Wetenschap
Is dit 'm dan? Opnieuw 'aarde-achtige' planeet ontdekt in kosmische achtertuin
Rond de rode dwergster Ross 128 cirkelt een planeet die ongeveer anderhalf keer zo zwaar is als de aarde. Het is de op één na dichtstbijzijnde 'exo-aarde' die tot nu toe is gevonden, op slechts 11 lichtjaar afstand. Alleen de planeet van de ster Proxima Centauri, die vorig jaar is ontdekt, staat nog dichterbij.
Rode dwergen zijn klein, zwak en koel. Maar de planeet (Ross 128 b) draait in een kleine omloopbaan, op slechts 7,5 miljoen kilometer afstand van zijn ster. Daardoor is het er waarschijnlijk toch warmer dan op aarde. Misschien is er vloeibaar water aan het oppervlak.
Het koloniseren van de planeet en het stichten van een tweede aarde blijft voorlopig een verre toekomstdroom: met de huidige technieken is het al snel honderdduizend jaar vliegen. Toch willen wetenschappers er de komende jaren achter komen of er echt water is op de planeet, en misschien zelfs wel leven. Zo hopen ze een van de grootste filosofische vraagstukken van de mens te kunnen beantwoorden: zijn wij alleen in het heelal? Dankzij de kleine afstand is Ross 128 b relatief gemakkelijk te bestuderen met aardse telescopen.
De planeet verraadt zijn aanwezigheid doordat hij zijn moederster aan het schommelen brengt met zijn zwaartekracht. Die minieme schommelingen zijn ontdekt met een Europese telescoop in Chili, door een team onder leiding van de Franse astronoom Xavier Bonfils. De ontdekking is gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.
Vergeleken met zijn soortgenoten is Ross 128 relatief 'rustig'. De ster vertoont wel krachtige röntgenvlammen, maar die zijn minder heftig en frequent dan bij andere rode dwergen. Dat is op zich goed nieuws voor de mogelijkheid van leven op een rondcirkelende planeet.
Ross 128 was afgelopen voorjaar nog in het nieuws. Met de Arecibo-radiotelescoop op Puerto Rico is op 12 mei een mysterieus radiosignaal opgevangen uit de richting van de ster. Nu er ook een aarde-achtige planeet is ontdekt, werd onwillekeurig gedacht aan boodschappen van 'aliens'. Maar volgens Abel Méndez van de Universiteit van Puerto Rico was het signaal waarschijnlijk afkomstig van een satelliet. 'Hoewel die verklaring zijn eigen problemen heeft,' zegt hij, 'want het zag er niet uit als satellietcommunicatie.'
De vraag naar leven op Ross 128 b is dus nog onbeantwoord. De toekomstige Extremely Large Telescope kan op zoek gaan naar zuurstof in de dampkring van de planeet, aldus de ontdekkers. Die Europese monstertelescoop wordt in 2024 in gebruik genomen.
