Iran provoceert VS en Europa met nieuwe, vergaande nucleaire stap

De aankondiging van Teheran dreigt het indirecte overleg in Wenen met de VS en Iran in de wielen te rijden. De regering-Biden hoopt met de onderhandelingen, die in april begonnen, het atoomakkoord uit 2015 te redden.

Sinds toenmalig president Trump in 2018 de VS terugtrok uit de nucleaire deal, staat die op losse schroeven. Iran schendt het akkoord, onder andere met de verrijking van uranium. Teheran hoopt zo de VS en Europa onder druk te zetten om de deal nieuw leven in te blazen en de economische sancties op te heffen.

De hogere verrijking van uranium en de productie van uraniummetaal, dat kan worden gebruikt voor de kern van een atoombom, is verboden volgens het akkoord. In februari bleek al dat Iran 3,6 gram uraniummetaal had gemaakt. Het internationale atoomagentschap IAEA kreeg dinsdag van Iran te horen dat een hoeveelheid verrijkt uranium zou worden overgebracht naar een nucleaire installatie in Isfahan, waar het zou worden omgezet in uraniummetaal.

Zorgwekkend

Volgens Teheran is daar niets mis mee: het zal het uraniummetaal gebruiken om brandstof te maken voor een onderzoeksreactor in Teheran. Volgens de Europese partners in het atoomakkoord is dat onzin.

“Onderzoek naar en de productie van uraniummetaal is een belangrijke stap in de ontwikkeling van een kernwapen”, stellen Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland in een harde verklaring. “Met zijn laatste stappen bedreigt Iran een succesvol resultaat van de besprekingen in Wenen.”

Ook de VS haalden uit naar de Iraanse regering. Het State Department, het ministerie van Buitenlandse Zaken, zei het ‘zorgwekkend’ te vinden dat Teheran blijft doorgaan met het schenden van het akkoord met activiteiten die van nut kunnen zijn voor onderzoek naar een atoombom. “Het is weer een ongelukkige stap achteruit voor Iran”, aldus een woordvoerder.

Knagen aan akkoord

De Iraanse stap is vrijwel zeker bedoeld om de VS onder druk te zetten. De onderhandelingen in Wenen hebben tot nu toe niet tot iets concreets geleid. Teheran hoopt zo snel mogelijk onder de knellende sancties uit te komen, die opnieuw werden opgelegd onder Trump.

Volgens de Europese landen is er ‘vooruitgang’ geboekt, maar het overleg werd in juni opgeschort. Het is onduidelijk wanneer de besprekingen worden hervat. Iran ontkent al jaren dat het erop uit is om kernwapens te maken en ’s werelds tiende kernmacht te worden. Het Westen en Israël geloven dat niet en zeggen dat het omvangrijke nucleaire programma, met uraniumverrijkingsfabrieken in Natanz en Fordow, Iran in staat kan stellen om in korte tijd een atoombom te maken.

Teheran maakt gebruik van de internationale bezorgdheid door stapje voor stapje te knagen aan de nucleaire deal. Sinds de Iraanse regering bekendmaakte dat het zich niet langer zou houden aan het akkoord, vanwege de opzegging door de regering-Trump, is de productie en verrijking van uranium hervat.

Zo werd uranium verrijkt tot 20 procent, veel meer dan de 3,6 procent die het akkoord toestaat. Voor de productie van een atoombom is uranium nodig dat is verrijkt tot 90 procent. Ook heeft Iran meer geavanceerde centrifuges in gebruik genomen in Natanz. Die kunnen worden gebruikt om snel een grote hoeveelheid hoogverrijkt uranium te produceren.