La Casa Del Artista
Hoe het kasteel van Josephine Baker haar ondergang betekende
Waar en hoe leefden beroemde kunstenaars? Deze week: het Franse château van Josephine Baker
Château des Milandes was het ‘Neverland’ van de Amerikaans-Franse danseres, zangeres en actrice Josephine Baker (1906 – 1975): een sprookjesachtig privéproject voor kinderen, dat uiteindelijk haar ondergang werd.
Op vakantie in de Dordogne werd ze verliefd op het 15de-eeuwse gebouw. Eerst huurde ze het kasteel, in 1947 kocht ze het. De renovatiekosten waren exuberant, maar omdat ze zelf van arme komaf was en enkele miskramen had gehad, wou ze iets doen voor kansarme kinderen. En dus vormde ze Les Milandes om tot Hotel Regenboog, een kasteel waar een twaalftal kinderen van verschillende etnische afkomst ‘opgevoed’ werden. Je kon er overnachten, poseren met de kinderen of het Jorama bezoeken: het wassenbeeldenmuseum met hoogtepunten uit haar carrière. Met 70 man op de payroll was Milandes een bodemloze put. Baker moest tot haar laatste snik blijven optreden om het onderhoud te kunnen betalen.
Haar kasteel is nu een museum, aan haar gewijd. Je ontdekt er hoe ze al op haar 10de de show stal in bars in Saint Louis en New York. Haar talent werd opgepikt en in 1925 kreeg ze de kans om in Parijs op te treden in Revue Nègre: een variétéshow in Théâtre des Champs-Elysées. Haar aapachtige dansjes op handen en voeten, adembenemende splits en wiebelende borsten maakten indruk. ‘Josephine was poedelnaakt. Rond haar kontje bengelde enkel een touw met bananen aan. Als een authentieke femme sauvage danste ze op wilde ritmes’, schreef architect-designer Charlotte Perriand in haar biografie. ‘Een retour naar het apentijdperk’, vond de krant Le Figaro. Maar het publiek smulde van haar sensuele lijf.
Baker genoot van de aandacht en belandde in een wereld van decadentie. Kunstenaars als Picasso wilden haar portretteren, marketeers vroegen haar voor reclamecampagnes en Georges ‘Maigret’ Simenon en Le Corbusier probeerden haar te veroveren.
Maar Baker bleef een keiharde werker. Op haar hoogtepunt danste ze tot 12 uur per dag. Slapen was een luxe: ze leed aan insomnia en compenseerde dat met hazenslaapjes op de gekste momenten, soms zelfs midden in een gesprek. Door Parijs paradeerde ze graag met Chiquita, haar cheeta. En elke morgen wreef ze zich in met een halve citroen, in de hoop haar donkere huid te verbleken. Die obsessie voor een blanke huid, waar hebben we dat nog gehoord? En hoe was het alweer afgelopen met die wereldster? Juist ja, tragisch.
Château des Milandes, Castelnaud-la-Chapelle, Frankrijk, milandes.com
