Het nieuwste coronavirus brengt ziekte, paniek en economische schade met zich mee. Maar hier en daar zijn er ook voordelen te noteren.
Koopjes voor beleggers
Covid-19 zorgde al voor ‘bloedrode’ beurzen, maar ook nu tekent zich na een algemene val een remonte af. En dan vallen er zaken te doen. De Zwitserse bank UBS komt dan ook met ‘Vijf tips om te profiteren van de beurscrash’, de grootste koersdreun sinds die van 2008.
Twee van die vijf tips zijn: koop aandelen uit opkomende markten nu het coronavirus afneemt in China maar in Europa doorzet, en koop uit sectoren die onterecht in de recente val zijn meegesleurd (zoals voedingsbedrijven). Voorts tipt UBS de Amerikaanse communicatiedienstensector, want “allicht zullen Netflix, Twitter en Googles Alphabet profiteren van quarantainemaatregelen”.
Goed nadenken over wie de langetermijnwinnaars van de epidemie kunnen zijn, kan dus winst opleveren. Voorbeelden zijn bedrijven die als eerste een vaccin op de markt kunnen brengen, zoals Gilead.
Dat zegt ook Tom Simonts, marktenspecialist bij KBC. “Beleggers kunnen profiteren van wie met oplossingen komt. Naast Gilead denk ik ook aan producenten van mondmaskers, luchtfilters en andere technische toepassingen die in coronatijden relevant zijn.”
Maar, zo waarschuwen de experts, het blijft een hele kunst want niemand weet wanneer de coronacrisis precies piekt of ophoudt. Dat stelt ook Warren Buffet, zo ongeveer de beste belegger van de laatste jaren. “Ga nu niet impulsief kopen”, adviseert hij.
“Het is inderdaad een spel waarin de regels tijdens het spel veranderen”, zegt Simonts. “Gilead kan het vaccin ook níét als eerste hebben. De coronapaniek kan plots stilvallen omdat de epidemie uitdooft.”
Zeker de kleine belegger laat zich dan ook best niet te veel meesleuren, want misschien zijn mondmaskers straks niet meer nodig. En het is ook klassiek dat er in dit soort situaties ‘koersoverdrijvingen’ zijn bij gedoodverfde ‘winnaars’ van de crisis.
“Het slimst is om als kleine belegger in te zetten op de hogere opbengst van aandelen op langere termijn door heel regelmatig, bijvoorbeeld om de maand, te kopen”, zegt ook specialist Pascal Paepen. “Wat het ideale moment is, is nooit te zeggen, maar nu er een remonte is ingezet, is het zeker geen slecht moment.”
Klimaat en natuur komen even op adem
Zodra de mens door rampspoed snel minder actief wordt, begint de economische motor te sputteren. En herademt de natuur. Daarom is Tsjernobyl een spectaculair natuurgebied waar het krioelt van het wild.
Het nieuwste coronavirus brengt niet zo’n extreme omschakeling, maar er is wel al een positief effect op te tekenen voor milieu en klimaat in China, waar de epidemie begon. Door de komst van Covid-19 zitten miljoenen mensen er in quarantaine en ligt de Chinese economie in de touwen. De productie in de ‘fabriek van de wereld’ is tot 40 procent gedaald. Resultaat: heel wat minder energieconsumptie en dus minder uitstoot van allerlei schadelijke gassen en stoffen.
En omdat die wereldfabriek zo enorm groot is, kun je dat zelfs vanuit de lucht zien. Op satellietbeelden ontwaart het NASA ruim 30 procent minder stikstofdioxide (NO2) in de Chinese lucht in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. NO2 is een schadelijk gas. Vooral motorvoertuigen en industriële installaties pompen het in de lucht.
Ook de Chinese uitstoot van CO2 is de voorbije veertien dagen met minstens een kwart gedaald, zo berekende de ngo Carbon Brief. Alleen al 50 tot 90 procent minder vluchten resulteerde in 11 procent minder uitstoot.
Elders in de wereld melden luchtvaartmaatschappijen dat tot 50 procent van de passagiers niet komt opdagen. Brussels Airlines ziet minder boekingen en Ryanair schrapte een kwart van de vluchten naar Italië.
