Het dubbelleven van de slager in Vlijtingen: ‘Edgard leek in wel meer opzichten op Freddie Mercury’

Sue Somers is journalist.

“Waarom wilde papa een kind? Ben ik altijd deel geweest van de façade die hij optrok, of zag hij mij echt graag?” Raf Linmans liet in Vlijtingen zelfgemaakte opsporingsaffiches achter met zijn naam, nummer en een e-mailadres. Hij wil weten wie zijn vader was. Voor de buitenwereld was het duidelijk: Edgard Linmans was in de jaren zeventig en tachtig slager. Hij had een bloeiende zaak op de Mheer, het dorpsplein in Vlijtingen. Lekkere charcuterie, stevige koteletten, altijd kwaliteit. Maar wanneer de winkel dichtging en Edgard in het appartement boven de slagerij zijn bebloede schort uitdeed, kon hij pas zijn wie hij echt was: een homo die graag de bloemetjes buitenzette.

In de podcastreeks Zo geboren gaat radiomaker Kenneth Berth met Raf op zoek naar mensen die zijn vader gekend hebben. Wie schuilde er achter de man met de stevige zwarte snor en de terugtrekkende haarlijn? “De fysieke vergelijking met Freddie Mercury is snel gemaakt”, zegt Kenneth. “Maar Edgard leek in nog meer opzichten op Freddie: allebei leidden ze een dubbelleven en hielden ze lang verborgen dat ze homo waren.” Bovendien vielen ze allebei ten prooi aan aids.

Homobars

Rafs ouders scheidden toen hij twee jaar was, nadat zijn moeder zijn vader in bed had betrapt met een andere man. De kleine Raf groeide een dorp verder op, bij zijn moeder en grootvader in Riemst. Op woensdagmiddagen ging hij naar zijn vader. Raf heeft vage herinneringen aan de worsten die hij mee hielp draaien en aan zijn fietsje waarmee hij door Vlijtingen croste. “Papa was een gesloten man, hij toonde weinig emoties”, zegt Raf in de podcast. “Ik zag hem niet veel en als ik hem zag, was hij aan het werk.”

Toen Raf tien was, verwaterde het contact helemaal. “Toen ik hem op een woensdagmiddag zocht, bleek hij in het café te zitten. Hij had zijn werkkleren nog aan en was stomdronken. Papa is me nog één keer komen opeisen bij mijn grootvader, hij had zelfs een geweer bij. Mijn grootvader is toen voor mij komen staan: ‘Als je de kleine wil, zal je eerst voorbij mij moeten komen.’ Papa is met lege handen afgedropen.”

Ondertussen leefde Edgard in twee werelden. Overdag de slagerij, ’s avonds en in het weekend de nachtbrakerij. Hij was een habitué van de homobars in Luik en Maastricht, zijn vakanties bracht hij door op Ibiza. De foto’s waarmee hij terugkwam, waren niet van zonnige stranden maar van kronkelende, onderbelichte mannenlichamen.

“Vlijtingen is een klein dorp”, zegt podcastmaker Berth. “Edgards geaardheid was een publiek geheim. In de jaren zeventig en tachtig was er nog geen sprake van ‘uit de kast komen’, wel van ‘de maskers afzetten’: homo’s konden wel even hun geaardheid beleven, maar in het openbaar gingen de maskers weer op voor de buren, of om naar het werk te gaan.” Om geen argwaan te wekken, gingen veel homo’s een verstandshuwelijk aan en kregen ze kinderen, net zoals Edgard.

Verlamd

Dat Raf zo weinig weet over zijn vader, heeft nog een andere reden. Toen hij zeventien was, vertelde zijn moeder hem dat zijn vader stervende was. Als hij wilde, kon hij afscheid gaan nemen, al zou zijn vader hem niet meer herkennen. Maar Raf had op dat moment andere zaken aan zijn hoofd: na een operatie was hij door een medische fout verlamd geraakt. Hij besloot volop te focussen op zijn revalidatie. Zijn vader verdween naar het achterplan.

“Terwijl Raf in het ziekenhuis leerde omgaan met een rolstoel, beleefde zijn vader in een ander ziekenhuis, eveneens in een rolstoel, zijn nakende einde”, zegt Berth.

Edgard Linmans overleed in februari 1993, drie jaar voor de eerste aidsremmers op de markt kwamen. Hij werd 44 jaar. “Boos ben ik nooit geweest”, zegt Raf in de podcast. “Ik kan niet kwaad zijn op mijn papa, omdat ik dan mezelf verloochen. Zonder hem zou ik er nooit zijn geweest.”

Maar dat neemt niet weg dat hij hem heeft gemist. “Ik heb later vaak gedacht: dít had papa me kunnen leren.”

Zo geboren op VRT NU. Wie meer weet over Edgard Linmans, kan mailen naar vadervanraf@gmail.com. De laatste afleveringen van de reeks worden aangevuld met nieuwe informatie.