‘Hittestress is dodelijker dan orkanen of overstromingen’

Zal deze hittegolf nog lang aanhouden?

“We spreken van een hittegolf als de temperatuur minstens vijf dagen achtereen 25 graden Celsius of meer bedraagt, waarbij het op ten minste drie dagen 30 graden of meer was. Volgens de voorspellingen lijken de tropische waarden van boven de 30 graden er na donderdag uit te gaan. Maar de rest van de week zullen we boven die 25 graden blijven, dus volgens de definitie kan deze hittegolf nog wel even doorlopen.”

Moeten we ons voorbereiden op warmere zomers?

“Aan de hand van klimaatprojecties proberen we te begrijpen wat de klimaatverandering betekent voor België. Uit al die projecties zien we dat die globale opwarming zich voor België zal vertalen naar steeds meer en intensere hittegolven. Dat betekent niet dat er geen zomers meer zullen zijn zonder hittegolven.”

Hoe verhoudt de huidige hittegolf zich tot vorige hittegolven in België?

“Het is moeilijk om nu al te zeggen dat deze hittegolf extremer zou zijn, want we zitten er nog middenin. Maar het is wel duidelijk dat dit een redelijk lange hittegolf zal worden. We zitten toch al enkele dagen boven die 30 graden.

“In het verleden hebben we wel al langere hittegolven gekend van 19 dagen. In 1976 hebben we bijvoorbeeld een heel extreme hittegolf gehad van zeventien dagen, waarvan er zestien tropisch waren. We hebben ook al hogere temperaturen opgemeten. Vorig jaar overschreden we voor het eerst in België de 40 gradengrens.”

Wat zijn de gevolgen van een toename van hittegolven?

“Je hebt de problematiek van de hittestress: bij extreme hitte kan het lichaam de warmte niet goed kwijt. Dat is misschien wel de belangrijkste meteorologische doder. Niet orkanen, niet overstromingen, maar hittestress. Elk jaar zien we tijdens hittegolven een oversterfte, ook in België. Als we meer en langere hittegolven krijgen, dan kunnen we verwachten dat het probleem van hittestress gaat toenemen.

“Anderzijds is er ook goed nieuws. De laatste jaren zien we dat mensen zich daar meer en meer bewust van worden. Uit de cijfers blijkt dat de oversterfte de laatste jaren al iets minder dramatisch is dan tijdens de Europese hittegolf in 2003. We kunnen ons er dus zeker op voorbereiden, dat is de boodschap die ik wil meegeven.”

Steden vormen hitte-eilanden. Is de hittegolf dan vooral een stedelijk probleem?

“In de stad is het ‘s nachts inderdaad vaak warmer dan op het platteland. Overdag daarentegen zijn de verschillen minder uitgesproken. Zo hebben we gemeten dat het in Brussel ’s nachts bijna 10 graden warmer is dan in het naburige Asse. Het effect dat ik hier beschrijf, dat temperatuurverschil tussen stad en platteland, noemen we een stedelijk hitte-eiland. Aan de basis daarvan ligt pure fysica. In de stad heb je materialen – beton, asfalt, enzovoort – die een andere warmtecapaciteit hebben dan de materialen op het platteland. In de stad wordt de warmte veel langer bijgehouden. Op het platteland zit er veel meer vocht in de bodem, wat ervoor zorgt dat er minder energie overblijft om de lucht op te warmen.”