Aanslagen Parijs
"Ik wil Abdeslam in de ogen kunnen kijken": slachtoffers Bataclan wonen streng beveiligd proces bij in Brussel
Ferry Zandvliet, een Nederlander die in de Parijse concertzaal Bataclan was toen terroristen daar een bloedbad aanrichtten, komt morgen naar het proces tegen terreurverdachte Salah Abdeslam in Brussel. “Ik wil die jongen in zijn ogen kunnen kijken”, zegt Zandvliet in De Zevende Dag op Eén. Voor het proces, dat draait rond de schietpartij in Vorst, werden de veiligheidsmaatregelen in en rond het gerechtsgebouw aangescherpt.
Op 15 maart 2016 wilde een Belgisch-Frans politieteam een woning in de Driesstraat in Vorst doorzoeken, waarop de agenten onverwacht werden beschoten. Drie van hen raakten gewond. Een politiescherpschutter schoot vervolgens de Algerijnse terrorist Mohamed Belkaïd (35) dood, maar Salah Abdeslam wist te ontkomen. Hij werd drie dagen later opgepakt in Molenbeek. Vier dagen later, op 22 maart, vonden de dodelijke aanslagen in Brussel plaats, mogelijk versneld vanwege de arrestatie. Het Openbaar Ministerie sluit niet uit dat Abdeslam in hetzelfde netwerk zat.
In de woning in Vorst was nog een derde man aanwezig. Deze Sofien Ayari uit Tunesië (24) staat ook terecht. Beiden is "moordpoging in een terroristische context" ten laste gelegd, iets waarvoor ze tot veertig jaar celstraf kunnen krijgen.
De rechtbank heeft een week uitgetrokken voor de zaak, die start onder massale mediabelangstelling. Meer dan 400 persmensen zijn geaccrediteerd, en ook slachtoffers van de aanslagen in Parijs en Brussel wonen de zittingen bij. De veiligheidsmaatregelen in en rond het Brussels justitiepaleis zijn immens. Iedereen wordt gecontroleerd, iets wat ook een impact zal hebben op de andere zittingen.
Overal bloed
Over de aanslagen in Parijs gaat het proces dus niet, maar toch zakken slachtoffers van die aanslagen af naar Brussel. Abdeslam geldt namelijk als de enige overlevende terrorist van die aanslagen, waarbij op 13 november 2015 130 doden vielen. Ferry Zandvliet overleefde toen samen met drie vrienden de aanslag tijdens het optreden van Eagles of Death Metal. Hij stond die avond in de Bataclan oog in oog stond met een van de terroristen en wil nu op zijn beurt Abdeslam in de ogen kijken, zegt hij in De Zevende Dag. "Het is een soort film die steeds in mijn hoofd geprojecteerd wordt. Ik kan bijna iedere scène reproduceren. Eén dader heb ik goed gezien, twee anderen minder goed."
Zandvliet getuigde eerder al over de aanslag. "Het concert was halverwege de set, een uurtje bezig toen we opeens knallen hoorden", vertelde hij de dag na de aanslagen aan RTL Nieuws. "Ik dacht eerst dat het bij de show hoorde. Maar toen zag ik mannen met geweren staan en de hele zaal dook naar de grond. Honderden mensen. Er ontstond totale paniek toen we door hadden dat er recht voor onze neus mensen werden neergeschoten."
"Ik zag overal gewonde mensen liggen, maar ook dode mensen. Overal was er bloed. Mensen kropen over elkaar heen”, zei Ferry, die dicht bij de nooduitgang stond. “Ik heb eerst nog een paar minuten op de grond gelegen. Ik zag ze bij de ingang staan en dacht, hier komen we nooit meer uit. Plots ging de deur van de noodgang open en ik ben daar als een idioot naartoe gekropen. Er lagen al dode mensen." Tussen de lichamen kroop hij naar buiten en liep een café binnen om te schuilen. “Daar ben ik opgevangen door mensen. We hebben er nog een uurtje gezeten met gesloten deuren. Daarna heeft een meisje me meegenomen naar haar huis waar ik overnacht heb.”
Abdeslam
Tijdens de aanslagen in Parijs viseerden de terroristen naast de Bataclan ook terrassen van horecazaken en het Stade de France. Abdeslams bomgordel zou echter niet zijn afgegaan, waarna hij zich schuilhield in Molenbeek. Daar was hij opgegroeid met zijn oudere broer Brahim, die zichzelf wel opblies in de Franse hoofdstad. De 28-jarige Fransman zit nu al ruim 2,5 jaar in in een gevangenis bij Parijs, maar wordt gedurende het proces overgeplaatst naar een zwaarbeveiligde gevangenis nabij Lille. Elke procesdag wordt hij naar Brussel gebracht en weer terug.
De terreurverdachte heeft tot nu toe nog maar amper iets gezegd over de gebeurtenissen in Parijs en zijn vlucht achteraf. Hij vroeg wel om zijn proces in Brussel te kunnen bijwonen, maar veel verwacht Zandvliet daar niet van. "Ik geloof niet dat hij antwoorden gaat kunnen geven die bevredigend kunnen zijn." Zandvliet is niet het enige slachtoffer van de Bataclan dat aanwezig is. "Dat gaat heftig zijn om die mensen te ontmoeten en hun verhalen te horen", zegt hij nog.
Verwerking
Zandvliet richtte eerder al een online platform op om slachtoffers van terreur samen te kunnen brengen, iets wat hem hielp om de gruwel te verwerken. "We delen daar informatie over welke psychologen kunnen helpen, maar ook over hoe het met ons gaat. En soms gaan we samen iets eten. Want praten met een psycholoog werkt, maar het is anders om met iemand aan tafel te zitten die het ook zelf heeft meegemaakt."
Hij vertelt in De Zevende Dag ook nog dat hij op bezoek ging bij de vader van een van de daders. "Mensen vinden dat moedig. Maar eigenlijk is ook hij een slachtoffer, want hij is zijn kind kwijt. En toen ik zijn verhaal hoorde, besefte ik dat het toch anders in elkaar zit dan je denkt: hij is een wereldburger, zijn zoon heeft goede studies gehad, enzoverder."
