"Ik ben 27 en mogelijk moet ik straks stoppen met werken"

"Ik moet nu stoppen met werken. Dit is waarschijnlijk mijn laatste job ooit", zegt Hanne Louagie (27). Zij werd enkele jaren geleden gediagnosticeerd met botkanker en de kans op herval is groot. Louagie werkt 'progressief', zoals dat heet, maar kreeg van haar mutualiteit te horen dat ze moet kiezen tussen een invaliditeitsuitkering of haar job.

Het systeem van progressief werken, waar iemands gewerkte uren worden aangevuld door een ziekte-uitkering, moet een hulpmiddel zijn om revalidatie te combineren met werkhervatting. Daarnaast is het risico voor de werkgever beperkt bij een werknemer die progressief werkt: bij ziekte betaalt de mutualiteit het ziekteverlof. Of Hanne Louagie nog progressief aan het werk kan, is onduidelijk – zoals zo veel dingen op dit moment onduidelijk zijn voor progressief werkenden.

Hoewel het principe doorgaans kan rekenen op positieve reacties, blijkt de realiteit niet altijd zo rooskleurig. Op 1 april veranderde bevoegd minister Maggie De Block (Open Vld) een aantal dingen. De berekening van de ziekte-uitkeringen ging op de schop. Mensen die een vijfde werken, gaan er financieel op vooruit, samen met mensen die een bruto-inkomen hebben van boven de 3.500 euro, terwijl net de mensen met een lager bruto-inkomen er flink op achteruit gaan. Ook is de periode om progressief te werken teruggebracht naar twee jaar. Daarna kan dit verlengd worden — maar dat blijkt meestal ongeweten.

Wim Geluykens, jurist bij Kom op tegen Kanker, begrijpt de vele vragen. "Er wordt te weinig gecommuniceerd. Daarnaast zorgt de onzekerheid ervoor dat mensen huiverig worden om progressief te gaan werken." En hoewel de aanpassing van 1 april voor nieuwe vragen zorgt, bleek het systeem al eerder boosdoener bij 'progressieve werknemers'. "Ineens moest ik op het einde van het jaar 2.000 euro aan belasting bijbetalen. Blijkbaar kwam ik door mijn uitkering in een hogere belastingschaal", klinkt het.

Grijs gebied

Het grijze gebied tussen volledig het werk hervatten en progressief werken blijkt voor zowel werknemers, werkgevers als artsen vrij groot. Ook wordt er gewezen op de afwezigheid van een alternatief. "Ik wil echt heel mijn leven deeltijds werken, maar als ik weer ziek word, is mijn vangnet weg", zegt Louagie. "Als ik ziek word met een parttimejob, dan wordt mijn ziekte-uitkering immers op dat loon gebaseerd. Hoewel ik parttime zou willen werken, is het risico dat ik zonder inkomen kom te zitten te groot."

Het Vlaams Patiëntenplatform hekelt de communicatie rond progressief werken. "Het systeem is volledig onbekend bij mensen. Informatie over progressief werken is standaard ons meest gelezen stuk op de website", zegt directrice Ilse Weeghmans. Het platform loopt steevast tegen dezelfde problemen aan. "Het is een foute veronderstelling dat progressieve tewerkstelling enkel bedoeld is om ooit weer voltijds te werken. Als je de ziekte MS hebt, een aandoening aan het zenuwstelsel, weet je dat je nooit meer volledig aan het werk kunt. Ja, mensen werken progressief om ooit weer voltijds te werken. Maar voor chronisch zieken is dit de enige mogelijkheid om aan de slag te kunnen. Het blijft een spook waar we tegen moeten vechten", verduidelijkt Weeghmans.

Volgens professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis (KU Leuven) is er niets aan te merken op het systeem, maar wel op de toepassing ervan. "Net zoals je huisarts je voor een huidprobleem naar de dermatoloog stuurt, vind ik dat hetzelfde principe moet worden toegepast bij werkhervatting. Vermoed de arts dat werk een probleem is, stuur de patiënt dan alsjeblieft zo snel mogelijk door naar een adviseur", verklaart Godderis. "De focus moet liggen op ondersteuning en motivatie. Als het een jaar of twee duurt voordat iemand weer begint met werken, zien we dat de groep die zijn werk nog hervat steeds kleiner wordt." Minister Maggie De Block was niet bereikbaar voor commentaar.

Wil je berekenen hoe hoog je tegemoetkoming nog zal zijn? Bij de Bond Moyson kun je het checken.