Intersekse personen protesteren voor ziekenhuis tegen genitale operaties: ‘Wacht tot kind inspraak heeft’

Intersekse organisaties hebben actie gevoerd voor een verbod op zogenaamde ‘normaliserende’ medische interventies bij kinderen. Het intersekse topmodel Hanne Gaby Odiele reisde ervoor af vanuit New York. De regering werkt aan zo’n verbod, maar dat doet de medische wereld steigeren.

Ze presenteerde laatst de nieuwe zomercollectie van Dries Van Noten en de Amerikaanse ontwerper Derek Lam noemt haar zijn muze, maar vrijdag stond model Hanne Gaby Odiele voor het kinderziekenhuis Koningin Fabiola, in een plensbui, de intersekse vlag als een cape rond de schouders. “Ik had ook liever niet hier gestaan om over mijn trauma te spreken”, zegt het West-Vlaamse topmodel.

De term intersekse beschrijft mensen van wie de geslachtskenmerken niet binnen de klassieke tweedeling man-vrouw vallen. Zoals Odiele, 34 jaar geleden geboren met mannelijke XY-chromosomen en een vrouwelijk lichaam. Op tienjarige leeftijd zijn niet-ingedaalde teelballen operatief weggenomen, maar de reden van die operatie vernam ze pas op haar dertiende, toen maandstonden niet doorkwamen en ze niet wist wat er gebeurde.

“Het zijn onnodige operaties die ook later kunnen gebeuren, als het kind medezeggenschap krijgt”, zegt Odiele. Daarom vragen Intersekse Vlaanderen, Genres Pluriels en Intersex Belgium een einde aan die chirurgische praktijken “die intersekse kinderen genitaal mutileren met de bedoeling hen te ‘normaliseren’”. Exact een jaar geleden kondigde Belgisch staatssecretaris voor Diversiteit Sarah Schlitz (Ecolo) een verbod aan op intersekse operaties bij jonge kinderen, tenzij hun leven in gevaar is of bij een zeer dringende medische noodzaak.

Volgens het kabinet is de wettekst over enkele maanden klaar. Maar de medische experts in ons land zijn zeer bezorgd. Volgens Cécile Brachet, endocrinoloog aan kinderziekenhuis Koningin Fabiola, kan uitstel van genitale chirurgie leiden tot slechtere, maar ook tot betere of vergelijkbare resultaten. Ze pleit daarom voor gespecialiseerde gefinancierde zorg en langetermijnstudies. Bij een hypospadie bijvoorbeeld mondt de plasbuis niet uit aan de top van de penis.

“Die kinderen kunnen niet rechtop plassen”, aldus Brachet. “Om erectieproblemen te voorkomen moet de operatie onder de leeftijd van 1 jaar gebeuren.” De actievoerders menen dat ook een deel van die hypospadie-operaties kunnen wachten.

Voor heel wat operaties doet het kinderziekenhuis dat nu al. “Tegenwoordig vragen wij de ouders meestal om te wachten met een ingreep en hun kind op te voeden als jongen of meisje, maar met de deur open om later van gedacht te veranderen.”

Het UZ Gent begeleidt ouders en hun kinderen “om die diversiteit te omarmen”, aldus kinderendocrinoloog Martine Cools. Volgens haar is het beter om de multidisciplinaire omkadering terugbetaalbaar te maken dan een verbod in te voeren.

“Het is immoreel om te denken dat het probleem is opgelost met een juridisch verbod”, aldus Cools (UZ Gent). “Als dit soort inclusiviteit opgedrongen wordt zonder flankerende maatregel gaat dat in tegen het belang van het kind.”

Aanvulling:
In een eerder versie van dit artikel stond dat volgens dokter Cécile Brachet, endocrinoloog aan kinderziekenhuis Koningin Fabiola, uitstel van genitale chirurgie kan leiden tot slechtere fysieke, psychosociale en psychoseksuele uitkomsten. Ze bedoelde dat uitstel kan leiden tot slechtere, maar ook tot betere of vergelijkbare resultaten. Ze pleit daarom voor gespecialiseerde gefinancierde zorg en langetermijnstudies.