Het doet experts van het Europees Milieuagentschap denken aan de financiële crisis van 2008. De CO2-uitstoot daalde toen met 1,4 procent en ook de luchtvervuilingsstatistieken namen een duik. “Maar nu is het nog te onduidelijk wat het coronavirus met de Europese economie gaat doen om zeker te zijn van eenzelfde effect hier bij ons”, klinkt het.
Bovendien, zo benadrukken wetenschappers, zijn klimaat en milieu niet veel met een tijdelijke dip omdat er dan zeer wellicht een extra snedige inhaalbeweging komt. In 2009 klom de CO2-uitstoot weer scherp, met net geen 6 procent. De economie herstelde zich en de ‘pauze’ voor de natuur van 2008 was meteen weer weggewist.
Minder kussen: minder overspel
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block dicteert dat we “nu beter niet kussen of knuffelen”. Prima voor wie allergisch is voor knuffels en omhelzingen met enthousiaste oudtantes, maar het kan ook ons seksleven aantasten. “Het coronavirus en het advies om niet te kussen kan koppels inderdaad afremmen”, zegt seksuoloog Wim Slabbinck. “Ook vroegere epidemieën hadden die impact. Mensen hebben dan minder seks uit angst iets op te lopen. Tijdens de ebolacrisis stond seks niet zo hoog op de agenda.”
Angst neemt het dan over van lust. “Negatieve driften zijn altijd sterker dan positieve”, zegt evolutiebioloog Mark Nelissen (UAntwerpen). “Tijdens rampen en in oorlogsperiodes zie je dat de angst zo groot kan zijn, dat hij de lust verlamt. En dat is zeker zo wanneer er een verband is tussen fysiek contact en de bron van de dreiging, zoals bij een virus.”
Goed nieuws dus voor mensen met ontrouwe partners. Het is totaal niet te onderzoeken, maar op basis van wat we weten over angst versus lust concludeert Slabbinck dat “corona zeker ook overspel kan afzwakken”.
Je moet dan wel hopen dat je overspelige geliefde van het eerder angstige type is. Of dat de grootste passie tussen de twee minnaars al wat is bedaard. Zodat corona-angst de bovenhand kan nemen. Want lust blijft een sterke drijfveer en Covid-19 is niet veel dodelijker dan een zware griep. De kans dat erg hitsige koppels of pasgevormde stellen er hun lusten door laten lamleggen, is daarom niet zo enorm. “Ik zie het vooral gebeuren bij wie al een angstige persoonlijkheid heeft”, zegt seksuologe Goedele Liekens.
Om het zekere voor het onzekere te nemen, kan wie ontrouw vermoedt zijn of haar geliefde voorstellen om samen gezellig naar Contagion te kijken, de film van Steven Soderbergh over een huiveringwekkend virus dat zich razendsnel verspreidt. Dat voorstel wekt geen argwaan, want de film uit 2011 wordt nu weer druk bekeken. Dit virus begint aan zijn reis dankzij een overspelige Gwyneth Paltrow die op de terugweg van een zakenreis naar Azië een tussenstop maakt om in een hotel met haar ex te vogelen voor ze naar manlief terugkeert. Geen twee dagen later (spoiler alert!) doodt het virus steeds meer mensen en sterft de overspelige schuimbekkend een gruwelijke dood.
Goed nieuws voor de media
Eerlijk is eerlijk: nieuwsitems over het nieuwe coronavirus leggen de media geen windeieren. Een artikel met het woord ‘corona’ in de titel levert meer kliks op dan een stuk over pakweg de formatieperikelen.
Enkele cijfers uit eigen huis zijn veelzeggend. “Onze corona-liveblog is in een dikke maand tijd 1,1 miljoen keer gelezen, dat is heel veel”, zegt onlineredactie-collega Beau Wauters. “Het artikel met de titel ‘Moet u zich zorgen maken?’ is 370.000 keer gelezen. Dat is het succesvolste betalend stuk van de afgelopen twee jaar.”
Een goede graadmeter om te weten wat mensen in de ban houdt, is Google. Media merken dat mensen elke dag massaal ‘corona’ googelen en zo ook bij de nieuwssites terechtkomen.
