Hoe Westerse kanonnen een rol speelden bij het terugdringen van de Russen bij Charkiv

Het is voor het eerst dat het Pentagon bevestigt dat de houwitsers een belangrijke rol hebben gespeeld bij het succesvolle Oekraïense tegenoffensief rond Charkiv. De Russen, die de stad al maanden belegeren en beschieten, zijn in korte tijd teruggedrongen tot op zo’n 3 kilometer van de Russische grens. Ook in de Donbas helpen de houwitsers flink.

De opmerkelijke opmars van het Oekraïense leger bij Charkiv in vooral de laatste week wekte internationaal veel verbazing. Dat het Russische leger bij de tweede stad van het land plotseling zo veel terrein verloor, was voor NAVO-baas Jens Stoltenberg zondag zelfs mede aanleiding om te verklaren dat Moskou militair moet oppassen. “Oekraïne houdt stand”, zei Stoltenberg tijdens een NAVO-bijeenkomst. “Oekraïne kan deze oorlog winnen.”

Volgens het Pentagon stellen de bijna honderd zeer moderne houwitsers, die de Russen tot op zo’n 50 kilometer afstand kunnen bestoken, Oekraïne in staat om in de tegenaanval te gaan. Bij Charkiv beperkte het Oekraïense leger zich lange tijd tot het verdedigen van de stad. Ook in de Donbas zouden de afgelopen tijd bij tegenoffensieven stadjes en dorpen zijn heroverd op de Russen.

De Russische opmars in de oostelijke regio verloopt al weken traag, ondanks de grootschalige inzet door Moskou van troepen en materieel. Van de gevechtseenheden waarover Rusland beschikt, opereert nu 80 procent in Oekraïne: 106 in totaal.

‘Zeer effectief’

“Ze duwen de Russen terug”, zei een hoge Pentagon-functionaris maandag tijdens een briefing over de oprukkende Oekraïense troepen. “De houwitsers hebben een invloed, met name bij Charkiv. Deze wapensystemen die ze krijgen, niet alleen van de VS maar ook van andere landen, stellen hen absoluut in staat om weer wat momentum te krijgen en gebied te heroveren.”

De VS, die het strijdverloop nauwlettend in de gaten houden met onder andere satellieten, werden zondag ook ingelicht door de Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov over de inzet van vooral de Amerikaanse houwitsers. In een telefoongesprek met zijn Amerikaanse collega Lloyd Austin zei Reznikov dat de zware kanonnen ‘zeer effectief’ waren en ‘het verschil maken’, onder andere in de Donbas.

Volgens de Amerikanen is in de Donbas nu dagelijks een zware artilleriestrijd gaande. Hieraan nemen 74 van de 90 M777-houwitsers deel die de Amerikanen aan Oekraïne hebben geleverd. De VS willen niet zeggen hoeveel van deze houwitsers, die behoren tot de zwaarste kanonnen van het Amerikaanse leger, bij Charkiv zijn ingezet en bij de strijd in de Donbas.

“Beide partijen lijden verliezen”, zei een hoge functionaris die niet met naam genoemd wil worden. “Het is een echt vuurgevecht in de Donbas, waarbij elke dag artillerievuur wordt uitgewisseld.”

Dodelijke precisiegranaat

De VS leveren het Oekraïense leger ook een enorm aantal artilleriegranaten (209.000) om de Russen continu te beschieten. De Amerikanen willen officieel niet bevestigen of ze ook de zeer effectieve Excalibur-granaat naar het slagveld hebben gestuurd. Maar omdat Canada, dat vier M777’s heeft geleverd, deze precisiegranaat ook meestuurt is het goed mogelijk dat de VS Oekraïne eveneens voorzien van de Excalibur.

Deze ‘slimme’ precisiegranaat wordt, in tegenstelling tot de gewone houwitsergranaten, met een gps naar zijn doel geleid en is daardoor zeer trefzeker. De VS en Canada gebruikten de Excalibur, die 1 meter lang is en 48 kilo weegt, onder andere in Afghanistan om talibanstrijders te beschieten.

Ook Nederland en Duitsland leveren Kiev zware houwitsers, de Panzerhaubitze 2000 van Duitse makelij. Beide landen sturen in totaal twaalf van deze geavanceerde houwitsers, maar het is onduidelijk wanneer ze in Oekraïne aankomen.

Opvoering vuurkracht

De VS hebben de afgelopen weken onder andere in Duitsland meer dan vierhonderd Oekraïense militairen opgeleid om te kunnen omgaan met de M777. Daarna werden ze zo snel mogelijk naar Oekraïne overgebracht om te kunnen worden ingezet tegen het Russische leger.

Als het aan Oekraïne ligt, arriveren de Nederlandse en Duitse houwitsers zo snel mogelijk op het slagveld. Met dit mobiele geschut, dat behoort tot het beste ter wereld, kan het Oekraïense leger de vuurkracht fors opvoeren. Binnen anderhalve minuut kan het deze houwitser opstellen, meerdere granaten afvuren op de Russen en weer vertrekken om te voorkomen dat de soldaten het doelwit worden van een succesvolle tegenaanval.