‘Ik denk dat het spel gespeeld is’: partijgenoten Liz Truss roepen op tot ontslag Britse premier

Truss ligt onder vuur omdat ze vlak na haar aanstelling als premier nog geen twee maanden geleden een radicale fiscale hervorming aangekondigde, uitgewerkt met haar vertrouweling en minister van Financiën Kwarteng.

De twee wilden de inkomstenbelasting voor de rijkste Britten drastisch verlagen en miljarden uitgeven aan energiesteun, te bekostigen door extra te lenen op de internationale markten.

Meteen na de aankondiging schoot de rente op Britse staatsleningen de hoogte in, waarna het pond kelderde en de Bank of England moest ingrijpen om de pensioenfondsen boven water te houden.

Truss wees Kwarteng eind vorige week de deur in een poging haar vel te redden, maar of dat zal volstaan om de rust in het land en vooral binnen haar eigen partij te doen wederkeren is verre van zeker.

‘Spel is gespeeld’

Drie Conservatieve parlementsleden roepen haar zondagavond expliciet op om op te stappen. Het gaat om Crispin Blunt, Andrew Bridgen en Jamie Wallis. “Ik denk dat het spel gespeeld is en dat de vraag nu is hoe de opvolging geregeld moet worden”, zei Blunt zondag aan de zender Channel 4.

Naast het drietal zijn er nog Tory-parlementsleden die zich bezorgd uitlieten over het leiderschap van Truss, maar effectief oproepen tot ontslag deden zij vooralsnog niet.

“Ik vrees dat de regering er de afgelopen weken uitzag als een bende libertaire jihadisten die het hele land gebruikt hebben als laboratoriumrat om ultravrijemarktexperimenten op uit te voeren”, zei parlementslid Robert Halfon bijvoorbeeld aan Sky News.

De ervaren Alicia Kearns noemde de vraag of Truss moet doorgaan als premier op Times Radio “ongelooflijk moeilijk”, en voormalig minister van Volksgezondheid Matt Hancock roept de eerste minister op om haar kabinet te herschikken en zo het vertrouwen binnen de partij terug te winnen.

Nóg een leiderschapsverkiezing?

Achter de schermen valt te horen dat er maar weinigen zijn die nog geloven dat Truss haar premierschap kan redden. Om een nieuwe leiderschapsverkiezing bij de Tories uit te lokken, moeten voldoende parlementsleden zich richten tot het 1922 Committee van de partij. Dat overkwam ook Truss’ voorganger Boris Johnson.

De vraag is of de Tories nog maar eens een leiderschapsverkiezing willen organiseren. Volgens de zender ITV kan de fractie in het House of Commons ook in onderling overleg een nieuwe leider in het zadel helpen.

De namen van minister van Defensie Ben Wallace, voormalig minister van Financiën Rishi Sunak en parlementslid Penny Mordaunt doen daarvoor de ronde. Die laatste twee verloren het pleit tegen Liz Truss tijdens de vorige leiderschapsverkiezing.

Regering komt maandagavond samen

Truss heeft haar regeringsleden opgeroepen om maandagavond te verzamelen in de ambtswoning op Downing Street 10. Dat schrijft de Britse krant The Guardian. Daarna zal ze verschillende muitende parlementsleden ontmoeten.

Het is ook wachten op het openen van de beurs, wat The Guardian omschrijft als een eerste test na het ontslaan van Kwarteng als financiënminister.

Volgens een peiling zouden de sociaaldemocraten met een grote voorsprong winnen als er nu verkiezingen werden georganiseerd in het Verenigd Koninkrijk. Tien regeringsleden en de voormalige premier Boris Johnson zouden volgens de peiling ook hun zitje in het Britse Lagerhuis verliezen.