtiger dan in Rome, waar het snelle vaccineren voor optimisme zorgt.

“Over het algemeen kun je voor het hele land zeggen dat deze lockdown heel anders was dan die van vorig jaar. Geen lege straten meer in Rome of Milaan. Helemaal afgelopen weekend niet. Het was prachtig weer en dat lokte al ontzettend veel mensen naar buiten. De politie is ook niet meer zo streng. Mensen worden buiten nog wel op het dragen van een mondkapje gewezen, maar van boetes heb ik niets vernomen.

“Ondanks de relatieve vrijheid die de Italianen zich al permitteren, is de versoepeling van vandaag toch groot: de terrassen gaan weer open. Voor het eerst sinds oktober mag de horeca ook weer ‘s avonds mensen toelaten. Tot de avondklok van 22.00 uur, want die blijft nog wel. Maar reken maar niet dat agenten voor restaurantgangers om 22.05 uur met een boete klaarstaan.”

Was de Italiaan hier aan toe?

“Voor zover ik meekrijg is er minder onvrede dan bij ons. Het virus wordt hier, ondanks de soepele omgang met maatregelen, iets serieuzer genomen. Mensen herinneren zich de heftige eerste virusgolf nog goed en het extra schrikeffect door harde handhaving. De groep ontkenners is hier ook klein. Er was een grote demonstratie van boze restauranthouders aangekondigd, maar toen regende het enorm en was de opkomst laag. Dat zegt veel.

“Maar onder horecaondernemers zie je ook hier veel frustratie. In mijn wijk Trastevere, waar altijd veel toeristen komen, moet nog maar blijken wie weer opengaat. Er zullen faillissementen komen. De pauze waarin de horeca al zo lang staat kan niet meer doorgaan, dat weet de overheid ook. De steunpakketten kosten veel geld, de staatsschuld is enorm gestegen. De overheid wil ook dat de horeca weer op eigen benen gaat staan.”

Wat gaat vanaf vandaag verder nog open?

“Een heel beperkende maatregel is het reisverbod tussen regio’s. Die wordt versoepeld. Tussen gele gebieden, met weinig besmettingen, mag weer worden gereisd, waardoor bezoek aan familie en vrienden in andere delen van het land weer mogelijk wordt.

“Scholen zijn al even open en dit geldt ook voor winkels. Niet met een reserveringssysteem, want dat zou hier niet werken. Cultureel onhaalbaar. Mensen denken hier niet: ik ga dinsdag om 16.00 uur naar de bouwmarkt. Dan zouden ze te laat komen of het vergeten.

“Hier is er een maximum per winkelruimte. Daar houden ze ze zich goed aan. Buiten staan dan lange rijen, maar daar schrikken Italianen niet van. In de rij staan, deden ze altijd al. Bij het postkantoor of de bank. Bij culturele instellingen kunnen ze vanaf vandaag ook weer aansluiten. Bioscopen en theaters mogen op 50 procent van de capaciteit weer open en musea doordeweeks.

“De versoepelingen komen in een tijd dat Italianen niet alleen op straat, maar ook op hun werk creatief omgaan met de maatregelen. Het thuiswerkadvies wordt al langer genegeerd. Er heerst hier bij werkgevers namelijk niet echt een cultuur van vertrouwen.”

Laten cijfers de versoepelingen eigenlijk toe?

“Mensen die ik spreek vragen zich af of het wel zo’n goed idee is. De economische nood is heel erg hoog en de laatste week daalt de ziekenhuisbezetting consistent. Dat lijkt de doorslag te geven. Italië is over een piek heen, maar de besmettingen zijn eigenlijk nog te hoog. Er gaan nog steeds veel mensen dood.

“Het terugschroeven is uiteindelijk onder heel veel politiek druk genomen; de populistische Lega van Matteo Salvini wilde bijvoorbeeld dat ook de avondklok eruit ging en startte een petitie. Wat de versoepelingen ook wel spannend maakt, want het is niet uitgesloten dat dingen weer snel worden teruggedraaid.”

Voor nu gaat Italië langzaam verder open. Kan de toerist zich alweer verheugen op la dolce vita?

“Dat is een heel goede vraag. Ik heb er eigenlijk geen antwoord op. Voor buitenlanders is nog niets nieuws bekendgemaakt. Tot 30 april geldt het oude decreet van testen, vijf dagen quarantaine en weer testen. Italië voelt Griekenland in de nek, dat half mei verder opengaat voor toeristen. Het is wachten op meer duidelijkheid. Voor nu is het denk ik nog net iets te vroeg voor boeken van een vakantie.”