Reportage
"Het probleem met het Gentse circulatieplan zit tussen de oren"
Het Gentse circulatieplan zorgt voor drukkere winkelstraten in het centrum. Dat zegt het stadsbestuur op basis van een eerste evaluatie. Klaagden de handelaars niet net over minder klanten? "Ach, het stadsbestuur steekt zich weg achter het aantal wandelaars. Wij kennen wel een omzetdaling."
"Als inwoner van de stad Gent ben ik een grote voorstander van het circulatieplan, maar voor het hotel hier is het geen goeie zaak", zegt een van de receptionisten terwijl we Hotel Gravensteen in hartje Gent binnenstappen. Daarmee verwoordt hij de meest gehoorde kritiek over het Gentse circulatieplan: goed voor de Gentenaar met een bakfiets, maar het maakt de handelaars in de stad dood, mijnheer.
Vrijdag presenteerden bevoegde schepenen Filip Watteeuw (Mobiliteit, Groen), Rudy Coddens (Werk, sp.a) en Christophe Peeters (Middenstand, Open Vld) een eerste evaluatie van het circulatieplan. Over de conclusie zijn ze het eens: het plan werkt. Althans, volgens de doelstellingen ervan: inzetten op een gedragswijziging naar duurzame verkeersmodi als fiets en bus, en de bereikbaarheid en verkeersleefbaarheid van de binnenstad verbeteren. "Maar naast de bedoelde gevolgen moeten we ook oog hebben voor de onbedoelde gevolgen", zegt Watteeuw.
Gentenaars stappen vandaag dan ook minder vaak in hun auto. Voor het woon-werkverkeer daalde het autogebruik met 6 procent. Voor andere verplaatsingen, zoals naar de winkel gaan, daalde dat gebruik zelfs met 28 procent.
Geitenwollensokken
Gaan er dan gewoon minder mensen naar de winkel, zoals vele handelaars al een jaar lang roepen? "We hebben geprobeerd dat te objectiveren", zegt Watteeuw. Dat deed het stadsbestuur door te kijken naar het aantal gestarte zaken: dat lag nog nooit zo hoog als het afgelopen jaar. Ook is het aantal passanten in drukke winkelstraten als de Veldstraat of de Mageleinstraat met 6 procent gestegen.
"Ach, Watteeuw en Peeters steken zich altijd weg achter die cijfers", zucht Guy Pelegrin van de winkel Gantoinette, die vrouwenkledij en interieurzaken verkoopt. "Die tellingen van het aantal voetgangers tonen maar een fractie van de echte kopers. Een terugval in het aantal bezoekers van de stad kan voor ons wel een omzetdaling van 20 procent betekenen, doordat kapitaalkrachtige mensen uit de rand niet meer komen. Die daling kan het verschil maken tussen een beetje comfort en moeten overleven."
"Van de geitenwollensokkenmensen alleen kan ik inderdaad niet overleven", lacht Christophe Verbeke uit de Piet Moodshop, die designgeschenken verkoopt en positief is over het circulatieplan. "Maar ondernemen is meer dan achter je kassa staan wachten op klanten. Het circulatieplan is slechts een van de factoren waar je mee moet omgaan. Wij hebben daar op geanticipeerd door sterk in te zetten op onze webshop."
Beide heren vertolken de uiteenlopende meningen die ze bij Unizo Oost-Vlaanderen goed herkennen. Eind vorig jaar deed de organisatie een peiling bij haar leden. Liefst de helft onder hen zei te maken te hebben met een omzetverlies door het circulatieplan. Een kleine 40 procent zag geen impact, 8,5 procent noteerde een gestegen omzet. Unizo zelf erkent wel dat het nooit zeker kan zijn dat die cijfers enkel aan het circulatieplan kunnen worden gelinkt.
'De stad was leeg'
Volgens Unizo werkt vooral de negatieve perceptie rond het plan contraproductief. "Mensen denken dat ze niet meer in de stad geraken", zegt Jos Vermeiren, directeur Unizo Oost-Vlaanderen. "De eerste maand was het een ramp", treedt Verbeke hem bij. "De stad was leeg, niemand durfde nog te komen." Zowat elke handelaar die we aanspreken, komt met soortgelijke verhalen. "Ik ben het beu om elke dag dezelfde klachten van klanten te moeten aanhoren", vertrouwt iemand ons toe.
"Maar je moet daar eerlijk in zijn", zegt Pelegrin, die zelf nogal gemengd tegen het circulatieplan aankijkt. "Eenmaal mensen doorhebben dat ze hun weg vinden, komen ze terug. Het probleem zit tussen de oren."
"Ze klaagden in het begin misschien over dat extra stukje wandelen," zegt Lot Dewaele uit restaurant Pain Perdu, "maar onze vaste klanten zijn blijven komen."
Toch heeft zowat iedereen nog specifieke klachten. De ene over de signalisatie die beter moet, de andere over de "leveranciers die hier nog amper geraken", zoals ze in koor roepen bij Pain Perdu. "De man die onze drank levert, begon vroeger om 6 uur 's ochtends met werken", zegt Dewaele. "Nu moet hij al om 4 uur aan de bak. Anders geraakt hij niet voor 11 uur rond en kan hij de stad niet meer in."
Campagne
Die hulpkreten vallen niet in dovemansoren bij Watteeuw, Peeters en hun collega schepen Coddens. Zowel van het Burgerplatform als van Unizo kregen ze een lijst met zeer concrete aanbevelingen. "We zien dat driekwart daarvan nu wordt aangepakt", zegt Vermeiren.
Een veelgehoorde klacht waar de stad aan tegemoet komt, zijn de parkeertarieven. Die worden simpeler, worden voortaan berekend per half uur en gaan op sommige plekken naar beneden. Ook start de stad volgende maand met een campagne om meer mensen van buiten de stad duidelijk te maken dat Gent nog steeds bereikbaar is.
"En dan kunnen we dit misschien allemaal achter ons laten", zegt Pelegrin. "Gent was altijd al een eensgezinde stad. Dat circulatieplan heeft veel animositeit gezaaid: je was voor of tegen de Groenen. Het werd bijna moeilijk om er over te praten. Laat ons hopen dat dat verandert."
