Informateurs brengen PS en N-VA weer rond de tafel: dialoog of dovemansgesprek?

Na een week stilte zijn informateurs Joachim Coens en Georges-Louis Bouchez afgelopen weekend opnieuw in gang geschoten. Ze kregen zelfs PS en N-VA rond de tafel. Maar achter de schermen blijft de stemming somber.

Op de valreep konden informateurs Coens (CD&V) en Bouchez (MR) zondagavond toch nog uitpakken met een doorbraak. De twee brachten de delegaties van N-VA en PS samen rond tafel voor een verkennend gesprek. Zo hebben ze toch al zeker iets te melden als ze maandagmiddag om 14 uur een tussentijds verslag over de federale formatie uitbrengen bij de koning.

Coens en Bouchez trapten dit weekend het gaspedaal in, nadat ze vorige week het verwijt hadden gekregen dat hun werktempo te traag was. Naast de vergadering tussen PS en N-VA slaagden ze erin om op zaterdag ook een ontmoeting tussen sp.a en N-VA te regelen. De informateurs proberen zo uit te vissen of er een coalitie kan worden gesmeed tussen socialisten en Vlaams-nationalisten. En zo ja, rond welke krijtlijnen. Onder andere de pensioenen werden besproken.

Een grote doorbraak moeten we maandag nog niet verwachten, klinkt het in de omgeving van de informateurs. Ze werken toe naar volgende week dinsdag, de deadline van hun koninklijke opdracht. Tot dan is het toch nog steeds een beetje werken met de moed der wanhoop. “Maar dat is nog altijd beter dan helemaal geen moed.”

‘Get shit done’

Aan goede intenties alleszins geen gebrek. Er kon dit weekend geen politieke nieuwjaarsreceptie voorbijgaan, of er werden handen uitgestoken, oproepen gelanceerd om de politieke spelletjes te stoppen, en te luisteren naar de man of vrouw in de straat.

“Get shit done”, sprak sp.a-voorzitter Conner Rousseau op de nationale nieuwjaarsreceptie in Heusden-Zolder, waar hij samen met Wim Soutaer de grote ‘ommekeer’ van de socialisten bezong. Ook PS-voorzitter Paul Magnette daagde daar op als de constructiviteit zelve, en zwierde zelfs samen met Rousseau de beentjes los op het podium. Even verderop, bij Groen, had ook Meyrem Almaci een heldere boodschap voor haar collega’s: “Maak. Een. Regering!”

Ook N-VA-kopstuk Theo Francken toonde zich van zijn meest verzoenende kant. De Vlaams-nationalisten moeten in een regering met socialisten stappen, verklaarde hij zaterdagavond op een lokale partijreceptie in Brugge. “Met de klemtoon op een sociaal beleid, een strenger asiel- en migratiebeleid en een staatshervorming.” Opvallend: Francken had toen het gesprek met sp.a al achter de rug.

Zelfs de grootste sceptici moesten zondag vaststellen dat Rousseau in Heusden-Zolder een stap richting N-VA zette toen hij zei dat veiligheid “een megalinks thema” is. Veiligheid is voortaan een prioriteit voor de Vlaamse socialisten, net zoals gezondheidszorg of hogere pensioenen. Rousseau: “We gaan dat thema niet meer door andere partijen van ons bord laten eten.”

Exit paars-groen

In principe liggen de kaarten gunstig. Nu Kamerlid Emir Kir uit de PS werd gezet na een ontmoeting met extreemrechtse Turken, kunnen de informateurs de paars-groene piste schrappen. Een coalitie van liberalen, socialisten en groenen had al maar één zetel op overschot. Dat was krap, maar niet onmogelijk. Met de exit van Kir is dat wel het geval. “Maar of de formatie daarmee makkelijker wordt, weet ik niet”, zegt een onderhandelaar daarover. “De issues zitten vooral inhoudelijk.”

In de Wetstraat is niet iedereen overtuigd dat het werk van Coens en Bouchez wat zal opleveren. Zo zouden N-VA en sp.a zaterdag niet verder zijn gekomen dan het herhalen van de eigen standpunten. Voor hun vergadering met N-VA waren de Franstalige socialisten zondag van mening dat er sinds vorige week nog maar weinig veranderd was. Zoals Magnette zei: het is makkelijk om te zeggen dat je een opening wil. Het is moeilijker om die opening echt te maken.

De PS wil harde garanties van N-VA. “Zeggen dat je de laagste pensioenen wil optrekken, is geen uitgestoken hand als je onze minimumgrens (1.500 euro per maand, ADB) niet expliciet onderschrijft”, zegt een hoge PS-bron. Ook bij N-VA willen ze garanties van PS. Of ze die zondagavond van elkaar gekregen hebben, was bij het ter perse gaan niet duidelijk. Op vraag van de informateurs hielden de onderhandelaars de lippen op elkaar.

24.000 handtekeningen

Of er echt sprake is van een dialoog, is moeilijk te zeggen. “De vaststelling blijft dat er weinig verzoening mogelijk is. Als niemand verder wil gaan dan zijn eigen verkiezingsprogramma, dan ben je redelijk snel uitgepraat”, zo vat een betrokkene de toestand samen. In de omgeving van de informateurs benadrukken ze dat elke partij verantwoordelijkheid draagt. “Als iedereen zijn deuren op slot houdt, dan gebeurt er niets.”

Intussen tikt er kostbare tijd weg, want in de Wetstraat gaat de piste om nieuwe verkiezingen te organiseren steeds vaker over de tongen. Geen enkele partij is daarvoor gewonnen, behalve Vlaams Belang. Die partij lanceerde zondag alvast een petitie om nieuwe verkiezingen af te dwingen. “Als je in de privé het omgekeerde doet wat van je verwacht wordt, dan krijg je je C4", zei voorzitter Tom Van Grieken op de VB-nieuwjaarsreceptie, vastberaden om de druk te verhogen. “Wij zijn niet bang van verkiezingen.”

Enkele uren later stond de teller al op 24.000 handtekeningen.