Hoe een palingvangst uit 2021 de Zweedse staatssecretaris zijn baan kostte

Het was dankbaar materiaal voor politieke commentatoren in Zweden: donderdagavond besloot de rechterhand van de Gematigde Partij-premier Ulf Kristersson, staatssecretaris Peter Magnus Nilsson, ontslag te nemen toen eerder die week bekend werd dat Nilsson was betrapt op illegale palingvisserij en vervolgens tot tweemaal toe in een politieverhoor deed alsof zijn neus bloedde. Zo glad als een aal, die man, en: wat zegt dit over de centrumrechtse regering die beweert wet en orde boven alles te stellen?

Het alen-epos begon in 2021. Nilsson ging uit palingvissen in de archipel van de Zweedse plaats Karlskrona maar werd daar uit het water gevist door de Zweedse instantie voor zee- en waterbeheer. De autoriteiten vroegen hem of de fuiken met vijftien kilo paling van hem waren, maar Nilsson ontkende in alle toonaarden. Toen de politie hem anderhalf jaar later, vlak voor kerstmis, belde met dezelfde aanklacht, hield hij voet bij stuk. Nee, zei hij, die netten waren niet van hem.

De paling is een bedreigde diersoort. Sinds 2007 geldt een algemeen verbod op de vangst ervan, met uitzondering van een klein aantal beroepsvissers met een vergunning. Evenwel is gerookte paling in Zweden nog altijd een gewilde delicatesse met een eeuwenoude traditie die, voor sommige doorgewinterde pleziervissers, blijkbaar moeilijk op te geven is.

Na de feestdagen – zou het een goed voornemen zijn geweest, of was het nog in de geest van de kerstgedachte? – kwam Nilsson tot inkeer. Hij belde het politiebureau om te bekennen en accepteerde de boete van 38.000 kroon (circa 3.800 euro) voor het overtreden van de Zweedse visserijwet. In een Facebook-bericht gaf Nilsson toe dat hij de toestand zo ‘gênant en ontstellend’ had gevonden dat hij in eerste en tweede instantie had ontkend dat de fuiken van hem waren.

“Ik heb van kinds af aan op paling gevist en behoor tot de Zuid-Zweedse cultuur van palingvisserij”, probeerde Nilsson de affaire op Facebook recht te praten. “Het uitzetten van netten was voorheen een vanzelfsprekend onderdeel van de zomer, maar is nu voor particulieren verboden.”

Donderdag riep de oppositie op tot zijn aftreden. “Het is ongepast een staatssecretaris te hebben die afgelopen december nog de politie heeft misleid”, zei de woordvoerder van de Sociaaldemocraten, Ardalan Shekarabi, tegen de krant Dagens Nyheter, zeker tegen de achtergrond van de focus op criminaliteitsbestrijding.

De kwestie veroorzaakt de nodige reputatieschade voor het kersverse kabinet, vooral nu duidelijk wordt dat premier Kristersson al tijdens Nilssons aanstelling op de hoogte was van de palingstroperij. De premier meent dat de overtreding en de misleiding van de politie ‘Nilsson niet ongeschikt maakt voor de politiek’. De verdediging van Nilsson mocht hem niet baten. Donderdagavond maakte de staatssecretaris bekend dat hij zijn functie neerlegt.