‘Hongarije deinst er niet voor terug om voor energie weer naar Rusland te kijken, ook al is dat tegen het zere been van de EU’

Dag Arnout, de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken was gisteren in Moskou en vroeg de Russen om meer gas. Waar komt dat opvallende verzoek vandaan?

“Net als in de rest van Europa zijn ook in Hongarije de energieprijzen enorm gestegen. Sinds vorige week heeft de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó een speciaal mandaat om elders gasreserves aan te boren. Zijn mandaat is het gevolg van de energienoodtoestand die de Hongaarse premier Viktor Orbán heeft uitgeroepen.”

“Het land heeft geen toegang tot zeehavens en kan alleen via pijpleidingen over land gas aangeleverd krijgen. Om de prijs te drukken, moet het dus op het vasteland op zoek naar energie. De Hongaren deinzen er ondanks de oorlog in Oekraïne niet voor terug om daarvoor weer naar Rusland te kijken, ook al is dat tegen het zere been van de Europese Unie. In Moskou vroeg buitenlandminister Szijjártó zijn Russische ambtgenoot Lavrov om de gaslevering flink op te voeren. Lavrov heeft gezegd dat hij naar de mogelijkheden gaat kijken.”

Waarom is Orbán bereid om de relatie met de Europese leiders op scherp te zetten voor Russisch gas?

“De lage energieprijzen voor huishoudens zijn al zo’n tien jaar het kroonjuweel van Orbán. Nu de prijzen zo enorm zijn gestegen, wordt het steeds moeilijker ze kunstmatig laag te houden. Vanaf augustus moeten mensen die boven het gemiddelde verbruik uitkomen zeven keer meer voor gas betalen en twee keer meer voor elektriciteit. Het laat zien hoe ver de kunstmatige en reële prijzen uit elkaar liggen.”

“Bovendien is er geen geld meer om het prijsverschil te compenseren. Hongarije wacht nog altijd op geld van de EU. Zo zouden de Hongaren miljarden krijgen uit het coronaherstelfonds, maar de Europese Commissie wil eerst dat de regering de rechtsstaat verbetert. Hetzelfde geldt voor de miljarden uit de meerjarenbegroting. De Europese Commissie wil niet dat het ondeugdelijk wordt besteed vanwege zorgen over wijdverbreide corruptie.”

“Dat Orbán een Poetinknuffelaar is die naar Moskou kijkt, is te simpel. Hij wil vooral voorkomen dat hij huishoudens nog meer moet laten betalen. De middenklasse van zijn land steunt hem in ruil voor economische stabiliteit. Orbán moet door de verslechterde economische situatie nu al impopulaire maatregelen nemen die tot protesten leiden. Hij staat dus onder druk.”

Maakt het de Hongaarse regering dan niet uit dat de Russen een oorlog in buurland Oekraïne voeren?

“Orbáns verhaal is altijd geweest dat Hongarije een land is tussen het oosten en het westen en dat ze zaken moeten blijven doen met beide. Dat geldt zelfs in oorlogstijd. In de Hongaarse media, die voor 80 tot 85 procent direct of indirect gelieerd zijn aan de regering, is de lijn al heel lang dat Hongarije geen partij is in dit conflict en Hongaren er niet onder moeten lijden.”

“Dat is natuurlijk wel opvallend als je kijkt naar andere buurlanden van Oekraïne. Polen staat er heel anders in. Daar zijn ze strijdbaar, doen ze er alles aan om de Oekraïners te steunen en zijn ze bereid om op economisch vlak in te leveren.”

“Voor Europa is het vooral problematisch dat Orbán de diplomatieke banden met de Russen aansnijdt terwijl de rest van de EU zich bijna volledig heeft afgekeerd. De Europese Unie ziet het liefst alle neuzen dezelfde kanten op, maar daar heeft Hongarije geen boodschap aan.”

Kan de EU nog wel een vuist maken tegen de Russen als een van haar lidstaten in Moskou om gas bedelt?

“Deze stap van de Hongaren gaat hoe dan ook gevolgen hebben: ze zetten de boel echt op scherp. Hongarije wist ook al twee maanden geleden, toen de lidstaten in onderhandeling waren over een zesde sanctiepakket tegen Rusland, de maatregelen iets af te zwakken. De Europese eensgezindheid in de reactie tegen de Russen heeft dus al een behoorlijke knauw gekregen.”

“En nu krijgt Europa daar opnieuw mee te maken. Het is al moeilijk genoeg om in Europa iedereen dezelfde kant op te krijgen zonder Orbán. Misschien lukt het de andere lidstaten nog om Hongarije mee te krijgen en wil het land simpelweg een betere deal afdwingen. Maar het bezoek van de buitenlandminister aan Moskou helpt niet. Hongarije stuurt daarmee opnieuw aan op escalatie met Brussel.”