Dat klinkt cynisch en hier en daar luidt ook de kritiek dat de media te veel munt slaan uit Covid-19. Volgens viroloog Marc Van Ranst zijn de media een hulp. “Natuurlijk slaat bij sommigen de paniek toe als je ze informeert, maar dat is onvermijdelijk. Je moet hen (...) geduldig blijven uitleggen wat er echt aan de hand is.”
“De nieuwshonger is groot”, zegt Sara Vercauteren, woordvoerder van DPGMedia. “Vorig weekend kon je vragen sturen naar hln.be, de website van Het Laatste Nieuws. Die werden beantwoord in een extra aflevering van VTM NIEUWS. Er liepen meer dan tienduizend vragen binnen en 550.000 mensen keken naar die extra uitzending.”
Professor communicatiewetenschappen Stijn Joye (Universiteit Gent) ziet een sneeuwbaleffect: “Alles wat afwijkt van het normale trekt kijkers, lezers, luisteraars”, zegt hij. “Het corona-verhaal combineert bovendien iets wat iedereen kan treffen met nabijheid. Dan is de nieuwshonger extra groot. Zodra de media daarop ingaan, ontstaan weer nieuwe vragen. Die cyclus spekt zichzelf.”
Rinkelende kassa’s in de supermarkt
Niet alleen mondmaskers en handgels vliegen de deur uit, ook de afdelingen droge voeding in de supermarkt boeren dezer dagen goed: je weet maar nooit hoelang Covid-19 de toevoer van cornflakes of tagliatelle afknijpt.
Bij ons (nog) geen toestanden zoals in China, de VS, Duitsland of Italië, waar paniekerige hamsteraars voor lege rekken zorgen. Of zoals in Australië, waar mensen het om de een of andere reden vooral benauwd krijgen van het idee zonder wc-papier te komen zitten. Kranten drukken er extra exemplaren om het plotse tekort aan wc-papier te helpen aanvullen.
Hier in België doken afgelopen weekend wel beelden op van lege rekken in de Colruyt van Overijse. “Maar eigenlijk zijn er geen lege rekken”, zegt Hans Cardyn, woordvoerder van Comeos, dat alle grote supermarkten vertegenwoordigt. “Er is hier vooralsnog geen bevoorradingsprobleem. Die rekken waren maar even leeg omdat het lastig was om ze op een drukke zaterdag aan te vullen.”
Wel blijkt dat shoppers meer inslaan sinds vorig weekend. “We vermoeden zeker een corona-effect, al speelt ook mee dat mensen net na een vakantieperiode altijd wat meer kopen en dat de lonen net waren gestort”, zegt Cardyn. Paniekerig hamsteren is dat niet, eerder ‘sluikhamsteren’. “Klanten slaan geen enorme hoeveelheden in, maar nemen tijdens het winkelen wel een extra pak koffie of rijst mee”, zegt Cardyn.
En dat ‘sluikhamsteren’ levert de supermarkten aardig wat op. In de afdeling droge voeding noteert Comeos een meerverkoop van 10 procent – online zelfs 20 tot 40 procent.
“Dat is mooi, maar wij willen dat niet in de verf zetten”, zegt Cardyn. “Er zijn zieken en doden, dat zou niet gepast zijn. Bovendien is het zeer goed mogelijk dat die tijdelijke meerverkoop straks weer wordt tenietgedaan zodra het aantal besmettingen niet meer oploopt.” Want nu zitten mensen met al die blikken erwtjes en al die beschuiten. Die kopen ze de volgende maanden alvast niet meer.
Minder griep dankzij corona
Het lijkt misschien niet zo, maar op medisch vlak zijn het niet alleen slechte tijden. Zo is de kans niet gering dat preventieve maatregelen zoals vaker de handen wassen en wat verder van elkaar uit de buurt blijven niet alleen Covid-19, maar ook andere virussen afremmen. “De griepepidemie is dit jaar genadig geweest”, zegt Nathalie Bossuyt van onderzoekscentrum Sciensano.
