‘Hier is simpelweg geen kruid tegen gewassen’: Frank Deboosere over de overstromingen

Hoewel er geen code rood meer van kracht is, blijft de waterellende zich opstapelen. Al zeker vijf landgenoten lieten daarbij het leven. Weerman Frank Deboosere meet de schade op.

Hoe zwaar heeft ons land het te verduren gekregen?

“We zijn geconfronteerd met een enorm grote regenzone, die vooral de provincies Luik, Namen, Luxemburg en Limburg zwaar heeft getroffen. Op sommige plaatsen in de Ardennen is op 48 uur tijd tussen de 100 en de 150 liter per vierkante meter (l/m²) gevallen. Ter vergelijking: op een gemiddelde maand, zomer of winter, is de totale neerslaghoeveelheid 70 l/m². Als je het dubbele daarvan op zo’n korte tijd moet verwerken, is daar simpelweg geen kruid tegen gewassen.

“Op sommige plaatsen in Vlaanderen, zoals in Limburg, is er op 24 uur tijd zo’n 40 à 60 l/m² neerslag gevallen, en ook Vlaams-Brabant en Waals-Brabant hebben hun deel gekregen. Dat stopt trouwens niet aan de grens. In en rond Keulen is op korte tijd liefst 200 l/m² gevallen. We spreken hier over een intensiteit en duur die slechts één keer in de honderd jaar voorkomt.”

Hoe zien de komende dagen eruit?

“De regen gaat geleidelijk aan weer uit het centrum wegtrekken, richting het oosten. Vannacht zou het centrum van het land weer op droog weer kunnen rekenen, en morgenochtend lijken er enkel nog buien voorzien voor de Samber en de Maas. Maar het water dat is gevallen, baant zich een weg naar de zee. Aangezien we dat water niet weten op te slaan, valt niet uit te sluiten dat rivieren buiten hun oevers blijven treden.”

Worden we op onze infrastructurele tekortkomingen gewezen?

“Je zou rivieren kunnen gaan uitdiepen en rioleringen verbreden, en ze afstemmen op deze ontzettend hoge intensiteit. Maar dat zijn enorme kosten om die ene uitzonderlijke overstroming te voorkomen.”

Die gaan zich wel steeds vaker voordoen, zeggen klimaatexperts.

“Dat klopt. Die extreme weersomstandigheden zijn gelinkt aan klimaatopwarming. Warme lucht kan veel meer waterdamp opnemen, wat de kans op buien van tropische proporties vergroot. Bovendien zien we dat de straalstroom, de grote luchtrivier, steeds minder een rechte lijn vormt waar de hoge- en lagedrukgebieden langs sjezen. De straalstroom kronkelt en meandert soms, waardoor die gebieden langer boven eenzelfde zone hangen.

“Maar die intense, langdurige buien worden nog steeds niet de norm. Voor een bui die zich gemiddeld om de 100 jaar voordoet, zal dat nu om de 50 jaar worden. En tegen het jaar 2100 misschien al om de 10 jaar. Dan gaan we toch in ons haar beginnen krabben.

“In plaats van de neerslag zo efficiënt mogelijk te laten wegvloeien, is het veel logischer om het water dat valt te bufferen, ter plaatse op te slaan en de kans te geven om de bodem in te dringen. Samen met periodes van extreme neerslag, nemen evenzeer periodes van grote droogte toe. Water is het goud van de 21ste eeuw.”

We betalen vandaag een erg hoge prijs, ook op menselijk vlak. Heeft u dit al ooit meegemaakt?

“Als je hoort dat er in België, maar ook in Duitsland tientallen slachtoffers zijn gevallen, is dat sowieso een verschrikkelijk verdict. Er zijn nog van die kletsnatte periodes geweest, maar door de beelden op sociale media worden we nu alleszins veel meer dan vroeger met de neus op de feiten gedrukt. Misschien is dat niet slecht.”