Hoe een Vlaamse slagerij met koersliefhebbers wereldwijd viraal ging: ‘Zo gaat het elk jaar. Er is niks geënsceneerd aan de foto’

‘Er is niks geënsceneerd aan. Wij zijn naar buiten gekomen zoals we altijd naar buiten komen.’ De koersfoto van het jaar werd vrijdag tijdens de finale van de E3-prijs Harelbeke genomen voor slagerij Vande Walle in het Oost-Vlaamse Kluisbergen.

Vier uitbundig juichende meesterknechten en een jonge verkoopster in identieke werkmanskledij. Helemaal rechts: vader Paul Vande Walle, in zijn schaapherderskiel. Achter het raam fixeren de ogen van een achtergebleven verkoper de naar de zege rijdende Wout van Aert.

Een varkenssilhouet boven de winkeldeur op de hoek van de Stationsstraat, de naam Vande Walle in het glas-in-lood en de slagzin ‘Lamsvlees eigen kweek’ vervolledigen het plaatje van Vlaanderen en de koers. De compositie van de Amerikaanse fotografe Ashley Gruber ging zaterdag op Twitter en Instagram in enkele minuten de hele wereld rond.

“Ik stond net buiten beeld”, zegt zaakvoerder Ruben Vande Walle (42). “Iets te veel naar rechts. De mensen die hier werken houden allemaal erg van de koers. De vrouw van Dries Devenyns komt vaak in onze de winkel, dus supporteren we meestal voor hem. Ja, en nu: Wout van Aert hé.”

“We hebben tv in het atelier en volgen daar altijd de koers. De E3-prijs en Dwars door Vlaanderen komen hier voorbij, vroeger af en toe ook de Ronde. Als we zien dat de renners beginnen aan de afdaling van de nieuwe Kwaremont, gaan we naar buiten. Zo gaat het elk jaar. Er is niks geënsceneerd aan de foto. Wij zijn naar buiten gekomen zoals altijd.”

Dat was vorig jaar tijdens Dwars door Vlaanderen ook wielerfotograaf Kristof Ramon al opgevallen, waardoor zaterdag maar liefst drie van zijn collega’s in de schaduw van het kerkje van Kluisbergen postvatten. Alleen Ashley Gruber drukte op het juiste moment af.

Korte keten

Slagerij Vande Walle is niet zomaar een slagerij. Niet enkel vanwege het sinds 1856 zo goed als onaangeroerd gebleven interieur, maar vooral door de filosofie die al zeven generaties lang wordt doorgegeven van vader op zoon. “Wij zijn zowat de enige slagerij in Vlaanderen die alles zelf slacht”, zegt Ruben. “Tachtig procent van wat wij verkopen komt hier levend aan, in ons eigen kleine slachthuis. Wij hebben daar veel inspanningen voor moeten doen, maar hebben het kunnen behouden. Vandaag zijn lokaal en korte keten mede dankzij Hendrik Dierendonck hip. Voor ons is het altijd normaal geweest. Wij hebben altijd op deze manier gewerkt.”

In Geslacht bij Vande Walle, een vorig jaar verschenen boek met voorwoord van Wim Opbrouck, verwoordt vader Paul de filosofie: “Ik ben niet voor steeds groter en massaler. Het betekent dat we elke week goed moeten overwegen hoeveel dieren we willen aankopen, kweken en slachten, en wat we precies met het vlees gaan doen. Deze manier van werken is alleen leefbaar als je bereid bent het karkas optimaal te verwerken. Filets verkopen is niet moeilijk, de kunst is ook de minder populaire stukken aan de man te brengen of er bereidingen mee te maken die de klant wél lekker vindt.” Ruben zelf, die zijn zoon naar zijn eigen grootvader Gaston vernoemde, verwoordt het anders: “Voor mij is de grootste vorm van dierenmishandeling weggegooid vlees.”

Een wat oudere en bezwete wielertoerist doet op zondagmiddag iets voor sluitingsuur het winkelbelletje rinkelen: “Een Rondeworst alstublieft.”

Bidon-collectie

In het krappe hoekwinkeltje torenen de ovalen portretten ter gelegenheid van het huwelijk van Louis Vande Walle en Mathilde De Zaeytijdt in 1856 boven iedereen uit. Rubens betovergrootvader schonk de winkel het tot vandaag behouden uitzicht.

“Twintig jaar geleden moest er worden gerenoveerd”, zegt Ruben. “Nieuwe normen voor koelinstallaties, dus er moest wel iets gebeuren. Er kwam een architect en die adviseerde een meterslange toog, alles in futuristisch glas. Mijn vader zag dat niet zitten. Hij zei: ‘Liever ne grote kleine winkel dan ne kleine groten.’ We hebben toen alle muren gestript, vernieuwd wat moest worden vernieuwd, maar naar vorm alles weer opgebouwd zoals het was. Mijn vader heeft de goede keuze gemaakt.”

Al twee eeuwen lang geldt bij de Vande Walles een regel: een van de kinderen moet op zeker moment de school vaarwel zeggen en helpen in de zaak. “Ik ben op mijn vijftiende naar de beenhouwerijschool in Brugge gegaan”, zegt Ruben. “Ik heb weleens getwijfeld, maar nooit echt. Ik ging als jonge gast altijd al mee met mijn vader om de schapen te helpen verzorgen.”

Volgens Statbel at de Belg in 2021 gemiddeld 75 kilo vlees, 7 kilo minder dan het jaar daarvoor. Ruben zegt best wel te kunnen leven met een trend naar minder vlees en meer vegetarisch. “Wie vandaag nog vlees eet, ook al is het maar een keer of enkele keren per week, wil graag kunnen achterhalen van waar het komt en hoe het geslacht is”, zegt hij. “Bij ons is dat niet zo moeilijk. We kweken sinds kort ook ons Flandrien-varken. Buiten, met vrije loop. Onze runderen halen we bij boeren in de streek.”

Hoe beperkt de winkelruimte ook is: de collectie bidons die de Vande Walles bij elke doortocht van een koers weten te rapen, krijgt een prominente plek tussen de slieren droge worsten, speciaal voor de Ronde, volgende zondag. “We doen dat elk jaar”, zegt Ruben. “De Rondeworst is er maar drie weken op het jaar. Als je de eerste begint te draaien is dat het voorteken van een nieuwe lente, van iets nieuws.”