Dat kan toeval zijn. Maar in de grafieken is wel iets te zien dat op een verband zou kunnen wijzen met corona. “Normaal gezien klimt het aantal griepgevallen naar een piek en daalt het dan weer en gaan over die etappes telkens enkele weken”, zegt Bossuyt. “Nu is die piek veel sneller afgenomen. Dat was net toen we de preventie-adviezen tegen corona kregen. We kunnen het niet bewijzen, maar misschien is er minder griep dankzij corona.”
Wel 100 procent bewezen is de positieve impact op het onderzoek. Sneller dan ooit is Covid-19 in kaart gebracht. Ook de race om een vaccin en antivirale middelen te vinden, verliep nooit eerder zo vinnig.
“In geen tijd zijn heel veel data over het virus online toegankelijk gemaakt voor wetenschappelijke analyses”, zegt infectioloog Steven Callens (UZ Gent). “Tien jaar geleden, tijdens de Mexciaanse griep, was het soms weken wachten daarop. Die gegevens, in combinatie met artificiële intelligentie, bieden virologen nu een goudmijn aan informatie om beter voorspellingen te doen over vaccins en behandelingen.”
Dat is niet alleen nuttig in de strijd tegen corona, maar ook om toekomstige virussen aan te pakken. “Nu zijn we zo snel dankzij technologische vooruitgang en omdat we veel bijleerden van de Mexciaanse griep, sars, ebola. Dat proces zet zich door”, zegt Callens. “Zowel voor het ontwikkelen van een vaccin en antivirale middelen als voor de epidemiologische inschattingen over Covid-19 is de vooruitgang spectaculair. Ook in ziekenhuizen gaat alles vlotter dan ooit. Het klinkt fout, maar dit soort episodes is telkens weer een training waarop we voortbouwen. Daardoor staan we de volgende keer nog sterker.”
Eindelijk een tafeltje in een topzaak?
Covid-19 reist de wereld rond omdat wij dat doen. Luchtvaartmaatschappijen en hotels en restaurants wereldwijd delen dan ook zwaar in de corona-klappen. Horeca Vlaanderen noteert alvast tien procent meer annulaties, in vergelijking met vorig jaar. Ook zijn er minder reservaties. Brussels Airlines vermindert het vluchtaanbod binnen Europa tussen 8 en 28 maart met 23 procent.
In theorie kan al die ellende positief uitdraaien voor een veelvoorkomend type mensen: de voordeelzoekers. Ongeduldig speuren zij reis- en andere sites af, want: wanneer de vraag zakt, daalt ook de prijs.
“Daarom is dit een geweldig moment om te reizen”, meent Simon Calder, de Britse reisverslaggever voor The Independent. Hij ontdekte deals zoals drie nachten Venetië in een driesterrenhotel inclusief vlucht voor 160 euro per persoon. Of een week Algarve voor 230 euro. En een cruise van zeventien dagen naar Miami, New York, de Bermuda-eilanden en de Azoren voor 690 euro per persoon.
In het zwaar getroffen Italië ben je ondertussen als toerist de koning te rijk. Op plaatsen die doorgaans onmogelijk druk zijn, zoals in de beste hotels en restaurants van Venetië of Rome, is het nu extreem rustig. Dichter bij huis zitten toprestaurants vooralsnog wel even vol als altijd. “Tot nu houdt corona mensen niet weg”, klinkt het bij The Jane en het Hof van Cleve.
Ook is het voor reizigers vanuit België te vroeg voor deals: de corona-uitbraak is daarvoor te beperkt en te recent. “Nu al kortingen uitdelen is niet aan de orde”, klinkt het bij TUI.
Brussels Airlines en Connections wijzen er ook op dat dat niet per se werkt. “Wij schrappen vluchten omdat mensen minder willen reizen uit angst voor het virus”, zegt Wencke Lemmes-Pireaux van Brussels Airlines. “Goedkopere tickets zullen hen niet overtuigen.”
Houdt de crisis aan, dan zullen reisagenten wellicht toch naar de kortingen grijpen. Frank Bosteels van Connections verwacht dat vooral van spelers die lijden onder een stop in het Chinese toerisme, goed voor 160 miljoen reizigers. “Dat zadelt reisorganisatoren in onder andere Vietnam op met een gat”, zegt hij: “Dat zullen zij wellicht proberen te vullen door met scherpe deals Europese klanten aan te trekken.”
