“Ik vrees de dag dat er ook in Kent een dode kleuter aanspoelt”

“Het Kanaal is levensgevaarlijk”, zegt Bridget Chapman. “Het weer kan om de haverklap omslaan. Net zoals vandaag ging ik hier vorige zondag in Folkestone zwemmen in de zee. De zon scheen. Plots was er mist en zag je bijna niets. Het water is ook erg koud. Zonder beschermend pak kun je na twintig minuten al in shock raken en verdrinken. Zelfs op een goede dag is dit de drukst bevaren scheepsroute ter wereld.”

“Elke ochtend sta ik op met de gedachte dat ’s nachts een rubberbootje met vluchtelingen kapseisde of overvaren kan zijn. Ik vrees de dag dat hier bij ons in Kent ook een Aylan Kurdi aanspoelt”, zucht Chapman, een verwijzing naar de driejarige kleuter die in september 2015 voor de Turkse kust verdronk, en de wereld wakker schudde voor het lot van vluchtelingen die door nietsontziende mensensmokkelaars in zeeonwaardige bootjes de golven op worden gestuurd. “We moeten zo snel mogelijk maatregelen nemen, zodat dat hier niet kan gebeuren.”

We spreken de ervaren zeezwemster en vluchtelingenvrijwilligster van het Kent Refugee Action Network daags nadat op het strand van het Britse Lydd-on-Sea negen mannen, twee vrouwen en een tienjarig kind uit Iran in een rubberbootje zijn aangemeerd.

In december werden ze voorafgegaan door ruim 230 lotgenoten. Volgens het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken probeerden vorig jaar minstens 539 mensen met rubberbootjes de oversteek te maken vanop de stranden tussen Calais en Cap Gris-Nez. Vier op de tien werden onderschept door de Franse kustwacht – maandag pakte die nog veertien mensen op in Boulogne-sur-Mer – maar de rest bereikte het Verenigd Koninkrijk. Dat ‘succescijfer’ zet anderen ertoe aan hetzelfde te doen.

Er zijn volgens Chapman, wier organisatie in de asielcentra van Kent niet-begeleide minderjarigen bijstaat, nog redenen waarom de vluchtelingen nu tot 2.000 euro per persoon betalen om hun leven te riskeren in een zodiac. “Er is de scherpere controle in en de beveiliging van de ferryhavens in Duinkerken en Calais en het nabijgelegen Eurotunnel-station. Daar investeerde onze overheid miljoenen euro’s in hekken met prikkeldraad om te voorkomen dat ze nog aan boord van trucks kunnen klimmen”, zegt ze.

“Ook gebruiken de mensensmokkelaars de aankomende brexit om vluchtelingen onder druk te zetten. Ze spiegelen de mensen voor dat de komende maanden ‘de laatste kans’ zijn voor de grens gesloten wordt, ook al is dat niet zo.”

Asielloket in Frankrijk?

Chapman spreekt bewust over vluchtelingen en niet over migranten, “omdat bijna iedereen aan boord van de rubberbootjes Iraanse Koerden of christenen blijken te zijn die door de repressie in eigen land recht hebben om hier een asielaanvraag in te dienen”.

Hun afkomst opent perspectieven om nu snel tot een oplossing te komen, meent ze. “Extra patrouilleboten laten aanrukken, wat nu gebeurt, zal dit niet stoppen. We zullen mensensmokkelaars enkel de pas afsnijden door vluchtelingen op Franse bodem legale asielaanvragen voor het Verenigd Koninkrijk aan te bieden.” Daar zouden ze tijdelijk opgevangen kunnen worden in afwachting van erkenning, of afwijzing.

Toch heeft de Britse overheid vooralsnog geen oren naar een asielloket in Frankrijk, uit vrees voor een aanzuigeffect – al kan dat ook ontstaan als schepen bootvluchtelingen op zee gaan oppikken, leert de ervaring van de Middellandse Zee.

Chapman hoedt zich voor de vergelijking. “Dit is geen migratiecrisis zoals in 2015 toen meer dan een miljoen vluchtelingen naar Europa kwamen. Dit gaat om enkele honderden mensen. De crisis zit deze keer niet in de aantallen, wel in het enorme risico op verdrinkingsdood in het Kanaal.”