WetenschapNoordpool
IJsberen dreigen uit te hongeren als opwarming van het klimaat doorzet
Als de opwarming van de aarde onverminderd doorzet, dreigen de meeste ijsberen eind deze eeuw uit te sterven. Alleen in de koudste delen van het poolgebied zal genoeg zee-ijs zijn om te overleven, schrijven onderzoekers in vakblad Nature Climate Change.
IJsberen hebben zee-ijs nodig om te jagen op zeehonden. Door het smelten van het ijs worden ze gedwongen steeds langer op land te blijven, waar voor hen vrijwel geen voedsel is. Daar zijn ze aangewezen op hun energiereserves. Wetenschappers hebben voor het eerst nauwkeurig in kaart gebracht hoe lang de beren op deze reserves kunnen teren en wanneer vasten overgaat in verhongeren.
Aan de hand van een klimaatmodel berekenen de wetenschappers hoe lang de ijsvrije periodes in de loop van deze eeuw zullen duren. Volgens het meest pessimistische scenario, waarin de gemiddelde wereldtemperatuur blijft oplopen, blijkt zee-ijs zoveel te smelten dat aan het einde van de eeuw 80 procent van de ijsberen te lang zonder voedsel zit. Met een scenario waarbij de opwarming van de aarde wordt getemperd, zal de sterfte vertragen, maar zullen nog altijd niet alle ijsbeerpopulaties overleven, aldus de onderzoekers.
Met gegevens van de ijsbeerpopulatie in het westen van de Hudsonbaai, een binnenzee in het noorden van Canada, berekenden de onderzoekers hoe lang de dieren maximaal zonder voedsel kunnen. Aan de hand van lichaamsgewicht en -lengte analyseerden ze de energiereserves, met behulp van sterftecijfers onderzochten ze het effect van vasten op de overlevingskans van de beren.
Reserves
Vasten kan al na 67 dagen een effect hebben op jonge beren, doordat hun moeders te weinig voeding kunnen geven. Mannetjes kunnen zo’n 200 dagen probleemloos zonder eten, kinderloze vrouwtjes ongeveer 250 dagen. Hierbij zijn de opgebouwde reserves voorafgaand aan het vasten van groot belang: meer reserves betekent langer vasten en vice versa. Het klinkt wellicht lang, periodes van 200 tot 250 dagen, maar het onderzoek laat zien dat in sommige gebieden, zoals de Hudsonbaai, deze vastenperiodes nu soms al langer duren.
“Het is voor het Noordpoolgebied en zee-ijsafhankelijke diersoorten, zoals ijsberen, van levensbelang dat wij als mensen overal ter wereld vaart maken met de overgang naar hernieuwbare energievoorzieningen”, aldus Gert Polet, ijsbeerexpert en medewerker van natuurbeschermingsorganisatie WWF. Polet spreekt van een sterke studie, waarin nauwkeurig wordt aangegeven wanneer ijsberen verhongeren.
Het is een voorspelling met veel variabelen, reageert Maarten Loonen, poolbioloog aan het Arctisch Centrum van de Rijksuniversiteit van Groningen. “We weten nu vrij nauwkeurig wanneer ijsberen uitgehongerd zijn en dat is een duidelijke boodschap. Maar er is te weinig informatie over variabelen zoals het vermogen tot aanpassing aan klimaatverandering door ijsberen en wat er gebeurt met alternatieve voedselbronnen. Voorspellen is daardoor lastig, maar het is zeker dat hun toekomst niet rooskleurig is.”
