Is dit het einde van de steeds nieuwe coronavarianten? ‘We moeten wel realistisch blijven: Delta gaat niet de laatste zijn

Vier weken op rij al laten de genoom-sequenties van de SARS-CoV-2-staalnames een compleet blauw balkje zien in het rapport van het Nationaal Referentielaboratorium. Bij de analyse van positieve bloedstalen wordt met andere woorden alléén nog de Deltavariant gevonden, en geen enkele andere variant. Ook geen onbekende.

Is dit het einde van het tijdperk waar telkens een nieuwe versie van corona klaar stond om het over te nemen? Herinner u hoe de Britse Alfavariant het overnam van het virus uit Wuhan, waarna we de Deltavariant op ons bord kregen, met de Braziliaanse en Zuid-Afrikaanse varianten als tussendoortjes. Begin september is de Mu-variant door de WHO nog toegevoegd aan de lijst ‘belangwekkende varianten’.

Snelheidsrace

Staat daar weer eentje klaar die ons het leven zuur kan maken? Tom Wenseleers, die de sequentiedata wereldwijd in het oog houdt en als één van de eerste experten waarschuwde voor de hoge besmettelijkheid van de Delta variant, maakt zich weinig zorgen over Mu. “In juli zag je de Mu-variant opgang maken in Colombia”, zegt Wenseleers. “Intussen is ook daar de Delta-variant dominant geworden, en duwt die Mu nu helemaal uit de markt. Het reproductiegetal van Mu blijkt 40 procent lager te liggen dan dat van Delta. In de VS krijgt Mu evenmin voet aan de grond. Het reproductiegetal van de Lambda-variant uit Peru en Kappa uit India blijft ook een heel pak lager dan dat van Delta, waardoor ze zich allicht niet in België zullen kunnen vestigen.”

“Delta blijft de meest besmettelijke variant tot nogtoe en is maar liefst is 2,6 keer besmettelijker dan het oorspronkelijke Wuhan-virus”, zegt Wenseleers. “Een andere nieuwe Zuid-Afrikaanse variant, de C.1.2, die sterk muteerde en de variant is die dat hij het verst afstaat van het Wuhun-virus, blijkt op basis van de laatste schattingen eveneens minder besmettelijk.”

Delta lijkt voorlopig dus niet te kloppen maar dat Delta de laatste belangrijke variant zal zijn, gelooft Wenseleers niet. “We moeten wel realistisch blijven: Delta gaat niet de laatste ernstige variant zijn”, zegt hij. “Het virus zal proberen overleven: zodra de overgrote meerderheid van de wereldbevolking Covid heeft doorgemaakt of gevaccineerd is, zullen meer besmettelijke varianten plaats ruimen voor escape-varianten die de immuunrespons ontwijken. Maar zo snel zal dat ook niet gebeuren: allicht is daar recombinatie voor nodig, waarbij één mens of dier door twee virusstammen tegelijk is besmet. De Britse en Indiase variant daarentegen konden allicht ontstaan bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem.”

Optimistisch

Toch blijf Wenseleers optimistisch. “Als het zover komt, zullen we onze vaccins ook wel kunnen aanpassen. En momenteel staat een land als België met zijn enorm hoge vaccinatiegraad er goed voor. We mogen covid dus gerust wat beginnen loslaten. Dankzij die hoge vaccinatiegraad is de verwachting dat Covid finaal een dodentol op jaarbasis zou eisen die twee tot drie keer die zou kunnen zijn van een seizoensgriep, in plaats van de 40 keer hogere dodentol die Covid wereldwijd tot nogtoe eiste .”

Hoe valt het huidige optimisme te rijmen met het feit dat er wereldwijd nu evenveel coronadoden vallen als vorig jaar deze tijd? “Op basis van de oversterfte tellen we nu wereldwijd inderdaad 29.000 coronadoden per dag, meer dan de 23.500 vorig jaar deze tijd”, legt Wenseleers uit. “Maar een paar weken geleden zaten we nog aan 40.000 doden per dag. We bevinden ons in een soort exit wave, die zich vooral onder de niet-gevaccineerden aan het afspelen is. Alleen al in de Verenigde Staten zijn er de afgelopen maanden nog meer dan 170.000 extra doden geteld, voornamelijk bij vaccinweigeraars.”