Buitenland
Immigratie is opnieuw hét thema in Italië
De Italiaanse man die zaterdag in het wilde weg op Afrikanen schoot in Macerata is actief lid van de rechtse partij Lega. Is dat schadelijk voor de partij van Salvini of juist niet?
Tot zaterdagochtend elf uur was het thema migratie een ondergeschoven kindje in de Italiaanse verkiezingscampagne. Dankzij de Libië-deal van de linkse regeringspartij daalde het aantal bootaankomsten vorig jaar met een drastische 34 procent, waardoor partijen als Forza Italia en de Lega niet langer konden beweren het enige medicijn te zijn tegen massamigratie. Ze richtten hun aandacht daarom op thema's als werkloosheid en belastinghervormingen en hoopten op die manier de verkiezingen van 4 maart te winnen.
Maar toen hoorde de 28-jarige Luca Traini op de radio het verhaal over een migrant die een 18-jarig Italiaans meisje had vermoord, startte hij zijn zwarte Alfa Romeo 147 en reed naar Macerata, waar hij begon te schieten op willekeurige Afrikaanse migranten.
Sindsdien wordt er in Italië over weinig anders meer gepraat dan over migratie. Bovendien staat niet langer de vraag centraal hoe Italië de bootmigranten moet tegenhouden, maar wat het land eigenlijk aan moet met de honderdduizenden migranten die er nu al verblijven?
Sociale tijdbom
En dus mocht partijvoorzitter Silvio Berlusconi van Forza Italia gisterochtend in meerdere televisieprogramma's uitleggen dat de "600.000 migranten die door Italië trekken een sociale tijdbom zijn - klaar om te ontploffen", en zei Matteo Salvini, lijsttrekker van de Lega, in meerdere interviews dat het neerschieten van onschuldigen weliswaar vreselijk was, maar dat "de morele verantwoordelijkheid voor iedere uitbarsting van geweld ligt bij diegenen die Italië hebben laten overstromen met illegale immigranten".
Koren op de molen dus van de rechtse partijen die over een maand gezamenlijk een gooi doen naar verkiezingswinst. Hun belangrijkste campagneonderwerp - migratie - staat nu immers weer fier bovenaan op de politieke agenda. Toch is de schietpartij tegelijkertijd een potentiële ramp voor de rechtse coalitie. Schutter Traini bleek niet alleen lid van de Lega, hij stond vorig jaar zelfs op de kandidatenlijst bij de lokale burgemeestersverkiezingen.
En ondanks pogingen van Lega-woordvoerders om zijn invloed op de partij te marginaliseren - hij zou geen actief lid meer zijn en vooral de laatste maanden zijn geradicaliseerd - bleek gisteren dat Traini twee weken geleden nog een van de veertig genodigden was op een regionaal partijdiner.
Koersverandering
"De schietpartij in Macerata kan inderdaad twee mogelijke uitwerkingen hebben op de verkiezingen", zegt Lorenzo Pregliasco, politicoloog aan de Universiteit van Bologna en oprichter van peilingbureau Youtrend. "Of kiezers trekken hun handen af van een coalitie met dit soort types in de gelederen, of de partijen op rechts profiteren juist van de ophef omdat iedereen weer over migratie praat."
De Lega, opgericht in 1991, is officieel de oudste partij van Italië, maar veranderde de laatste tijd behoorlijk van koers. Lange tijd bevond de boeman zich volgens de partij in het zuiden van Italië, waar het zuur verdiende belastinggeld uit het rijke noorden werd verkwist door corrupte boerenkinkels en maffiosi. De partij pleitte daarom voor onafhankelijkheid van het noorden.
De laatste jaren bewoog dat onbehagen zich verder naar het zuiden, richting Afrika. Vandaar dat partijleider Matteo Salvini geleidelijk aan besloot de naam van zijn partij te veralgemeniseren van Lega Nord naar Lega en het speerpunt te verleggen naar migratie en de strijd tegen de islam. Dat zijn volgens de Lega immers problemen waartegen heel Italië verdedigd dient te worden.
"Dat lijkt vooralsnog een slimme keuze te zijn geweest van Salvini", zegt politicoloog Pregliasco. "De partij is nog nooit zo groot geweest als nu: 14 procent in de peilingen tegenover maximaal 10 procent toen ze nog voor onafhankelijkheid van het noorden pleitte." De Lega is daarmee de vierde partij van Italië, maar dankzij de nieuw ingevoerde kieswet maakt Salvini zelfs kans straks premier te worden.
Na de schietpartij van zaterdag zijn nog geen nieuwe peilingen gepubliceerd, waardoor de electorale consequenties vooralsnog onduidelijk zijn. "Maar het zou mij niet verbazen als Traini op lange termijn positief voor de Lega uitpakt", zegt Pregliasco. "Salvini heeft een trouwe basis van zeer rechtse kiezers die niet zo snel van partij zullen wisselen, terwijl het speerpunt van de partij, migratie, hierdoor zomaar het belangrijkste verkiezingsthema kan worden. Ook als het nieuws over de schietpartij straks naar de achtergrond verdwijnt. Wie weet wat voor nieuwe kiezers dat oplevert."
