Kinderen op de fiets naar school? Je ziet het nauwelijks in de Spaanse steden. Gebrek aan gewoonte, en vooral te onveilig. Maar een groeiende groep ouders in Barcelona wil daar verandering in brengen: elke vrijdagochtend nemen zij met hun kinderen bezit van de drukke straten. Op de fiets.
Er zijn deze ochtend iets minder kinderen dan gewoonlijk. Niet vanwege de kou; voor de mensen in Barcelona voelen de drie, vier graden in de vroege ochtend fris aan. Het zijn de coronabesmettingen die veel kinderen thuis houden. Maar een stuk of veertig kleuter- en basisscholieren, met evenveel ouders, vormen nog altijd een aardig peloton. Groot genoeg om het gemotoriseerde verkeer op dertien kruispunten enkele minuten lang tot stilstand te dwingen, tot iedereen veilig is overgestoken.
Het stoplicht is dan alweer op rood gesprongen, maar in gele hesjes gehulde ouders houden auto’s en motoren tegen. Getoeterd van ongeduld wordt er niet, de aanblik van soms pas vierjarige jongens en meisjes op een fiets vertedert. De kleinsten hebben zelfs nog zijwieltjes, of anderen staan op steps of skates. Voorbijgangers maken foto’s of filmpjes. Achter de groep houdt een politieauto het aanstormende verkeer van achteren in bedwang.
“De motorrijders zijn het ergst, die voelen zich de baas in Barcelona en proberen soms er toch nog langs te gaan,” zegt Rosa Suriñach, wanneer het peloton even voor negen uur na een rit van twee kilometer in 20 minuten veilig is gearriveerd bij de scholen Xirinacs en Entença, beide gevestigd op een bijzondere plek: in de oude stadsgevangenis Modelo van Barcelona.
Patrouillewagen
Suriñach was een van de initiatiefnemers die bij het begin van dit schooljaar de BiciBús opzette. “Met een groepje ouders van school stelden we voor de kinderen elke vrijdagochtend met de fiets naar school te brengen. Alleen met mijn dochtertje van vijf zou ik het niet durven, daarvoor zijn de fietspaden en kruisingen niet veilig genoeg. Meteen vanaf de eerste dag was het een succes, de groep is steeds groter geworden en op enkele andere scholen zijn er inmiddels ook routes gemaakt.”
Ze kregen van de politie toestemming de volledige rijbaan in bezit te nemen, met die patrouillewagen als escorte. Susana Galán fietst al sinds de eerste dag mee, met haar vierjarige dochter Leila. “Op de andere dagen van de week zit ze achterop in het zitje, maar zelf fietsen vindt ze natuurlijk veel leuker. Veel mensen brengen hun kinderen met de auto naar school, dat is hier altijd zo geweest, maar je ziet dat die instelling aan het veranderen is.”
Geen fietscultuur
Barcelona had tot de eeuwwisseling geen fietscultuur; toen de jonge ouders uit het peloton de leeftijd hadden van hun kinderen nu, was er net een eerste fietspad van drie kilometer aangelegd, ergens op een stoep. Nu heeft de stad inmiddels 240 kilometer aan fietspaden liggen, de meeste in de grote centrale wijk, de Eixample met zijn rechte straten en ruime kruispunten, waardoor ook deze route van de BiciBús loopt.
“Er is veel ten goede veranderd, maar voor kinderen zijn die fietspaden niet veilig. Ze zijn te smal, en heel onoverzichtelijk op de kruispunten. Ook als Leila iets ouder is, zou ik haar niet alleen laten gaan,” zegt Suriñach.
Het is het belangrijkste doel van de vrijdagse tocht: de gemeente duidelijk maken dat de stad nog veel autoluwer en fietsvriendelijker moet en kan worden. “Maar het is ook een feestelijke tocht, met muziek vaak, én een educatieve: onze kinderen laten wennen aan de fiets”, aldus Suriñach.
Barcelona heeft inmiddels 240 kilometer aan fietspaden liggen, maar het kan nog fietsvriendelijker.
