Donderdag 01/06/2023

In kaartOorlog in Oekraïne

Hoe de omsingeling van steeds meer Oekraïense steden ook gevaar oplevert voor Rusland

De situatie in Oekraïne op 11 maart. Beeld De Morgen
De situatie in Oekraïne op 11 maart.Beeld De Morgen

In Oekraïne lijkt het Russische leger zich nu vooral op enkele cruciale steden te richten. Door hergroeperingen vertraagt de opmars in de rest van het land, terwijl de grote bevolkingscentra omsingeld en met raketten bestookt worden. Maar dat brengt ook gevaar met zich mee. De stand van zaken op het terrein.

Tommy Thijs

1. Kiev en zijn voorsteden

Uit nieuwe satellietbeelden blijkt dat de 64 kilometer lange Russische colonne die vorige week dagenlang stilstond tussen de grens met Wit-Rusland en Kiev, de hoofdstad toch is genaderd. De colonne heeft zich nu ten noordwesten van Kiev verspreid over voorsteden waar Russische troepen de voorbije dagen zwaar slag om leverden.

In steden en dorpen als Irpin, Borodyanka, Hostomel en Loebyanka werden gisteren honderden Russische legertrucks, pantserwagens, tanks en artilleriegeschut waargenomen via satellietbeelden. Ook vanuit het noordoosten proberen Russische troepen de stad van zijn hinterland af te snijden, al blijven de Oekraïners tegenaanvallen uitvoeren.

De Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten gaan ervan uit dat Rusland zich wil hergroeperen om Kiev verder te omsingelen en zo droog te leggen. De burgemeester van de stad, Vitali Klitsjko, zegt dat de stad genoeg voorraden heeft voor twee weken, en dat de aanvoerlijnen uit het zuiden nog open zijn.

Russische legervoertuigen bij de stad Berestyanka ten noordwesten van Kiev. Beeld EPA
Russische legervoertuigen bij de stad Berestyanka ten noordwesten van Kiev.Beeld EPA

2. Tsjernihiv

De Russische tactiek om Kiev - en andere steden - te omsingelen, maakt dat de aanvoerlijnen achter die steden kwetsbaar zijn voor Oekraïense tegenaanvallen. Verschillende Russische colonnes zijn de voorbije dagen met succes aangevallen, waarbij Oekraïense troepen het terreinvoordeel hebben. Met artilleriegeschut, draagbare antitankwapens en luchtafweer, en ook drones, worden elke dag geïsoleerde Russische brigades aangevallen via kleine maar effectieve raids.

Oekraïne claimt op die manier om vijf dorpen nabij Tsjernihiv, op 130 kilometer ten noordoosten van Kiev, heroverd te hebben. Ook de stad zelf is nog in Oekraïense handen nadat Rusland er in twee bogen omheen is getrokken op weg naar Kiev.

3. Soemy

De stad Soemy, tussen Kiev en Charkiv in, is een de weinige waar de voorbije dagen de humanitaire corridor succesvol bleek. Tienduizenden burgers werden geëvacueerd naar de zuidelijkere stad Poltava.

Dat Rusland de evacuaties in Soemy toeliet, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Marioepol, kan er volgens waarnemers wel net op wijzen dat een grote aanval op de stad op til is. De stad is voor de Russische troepen noodzakelijk om de oostelijke aanvoerroutes vanuit Rusland veilig te stellen in de opmars naar Kiev.

Kapotgeschoten Russische tanks nabij Sumy. Beeld via REUTERS
Kapotgeschoten Russische tanks nabij Sumy.Beeld via REUTERS

4. Charkiv

Rusland probeert Charkiv, de op één na grootste stad van Oekraïne in het oosten van het land, vanuit het noorden te blokkeren, maar ook dat blijft vooralsnog zonder succes. Oekraïne kon naar eigen zeggen verschillende noordelijke buitenwijken heroveren doordat Rusland meer troepen richting Soemy en Kiev moest sturen.

Wel blijft het Russische leger de stad met zwaar geschut bestoken vanop afstand. Zo werd vandaag een instelling voor mensen met een handicap beschoten. Op het moment van de aanvallen waren 330 mensen ter plaatse, maar er vielen geen dodelijke slachtoffers. Ook zou een nucleaire onderzoeksinstelling beschoten zijn.

5. Marioepol

De zuidelijke havenstad Marioepol wordt door de meer dan 400.000 inwoners nog altijd als ‘de hel op aarde’ omschreven. De stad aan de Zwarte Zee is volledig omsingeld door het Russische leger, en tijdelijke humanitaire corridors mislukten de voorbije dagen keer op keer. Volgens Oekraïne liggen de wegen uit de stad bezaaid met Russische mijnen en worden burgers die naar het binnenland willen vluchten, van alle kanten beschoten. Het bombardement op een materniteit in de stad werd wereldwijd veroordeeld.

