"Hoe noem je een witte aanslagpleger? Een christenterrorist? Een atheïstische terrorist?"

"Hoe ga je deze man noemen? Een christenterrorist? Een atheïstische terrorist? Een witte terrorist?" Nadat Djamal heeft uitgelegd hoe hij ternauwernood is ontsnapt aan de terreuraanslag in het Noord-Londense Finsbury Park heeft de jonge moslim een wedervraag. "Door voortdurend de term 'moslimterrorist' te gebruiken breng je dwazen op het idee dat moslims terreur goedkeuren. Wat je nu ziet, dat is het resultaat", zegt de bezoeker van de Finsbury Moskee, staand naast het metrostation Finsbury Park waar een kanon van de plaatselijke voetbalclub Arsenal de gevel siert.

Dat 'resultaat' was de 47-jarige Darren Osborne, die met zijn gehuurde bestelbusje was ingereden op moslims. Die waren nabij het Muslim Welfare House een oude man aan het helpen die een hartaanval had gehad. De oude man overleed, acht anderen raakten gewond. Het was kort na middernacht, na het einde van het avondgebed. "Ik wil moslims doden", had de terrorist geroepen. Hij probeerde te ontkomen, maar werd door burgers overmeesterd. Een imam voorkwam dat de dader werd gelyncht. "Dood me", had de moslimhater geroepen, alvorens de politie hem arresteerde.

Aanval op alle geloven

Dat de terrorist, woonachtig in Cardiff, deze plek heeft gekozen voor zijn daad is geen toeval. Aan het begin van deze eeuw is de moskee van Finsbury Park door de aanwezigheid van de haatprediker Abu Hamza bijna synoniem komen te staan voor radicalisme, maar deze kaping door radicalen is voltooid verleden tijd, verzekert Youssef. "Onze moskee onderhoudt goede contacten met de synagoge iets verderop. Ik zelf zit vaak in dat Italiaanse café daar met orthodoxe joden. Dat zijn onze neven. Heb je gehoord wat Jeremy Corbyn zei, dat dit een aanval is op alle geloven. Daar ben ik het mee eens."

De naam van de 68-jarige socialist valt vaak bij gesprekken met plaatselijke bewoners.

De oppositieleider is hier al 34 jaar de parlementaire afgevaardigde en woont een paar honderd meter verderop, in een zijstraat van Seven Sisters Road. Voor hem is deze moskee een belangrijk buurtcentrum. Hij was als een van de eersten ter plekke en had moeite zijn emoties in bedwang te houden. Anders dan Theresa May, kreeg hij een ovatie, onder meer van Alex, een jonge filmmaakster die net een orchidee ("kan lang zonder water") heeft neergelegd bij de moskee. "Hij begrijpt dat deze cyclus van geweld begonnen is met onze bemoeienis in het Midden-Oosten", zegt ze.

Vanuit het politiebusje gaf hij luchtkusjes naar de woedende en onthutste menigte.

Lees ook: Moskee die al jaren vecht tegen radicaal imago is nu zelf doelwit van aanslag

Jehova's en chassidische joden

Wat opvalt is hoe snel vertegenwoordigers van andere geloven ter plekke zijn: een priester, een bisschop, een paar Jehova's ook. En veel chassidische joden van het naburige Stamford Hill. 'Ik hoorde de sirenes, maar die hoor ik wel vaker,' zegt de joodse bakker Hananja, 'en een televisie heb ik niet. Toen ik naar mijn werk ging hoorde ik het. Ik ben hier gekomen om medeleven te betuigen.' Hij raakt in gesprek met Aldo Saani, een Belgisch-Algerijnse kok, die vertelt dat hij na een uur in de moskee te hebben gebeden koffie stond te drinken toen de aanslag gebeurde.

"Het had nog erger kunnen zijn als het vijf minuten eerder was gebeurd, toen liep onze moskee leeg. Mensen gingen eten, drinken, spullen kopen. Wanneer de Ramadan in juni valt, zijn die uren voor ons moslims het drukste, zeker in deze buurt waar veel mensen wonen uit Jemen, Egypte, Marokko, Algerije en Somalië."

Saani, die vakantie heeft, wil benadrukken de Koran nergens geweld voorschrijft. "Zie je die boom daar? Als ik die omhak, een wonder van de schepping, dan moet ik daarvoor na mijn dood verantwoordelijkheid afleggen. Kun je nagaan als je een mens iets aandoet."

Premier May, die tijdens haar snel geregelde bezoek enkele keren in de rede werd gevallen, zei dat deze aanval even "misselijkmakend" was als de eerdere aanvallen in Manchester en in Londen. "Het doet ons eraan herinneren dat terrorisme, extremisme en haat vele vormen heeft, beweerde ze, eraan toevoegend dat islamofobie ook een soort terreur is. Osborne, een gescheiden vader van vier kinderen, zou niet bekend zijn bij de inlichtingendiensten. Het gebeurde ruim een jaar nadat de rechtsradicaal Thomas Mair de populaire Labour-politicus Jo Cox op straat had afgeslacht.

Deze terreurdaad werd dit weekeinde herdacht met de honderden straatpicknicks.

Achttien gevallen van 'islamofobie'

In het Verenigd Koninkrijk hebben sinds de Londense metroaanslagen van 2005 achttien gevallen van 'islamofobie' plaatsgevonden, waaronder vier in de hoofdstad. De meest recente was in december toen een vrouw, winkelend in Chingford, aan haar hijab werd meegesleurd door twee mannen. In Finsbury Park, waar het kwik rond de 33 graden schommelt, zegt Djamal de vrees te hebben dat de afkeer van moslims zal toenemen. "Maar ik ga mijn leven niet aanpassen. Vanavond ga ik weer bidden in onze moskee en daarna thee drinken met vrienden. Buiten, op straat."

Zijn woorden sluiten aan bij een gedicht dat geschreven is op het mededelingenbord in de metrohal. 'Pittige tijden gaan voorbij / Pittige mensen blijven / Komt samen / Ieder van ons.'