IMF waarschuwt: beurs dreigt enorme zeepbel te worden

Op de aandelenmarkt is een grote zeepbel aan het ontstaan. Hiervoor waarschuwt het Internationaal Monetaire Fonds. Terwijl de economie diep is weggezakt door de coronacrisis, zijn de aandelenkoersen geëxplodeerd. Het IMF spreekt van een ‘gespleten realiteit’ en trekt een vergelijking met de dotcom-crisis van begin deze eeuw.

In 2000 bereikte de AEX-index in de euforie over de internet- en telecomaandelen een stand van 701 punten, waarna in korte tijd de koersen met 66 procent daalden toen veel van deze bedrijven gebakken lucht bleken.

Net als vlak voor de dotcomcrisis is op dit moment sprake van een enorme toestroom van nieuwe beleggers – met name particulieren – die aangetrokken door de alsmaar stijgende koersen op de rijdende trein springen. Hierdoor breken aandelenmarkten telkens nieuwe records, terwijl veel economieën als gevolg van de lockdowns in grote problemen verkeren. Net als in 1999 zijn veel particulieren zich gaan bezig houden met daghandel, hetgeen betekent dat ze uit zijn op hele snelle winsten, met name in ict-aandelen.

De afgelopen tijd explodeerden zelfs de koersen van zwaar verliesgevende bedrijven als luchtvaartmaatschappijen, reisorganisaties en hotelketens. De aandelen van bedrijven die geen winst maken, zijn sinds de zomer verviervoudigd. Het beste voorbeeld is de koersstijging van 1.500 procent voor het aandeel GameStop – een keten van 6.000 winkels in computerspelletjes.

“De financiële markten laten de pandemie van zich afglijden. Ze gokken erop dat aanhoudende beleidsondersteuning voorlopig elk slecht economisch nieuws zal compenseren en een brug naar de toekomst zal bieden”, aldus het IMF.

Gevaarlijke zelfgenoegzaamheid

Het IMF spreekt de vrees uit dat dit een gevaar kan vormen voor de stabiliteit van het financiële systeem. Banken of andere financiële instellingen kunnen hierdoor in problemen komen. Gesproken wordt van een “gevoel van zelfgenoegzaamheid” op de markten die gevaarlijke vormen heeft aangenomen. Een tegenvaller en het hele kaartenhuis zou ineen kunnen storten. Beleidsmakers zoals de overheden en de centrale banken zijn door de financiële markten in een houdgreep genomen.

Zij moeten doorgaan met hun grootscheepse stimuleringsoperaties zoals het vergroten van de tekorten en het opkopen van schuldpapier, omdat de markten anders instorten. Door de enorme toevloed van geld blijft de rente extreem laag, wat als nadelig neveneffect heeft dat bedrijven en particulieren (hypotheekgevers) zich steeds dieper in de schulden steken. Dit zou ook banken in gevaar kunnen brengen als deze schulden ineens oninbaar blijken.

Het IMF durft niet te pleiten voor het stopzetten van het stimuleren, maar dringen wel aan op nog strengere stresstesten bij de banken. Overigens deden de aandelenmarkten gisteren en ook vandaag een flinke stap terug. De Amerikaanse beursindex S&P 500 verloor gisteren zelfs 2,5 procent, waardoor de hele jaarwinst verloren ging.