Inburgeringscursus vanaf volgend jaar betalend: 180 euro per traject

Het inburgeringstraject werd stevig door elkaar geschud. In 2022 zijn nieuwkomers die van buiten de EU komen verplicht het hele parcours te doorlopen. En waar vroeger de cursus helemaal gratis was, moeten ze nu twee keer een bedrag van 90 euro betalen.

Een prijskaartje dat bij veel mensen op het terrein voor ongerustheid zorgt. “Nog voor ze met die cursus beginnen moeten ze 90 euro betalen”, zegt Marc Borremans, adjunct-algemeen secretaris van het ACOD Onderwijs. “Daarna nog eens 90 euro voor de test. Voor veel nieuwkomers is dat geen evidentie, want die hebben soms zelfs niet genoeg geld om hun busticket te kopen om naar de vorming te gaan.”

Mustafa Aldabagh (28) volgde enkele jaren geleden een inburgeringscursus nadat hij zijn thuisland Irak was ontvlucht. Hij geeft aan dat hij zo’n bedrag nooit had kunnen neertellen. “De meeste nieuwkomers hebben dat geld niet. Dat is gewoon belachelijk.”

Dat is ook de inschatting van de mensen op het terrein en experts. “Een vergoeding vragen verhoogt de drempel, velen gaan dat niet kunnen betalen”, vertelt Floor Verhaeghe, coördinator van Cessmir (Centre for the Social Study of Migration and Refugees). “Wanneer je ervan overtuigd bent dat een inburgeringstraject waardevol kan zijn, dan moet je mensen daar de toegang toe geven.”

Een van de belangrijke pijlers in het nieuwe traject is ‘economische zelfredzaamheid’. En het is op dat aspect dat Arthur Orlians, woordvoerder van Vlaams minister van Inburgering en Gelijke Kansen Bart Somers (Open Vld), zich berust. “In het nieuwe traject leiden we nieuwkomers binnen de twee maanden naar de VDAB. Op die manier stromen ze sneller door naar de arbeidsmarkt en worden ze economisch zelfstandig. 90 euro voor de cursus en 90 euro om het examen af te leggen, moet dan wel lukken. Voor wie het echt niet lukt, zijn er ondersteunende maatregelen.”

Volgens Floor Verhaeghe, die ook een doctoraatsstudie schreef over integratie, klopt die redenering niet. “Het is nobel om mensen met een plaats op de arbeidsmarkt te helpen, alleen weten we dat de tewerkstelling van mensen met een migratieachtergrond in het algemeen een probleem vormt. Diploma’s van nieuwkomers worden niet snel erkend en discriminatie en racisme op de arbeidsmarkt zijn nog steeds een feit. Je kan dan wel inzetten op individuele nieuwkomers, maar het is onze samenleving in zijn geheel die de verantwoordelijkheid moet dragen.”

Dat het moeilijk is om als nieuwkomer een job te vinden, bevestigt ook Mustafa Aldabagh. Na vijf jaar in België is hij nog steeds werkzoekende. “Ik zoek iets in de IT-sector, maar het is echt moeilijk”, vertelt de Gentenaar. “Of ik heb niet voldoende ervaring of ik spreek onvoldoende Frans. Het is altijd wel iets.”

Dat nieuwkomers sneller naar werk geleid moeten worden, daar is de commissie diversiteit bij de SERV, waarin naast de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties ook het Minderhedenforum en het Overlegplatform Handicap & Arbeid zetelen, het mee eens. In die zin vinden ze een verplichte inburgeringscursus een goede zaak. Maar ook het adviesorgaan struikelt over de hoge vergoeding. “Die zal voor sommigen veel te hoog liggen”, zegt Liselotte Hedebouw van de commissie diversiteit.

De vraag is: wat als een nieuwkomer zijn of haar eigen inburgeringscursus niet kan betalen? “Ofwel kunnen ze het niet betalen en nemen ze niet deel en worden nieuwkomers bestraft omdat ze zich niet ingeschreven hebben. Ofwel zullen de lokale overheden de lasten moeten opvangen die vandaag de Vlaamse overheid draagt”, stelt Marc Borremans van het ACOD. De woordvoerder van minister Somers houdt vol dat het bedrag haalbaar is en benadrukt dat bij problemen het OCMW ingeschakeld kan worden.

De betrokken onderwijsvakbonden zitten binnenkort samen met het kabinet-Somers om hun zorgen toe te lichten. “De politieke wereld heeft oren naar de bezorgdheden van het veld, nu gaan we zien hoe die geïmplementeerd worden”, sluit Borremans af. Somers lijkt alvast niet van plan om de 180 euro te laten vallen.