'Ik heb 800 uur aan film over mijn leven'

`Is dat niet de drijfveer van de mens? Iets achterlaten dat herinneringen aan je oproept als je hier niet meer rondloopt? Je nalatenschap?' Brusselaar Alain Van Meerbeeck heeft de fysiek van een bokser op leeftijd. Zo'n stevige kop, een wat platgeslagen neus en een lijf waarin je de sporen van brute kracht herkent. Een beer die bijna zijn lippen verbrandt aan een kop hete koffie.

"Ik heb één zoon. Als die zelf geen vader wordt van een zoon, dan is het gedaan met onze tak van de Van Meerbeeck-boom. Ook dat heeft meegespeeld. De komende generaties mogen weten wie wij zijn geweest. Het zal hen wel tijd kosten. Ik heb zo'n 800 uur aan film staan. Een tijdsdocument. Wie ik was, op welke plek, in welke wereld."

De plek van afspraak is een snackbar in Froidchapelle. Alain is op vakantie en kijkt uit op les Lacs de l'Eau d'Heure. Het is koud. Voor het eerst in maanden waait de wind niet, hij snijdt. Een meeuw zit op een mast, de grijze wolken besmeuren het zicht en het water ligt verstild in de verte.

In de bar heeft iemand een poging gewaagd om de beeltenis van een paar Amerikaanse iconen op de hoge wand te schilderen. Elvis kijkt toe, en Dean, Monroe. Hun leven is gekend.

Sinds deze week is het leven van Cristiano Ronaldo ook openbaar. In een autobiografische documentaire vertelt de Portugese voetballer over zijn moeder, over zijn dromen, zijn carrière - het leven van een voetbaldandy in anderhalf uur, te bekijken over de hele wereld.

Vol schrijffouten

Is zo'n (auto)biografie alleen het voorrecht van de groten? En hoe neem je de maat van een leven? Wanneer is iets groot genoeg, sterk genoeg, relevant, dwingend? En vallen die woorden wel te rijmen met een mensenleven?

Zegt Alain: "Het is ieders recht om zo'n film te maken. Wie zijn eigen leven documenteert, leeft nadien bewuster. Daarom alleen al mag een mens nooit twijfelen."

De koffie warmt het gemoed. Alain haalt even diep adem, en vertelt.

"Een paar jaar geleden heb ik Seisui Do opgericht, een sportclub waar ik lessen gevechtssport geef. Daar leerde ik iemand kennen uit de filmwereld die me een rolletje aanbood. Hij zocht een kerel die kon doorgaan als de Godfather, een dodgy type. (lacht) Plezante ervaring. De avond na de eerste draaidag ben ik thuisgekomen, nam pen en papier en ging zelf een film schrijven.

"Ik deed beroep op mijn fantasie, schreef een verzonnen verhaal, maar merkte dat zowat alles wat ik schreef een autobiografische insteek kende. Ik verving de fantasie door de werkelijkheid en voor ik het wist, was ik het script van mijn eigen leven aan het schrijven.

"Simpel was dat niet. Ik heb in mijn leven alles samen vier boeken gelezen. Overtuigd dat ik niet kon schrijven, deed ik het toch maar. Vol schrijffouten, dat spreekt. Fouten die goede vrienden er voor mij uitfilterden. Ik groef steeds dieper in mijn eigen leven. Het idee dat je de werkelijkheid kunt nabootsen, zette me aan het denken en bracht me in gedachten terug naar mijn jeugd.

"Mijn vader was een fotograaf, moeder werkte bij het OCMW. Ik was vijf toen ze scheidden en vader uit financiële noodzaak op een klein kamertje in Sint-Joost-ten-Node ging wonen. Hij had het niet breed en schoolde zich om tot bankbediende. Intussen liep ik vooral op straat, kwam in contact met bendes.

"Ik belandde heel snel op het slechte pad. Vader was druk bezig, moeder woonde elders, en ik kwam onder het 'gezag' van bendeleiders. Een meeloper was ik, die al snel autospiegels stuksloeg en ging stelen in winkels. Ik weet nu nog altijd in welke straat in Molenbeek de molotovcocktails klaarliggen in de dakgoot, voor het geval dat."

Mr. Miyagi

"Die tijd heeft mijn karakter gevormd. Ik ben hard - in tegenstelling tot mijn vader, die eerder het Harry Potter-type was. Het was een judoleerkracht die me uiteindelijk van straat haalde, toen ik vijftien, zestien jaar was, en mijn leven zin en richting gaf. Zeg maar mijn Mr. Miyagi uit de Karate Kid-films.

"Daarom ook dat ik zelf een club ben begonnen. Om mijn ervaring door te geven. Was de hand van die mentor er niet, dan was ik van een kleine delinquent waarschijnlijk uitgegroeid tot iemand die ik nooit wilde worden en zat ik misschien in de gevangenis. Maar wees gerust: ik heb een blanco strafblad. Brave mens.

"Ik werd uiteindelijk nog kok, werkte in supermarkten en kwam uiteindelijk in de bouwsector terecht, als parketlegger. Ik zit nu nog altijd in den bouw. Omzwervingen, ja. Allemaal met hun eigen verhaal.

"Al schrijvend aan het script was ik mijn leven aan het analyseren en interpreteren. Dat was best hard. Wie ben ik eigenlijk? Wat heb ik met mijn leven gedaan? Wat moet ik met de toekomst? Die grote vragen overvielen me. Dat bedoel ik met dat bewuster leven. Je zult het antwoord op de zin van het leven nooit vinden, maar je kunt het wel proberen.

"Alles goot ik in dat script: feiten over mijn zoon, mijn vrouw, mijn ideeën, mijn gevoelens. Ik kon alleen concluderen dat ik een ongelukkig mens was. En dat heeft geleid tot een echtscheiding."

De vergelijking dringt zich op. Wat Alain heeft gedaan, is niet anders dan het werk van de Noorse schrijver Karl Ove Knausgård, maar dan geen cyclus van zes boeken, maar één lang geschreven verhaal dat klaar was om filmisch om te zetten in een biopic.

Het idee om zelf een film te maken werd met de dag groter; Alain werd producent en zijn film had plots een cast met mensen als Manou Kersting (Matroesjka's) en Mounir Ait Hamou (Les Barons). Het verhaal ging over zijn jeugd in Brussel. "In Black(Brusselse bendefilm van Adil El Arbi en Bilall Fallah, red.) spelen mensen mee met wie ik zélf heb samengewerkt", zegt Alain.

Maar de dromen werden te groot en het budget was te klein. "Het project is nu wat afgekoeld."

Hopen op een kleinzoon

Hij hoopt de prent ooit helemaal af te krijgen, maar ging in tussentijd wel al zelf aan de slag. Met bescheiden middelen, maar met hetzelfde doel. De langspeler zit in de koelkast, maar de docu is gedraaid. Gens ordinaires is de naam. Gewone mensen. "Zoals ik. Mijn verhaal. Gens ordinaires moet alleen nog gemonteerd worden. Wat maakt dat ik nu op mijn computer, tja wat is het, zo'n 800 uur aan film heb staan. Wat ongezien is. Mijn leven in beeld.

"Ik hoop dat de Brusselaars de film ooit te zien krijgen, ja. En als dat nooit lukt, dan is dat niet erg. Het maken is het belangrijkste. Het stilstaan, het documenteren. Als volgende generaties dat leven nog kunnen zien en proberen te begrijpen, is het leven niet voor niks geweest. En nu hopen dat mijn zoon zelf een zoon krijgt, dan komen er alleen maar scènes en hoofdstukken bij. Zo'n film is nooit af."