‘Hoe verder in de tijd, hoe beter het werkt’: de baas van Janssen Vaccines over ‘zijn’ vaccin

Een jaar lang is er onder uw leiding dag en nacht aan een vaccin gewerkt. Maar wanneer u enkele dagen geleden de onderzoeksresultaten publiceerde, was de algemene reactie ‘oei, 66 procent kans dat ik er niet ziek van word, geef mij maar de 95 procent van Pfizer’.

“Die vergelijking is niet helemaal eerlijk. Om vaccins te kunnen vergelijken zou je die in precies dezelfde epidemiologische omstandigheden moeten testen: bij een even hoge circulatie van het virus en van bepaalde varianten. Onze klinische studie heeft plaatsgevonden onder een enorme infectieuze druk, op het moment dat de personen die deelnamen aan de studie een bijzonder grote kans hadden om aan het virus te worden blootgesteld. Ik wil daarmee niet beweren dat wij in andere omstandigheden een effectiviteit van 90 procent hadden gehaald, maar het is gevaarlijk om die twee te vergelijken.”

“Bovendien mag je niet vergeten dat 66 procent een gemiddelde is. In de VS was 72 procent beschermd tegen een milde infectie, in Latijns-Amerika 66 procent en in Zuid-Afrika 57 procent. In Zuid-Afrika werden toen negen op de tien infecties veroorzaakt door de Zuid-Afrikaanse variant van het virus, dus ons vaccin beschermt ook daartegen.”

De genoemde percentages gaan over bescherming tegen milde infecties. Hoe zit het met zware infecties?

“Onze gemiddelde beschermingsgraad tegen zware infecties is 85 procent. In Zuid-Afrika zelfs 88 procent. Bovendien belandde niemand van de gevaccineerden in het ziekenhuis of stierf niemand ten gevolge van een Covid-infectie.”

U noemde al de Zuid-Afrikaanse variant, maar hoe goed beschermt jullie vaccin tegen de Britse?

“Daarover hebben we geen specifieke data. Ik sluit niet uit dat er in onze klinische studie besmettingen met de Britse variant voorkwamen, maar dat onderzoeken we nog. In afwachting van dat resultaat durf ik voorzichtig optimistisch te stellen dat het vaccin wellicht even werkzaam is tegen de Britse als tegen de Zuid-Afrikaanse variant. Die twee lijken erg goed op elkaar.”

De resultaten waar we het over hebben werden 28 dagen na de vaccinatie gemeten, maar in het statement dat jullie de wereld in stuurden, lees ik dat de werkzaamheid kan toenemen. Hoe zit dat?

“Momenteel zien we dat de bescherming blijft oplopen, naarmate de tijd vordert. Dat begint 7 dagen na de vaccinatie en blijft maar stijgen, al zeker tot 57 dagen na de prik.”

Hoe veel groter is de bescherming dan?

“In Zuid-Afrika beschermt het vaccin na 28 dagen voor 57 procent en ligt dat na 56 dagen op 75 procent. Het gemiddelde stijgt zo richting 80 procent, maar ik pin me voorlopig liever op geen enkel cijfer vast, want het is nog te vroeg om heel precies te zeggen hoe ver de werkzaamheid reikt. Binnen één of twee maanden weten we meer.”

Van alle vaccins die we in België zullen gebruiken, is dat van Johnson & Johnson het enige waarvan slechts één dosis nodig is. Hoe hebben jullie dat gedaan?

“Dat hebben we te danken aan onze technologie die de immuunrespons op een andere manier stimuleert. Hoe dan ook vonden we het heel belangrijk om te durven inzetten op een vaccin dat uit één dosis bestaat, omdat deze pandemie nood heeft aan een massavaccinatie. Omdat één dosis volstaat kan je met dezelfde voorraad vaccins dubbel zo veel mensen beschermen, is de organisatie in vaccinatiecentra makkelijker en hoef je niet steeds voldoende voorraad voor een tweede prik opzij te houden. Er zijn zoveel voordelen.”

Wanneer zullen we van die voordelen kunnen genieten?

“We werken nu dag en nacht aan ons dossier, zodat we dat eind deze week of begin volgende week - zeker voor 15 februari - bij het Europees Geneesmiddelenagentschap EMA en het Amerikaanse FDA kunnen indienen. Ik hoop dat we in de loop van maart goedkeuring krijgen. Als alles meezit kunnen we in april leveren. Onze overeenkomst met de Europese Commissie stelt dat we in het tweede kwartaal de eerste vaccins leveren. Maar het blijft een biologisch proces, dus er kan altijd nog iets misgaan. Al zijn we optimistisch.”

Europa en AstraZeneca lijken elk een andere versie van hun contract te hebben. Zijn jullie afspraken wel duidelijk?

“Ik heb ons contract met de Europese Commissie niet gelezen, maar ik heb begrepen dat er wel degelijk concrete leveringstermijnen zijn afgesproken. Het is onze bedoeling om heel transparant te zijn. Als er problemen opduiken, zullen we dat meteen aan Europa laten weten.”

Hoe Belgisch is dit vaccin? Wordt er in de Janssen-vestiging in Beerse ook aan gewerkt?

“In Beerse is veel onderzoek voor de ontwikkeling van dit vaccin gebeurd. De virologische kennis van onze medewerkers daar was heel belangrijk. Vanuit Beerse wordt er ook geschreven aan verschillende rapporten en komt er hulp voor alles wat met biostatistiek te maken heeft. De bulkproductie van het vaccin gebeurt in het Nederlandse Leiden, de Verenigde Staten en in India. Het vullen en verpakken van flacons in de VS en later ook in Italië, Spanje en India. Op die manier willen we dit jaar 1 miljard vaccins produceren.”

Tot slot: krijgt u van uw werkgever een vaccin cadeau?

“Daar is nog geen duidelijkheid over, momenteel focussen we ons op het afwerken van ons dossier.”

Als dat niet zo is, krijgt u in een vaccinatiecentrum misschien een prikje van pakweg Pfizer. En niet het vaccin waar u een jaar lang uw slaap voor gelaten hebt.

“Ik zou toch liever een vaccin van Janssen krijgen, want daar ben ik trots op. (glimlacht) Tegelijkertijd heb ik er het volste vertrouwen in dat de andere vaccins ook goed werken. Op het einde van de rit is het belangrijkste dat er zo veel mogelijk mensen beschermd zijn tegen corona, want we zijn allemaal concurrenten van het virus.”