Het kruitvat van de Libanese verkiezingen

De verkiezingen zijn twee keer uitgesteld wegens interne politieke onrust. Ook de oorlog in buurland Syrië speelt een rol. De vrees is dat met een overwinning van het door Iran gesteunde Hezbollah de Syrische strijd kan overslaan, en een nieuwe oorlog met Israël wordt uitgelokt. In Syrië lopen de spanningen tussen Iran – dat met duizenden Hezbollah-strijders de Syrische president Assad steunt – en Israël steeds verder op.

Het Libanese politieke landschap is ingedeeld langs strikte sektarische lijnen. Het land kent een christelijke president, een soennitische premier en een sjiitische parlementsvoorzitter. Binnen de zittende partijen wordt macht overgedragen van vader op zoon en langs familie- en clanrelaties. Nieuwkomers hebben geen schijn van kans.

In 2015 bracht een vuilniscrisis de onvrede onder de bevolking aan het licht. De ergernis dat de elite niet in staat was om basale diensten als vuilnis te regelen, leidde tot felle demonstraties. Jongere generaties hebben genoeg van het vastgeroeste systeem van nepotisme en corruptie en eisten onder meer toegang tot de politieke macht. Daarop werd de Kieswet aangepast om nieuwkomers de kans te geven een plek te bemachtigen in het 128-koppige parlement dat nu precies gelijk is verdeeld tussen christenen en moslims.

De basis voor zittend premier Saad Hariri, die ook de Saoedische nationaliteit heeft, is wankel nadat hij vorig jaar plotseling aankondigde af te treden. Hij zou hiertoe zijn aangezet door Saoedi-Arabië, dat ontkende. Na enkele weken van onduidelijkheid trad Hariri toch niet af maar de manoeuvre kostte hem wel trouwe aanhangers, vooral in het bedrijfsleven. Die bekijken met argusogen hoe de steun van Saoedi-Arabië afbrokkelt voor de soennitische ‘Toekomstbeweging’ van Hariri - vooral sinds het faillissement van het Saoedische bouwbedrijf Saudi Oger van de miljonairsfamilie Hariri.

Volgens analisten zal Hezbollah zeker profiteren van de afgezwakte positie van Hariri en de afnemende invloed van Saoedi-Arabië, maar sommigen verwachten nog steeds dat Hariri een regering zal kunnen vormen waaraan Hezbollah deelneemt. Minister Nouhad Mashnouk van Binnenlandse Zaken – een lid van Hariri’s clan – probeerde op voorhand religieuze obstakels weg te nemen: "Dit is geen conflict tussen soennieten en sjiiten maar tussen een groep die gelooft in een staat en een natie en een groep met regionale en Iraanse belangen", zei hij tegen persbureau AP.

De stembus sluit vanavond om zeven uur lokale tijd; de eerste onofficiële uitslag zal in de loop van de nacht bekend worden. 3,8 miljoen burgers kunnen hun stem uitbrengen. Voor het eerst mogen ook 80 duizend Libanezen in het buitenland stemmen.