Lees ook

Marioepol: eerst door Hitler bezet, nu door de Russen belaagd. Wat maakt de stad zo belangrijk?

Vrachtwagens met hulpgoederen moeten onverrichter zake terugrijden naar Zaporizja. Volgens Oekraïne is het nu al dagenlang onmogelijk water, medicijnen en voedsel naar de belegerde mensen in de stad te brengen.

Een kerk in een volledig in puin gelegde wijk in Marioepol. Beeld AP
Een kerk in een volledig in puin gelegde wijk in Marioepol.Beeld AP

6. Cherson

De strategisch belangrijke stad aan de monding van de Dnjepr-rivier in de Zwarte Zee viel vorige week al in Russische handen. Toch blijven de 290.000 inwoners van de stad zich met hand en tand verzetten, getuige de vele beelden op sociale media. Honderden inwoners komen al meer dan een week op straat met Oekraïense vlaggen. Eerder deze week pakte de Russische Nationale Garde naar verluidt 400 demonstranten hardhandig op.

7. Mykolaiv

Na Cherson kwam Mykolaiv op de Russische radar te staan, maar net als in Kiev, Soemy en Charkiv verzet het Oekraïense leger zich hier hevig. De stad is de laatste grote verdediging tegen de opmars naar Odessa, en wordt steeds meer omsingeld. Ook zou een deel van de Russische troepen de stad via het noorden voorbij proberen trekken.

Volgens het Oekraïense leger hebben “de bezetters op sommige plaatsen gevechtscapaciteit verloren” en zijn er daarom vervangende Russische troepen opgeroepen, onder andere vanuit de Krim, het schiereiland dat Rusland in 2014 al annexeerde.

8. Odessa

Odessa, ook wel het Saint-Tropez aan de Zwarte Zee genoemd, is de belangrijkste havenstad in het zuiden van het land. De stad met 1 miljoen inwoners verwacht al wekenlang een grote aanval die tegelijkertijd uit het noorden en vanop zee gelanceerd zou kunnen worden, mogelijk zelfs met de hulp van Russische troepen uit de opstandige Moldavische regio Transnistrië.

Zonder Odessa zou Oekraïne alle toegang tot de Zwarte Zee verliezen. De inwoners bereiden zich dan ook al dagenlang voor en werpen zoveel mogelijk barricades met zandzakken op. Ook gebouwen en standbeelden worden zo veel als mogelijk beschermd.

Oekraïense soldaten bij het beroemde operagebouw van Odessa. Beeld REUTERS
Oekraïense soldaten bij het beroemde operagebouw van Odessa.Beeld REUTERS

9. Dnipro, Loetsk en Ivano-Frankivsk

Rusland lanceerde vanmorgen luchtaanvallen op drie nieuwe steden, die tot nu toe gespaard waren gebleven. Behalve vliegvelden en militaire basissen werden daarbij ook civiele zones geviseerd. Volgens de hulpdiensten viel er in de grote stad Dnipro in het centrum van het land minstens één dode bij drie verschillende luchtaanvallen op een kleuterschool, een appartementsblok en een schoenenfabriek.

Ook de noordwestelijke stad Loetsk en Ivano-Frankivsk meer naar het zuiden kregen luchtaanvallen te verwerken. In Loetsk zijn vier Oekraïense soldaten gesneuveld en zes gewond, zo meldden de stedelijke autoriteiten. Volgens woordvoerder Igor Konasjenkov van het Russische ministerie van Defensie zijn de militaire luchthavens beide steden “buiten dienst gesteld”.

10. Tsjernobyl

Oekraïne maakt zich nog altijd grote zorgen om de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl. Het Russische ministerie van Energie zegt dat de stroomtoevoer naar de centrale is hersteld, maar Oekraïne ontkent dat. De Oekraïense inlichtingendiensten verklaarden vanmorgen dat ze vrezen dat Rusland een incident op de site aan het voorbereiden is waar het Oekraïne dan de schuld van zou kunnen geven.

De centrale, waar in 1986 de grootse kernramp ooit plaatsvond, werd twee weken geleden veroverd door Russische troepen. Woensdag meldde Oekraïne dat de stroomvoorziening er was weggevallen. Het Internationaal Atoomagentschap oordeelde dat daarmee “geen groot veiligheidsrisico” gepaard ging.

De site van Tsjernobyl, met onderaan de koepel die boven de ontplofte kernreactor is geschoven.  Beeld AFP
De site van Tsjernobyl, met onderaan de koepel die boven de ontplofte kernreactor is geschoven.Beeld AFP

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234